Aanchal Magazine: કર્મચારી પેન્શન યોજના (EPS) માં ઉચ્ચ વાસ્તવિક ખોટ જે યોગદાન અને લાભોની નેટ પ્રેઝન્ટ વેલ્યુ (NPS) વચ્ચેના અંતરને દર્શાવે છે. તેમજ તેમાં વધારો કરનારા પેન્શનરોની સંખ્યામાં સતત વૃદ્ધિ અને કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ માટે બ મુખ્ય ચિંતાઓ છે. EPFO સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાને પગલે ઉચ્ચ પેન્શન વિકલ્પને અમલમાં મુકવાના પ્રયાસ સામે ઝઝૂમી રહ્યુ છે.
ઇપીએસ શું છે?
EPS એ એક સામાજિક સુરક્ષા પેન્શન યોજના છે, જે EPFO દ્વારા સંગઠિત ક્ષેત્રના કર્મચારીઓને ઓફર કરવામાં આવે છે. વર્ષ 2022માં સુપ્રીમ કોર્ટમાં થયેલી કાર્યવાહીની પ્રતિક્રિયામાં EPFO એ કેરળ હાઇકોર્ટ દ્વારા વર્ષ 2014માં ઇપીએસમાં સંશોધનોને રદ્દ કર્યા બાદ ઉચ્ચ પેન્શન યોજનાને ફગાવી દેવા માટે પેન્શન ફંડના વાસ્તવિક ખોટને 15 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ હોવાનું અનુમાન લગાવ્યુ હતું. આ અંગે ફંડનું સંચાલન કરનારાઓ વચ્ચેની ચર્ચાથી પરિચિત બે અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું.
NPV અને લાભની NPV વચ્ચે અંદાજિત તફાવત ઘણો મોટો
“યોગદાનની NPV અને લાભની NPV વચ્ચે અંદાજિત તફાવત ઘણો મોટો છે. જેનો ભૂતકાળમાં કોર્ટ કેસમાં અપીલમાં વિરોધ કરવા પાછળ મુખ્ય કારણ પૈકી એક છે. આ અંગે એક સત્તાવાર અધિકારીએ જણાવ્યું હતું. પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાથી EPFOને થોડી રાહત મળી છે જેણે ઉચ્ચ પેન્શન વિકલ્પોનો લાભ મેળવી શકતા સભ્યો/પેન્શનરોની સંખ્યામાં ઘટાડો કર્યો છે.
સરકાર હજુ પણ એક્ચ્યુરિયલ નુકસાન અંગે તપાસમાં
એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદા બાદ સરકાર હજુ પણ એક્ચ્યુરિયલ નુકસાન અંગે તપાસ કરવાની પ્રક્રિયામાં છે. અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે,’EPFOના તાજેતરના વાર્ષિક અહેવાલમાં જે દર્શાવવામાં આવ્યું તે તેના કરતા વધુ હશે, પરંતુ ચોક્કસપણે કેરળ હાઈકોર્ટના ચુકાદા પછી અંદાજિત રૂ. 15 લાખ કરોડથી વધુ નહીં’.
પેન્શનરોની સંખ્યામાં વધારો
સત્તાવાર અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, EPS હેઠળ પેન્શનરોની કુલ સંખ્યા 2009-10માં 35.10 લાખથી વધીને 2021-22માં 72.73 લાખ થઈ ગઈ છે. “આગામી વર્ષોમાં ભારતના ડેમોગ્રાફિક ડિવિડન્ડને ધ્યાનમાં લેતા પેન્શન ફંડના સબસ્ક્રિપ્શન ઉપરાંત EPS વધુ થવાની ધારણા છે. પરંતુ તેમાં ધીમે ધીમે ઘટાડો થશે.
