ડોયચે વેલે : ચીનના કડક શૂન્ય-COVID પ્રતિબંધોને કારણે ગયા વર્ષે રદ કરવામાં આવ્યા બાદ, ફરી એકવાર મંગળવારે વિશ્વભરના કાર ઉત્સાહીઓ માટે શાંઘાઈ ઓટો શો તેના દરવાજા ફરીથી ખોલી રહ્યો છે.
આ કાર્યક્રમમાં ભાગ લેનાર કેટલાક ચાઈનીઝ અને વિદેશી ઓટોમેકર્સ તેમના નવીનતમ મોડલ અને ટેક્નોલોજી, ખાસ કરીને ઈલેક્ટ્રિક વાહનો (EVs)નું અનાવરણ કરીને મુલાકાતીઓને પ્રભાવિત કરવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે.
BYD, Geely અને Nio સહિતની ચાઈનીઝ કંપનીઓ અસંખ્ય ઈલેક્ટ્રિક વાહનો પ્રદર્શિત કરશે, જેની સાથે તેઓ વિશ્વના સૌથી મોટા ઓટો અને ઈવી માર્કેટમાં તેમની પહેલાથી જ મજબૂત સ્થિતિને મજબૂત કરવાનો ઉદ્દેશ્ય ધરાવે છે.
આ દર્શાવે છે કે, કેવી રીતે કાર ઉત્પાદકોની મહત્વાકાંક્ષી ઈ-મોબિલિટી યોજનાઓ અને આબોહવા પરિવર્તન પર વધતી જતી ચિંતાઓની પૃષ્ઠભૂમિ સામે વિશ્વભરની સરકારોના સમર્થન વચ્ચે વૈશ્વિક ઓટો દ્રશ્યમાં EVs કેવી રીતે શોમાં આવી રહ્યા છે.
યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં બિડેન વહીવટીતંત્ર, ઉદાહરણ તરીકે, ઓટોમોબાઇલ્સમાંથી પ્રદૂષણ ઘટાડવા માટે નવા નિયમોની દરખાસ્ત કરી રહ્યું છે જેમાં 2032 સુધીમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં વેચાયેલા નવા વાહનોના બે તૃતીયાંશ વાહનોની જરૂર પડશે.
વર્તમાન ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના વેચાણ કરતાં આ લગભગ દસ ગણો વધારો હશે.
દરમિયાન, EU 2035 થી સમગ્ર બ્લોકમાં નવી પેટ્રોલ અને ડીઝલ કારના વેચાણ પર અસરકારક રીતે પ્રતિબંધ મૂકીને EVs પર સ્વિચને વેગ આપવાનું લક્ષ્ય રાખે છે.
EV બેટરીની માંગ આકાશને આંબી રહી છે
ન્યૂઝ એજન્સી રોઇટર્સનો અંદાજ છે કે, વિશ્વના ટોચના ઓટોમેકર્સ 2030 સુધીમાં EVs અને બેટરીઓમાં આશરે $1.2 ટ્રિલિયન (€1.08 ટ્રિલિયન)નું રોકાણ કરવાની યોજના ધરાવે છે.
અને ઇન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સી અનુસાર, વિશ્વભરમાં કુલ ઓટો વેચાણમાં બેટરીથી ચાલતી કારનો હિસ્સો 2021માં લગભગ 10%થી વધીને 2030 સુધીમાં 60%થી વધુ થઈ જશે.
આ તમામ લાખો વાહનોને ઘણી બધી બેટરીની જરૂર પડશે – ઇલેક્ટ્રિક વાહનમાં સૌથી મોંઘા ઘટક, તેની કિંમતના લગભગ 30-40% જેટલો હિસ્સો ધરાવે છે.
માંગમાં અપેક્ષિત વધારાને જોતાં, સરકારો અને કંપનીઓ પર્યાપ્ત પુરવઠો સુરક્ષિત કરવા માટે દોડધામ કરી રહી છે.
પરંતુ જ્યારે બેટરી ટેક્નોલોજીની વાત આવે છે ત્યારે એક દેશ સ્પષ્ટપણે મોખરે છેઃ ચીન
બ્લૂમબર્ગએનઇએફ અનુસાર, એશિયન જાયન્ટ બેટરી ઉત્પાદનમાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે, જે વૈશ્વિક ઉત્પાદન ક્ષમતાના લગભગ 75% હિસ્સો ધરાવે છે.
ચાઈનીઝ કંપનીઓ પુરવઠા શૃંખલાના વિવિધ તબક્કાઓને પણ નિયંત્રિત કરે છે – માઈનિંગ અને રિફાઈનિંગથી લઈને અંતિમ એસેમ્બલી સુધી.
આ ક્ષેત્રમાં ચીનનું વર્ચસ્વ એ હકીકત પરથી ઊભું છે કે, ચીનની સરકારે વર્ષોથી ઇલેક્ટ્રિક વાહન ટેક્નોલોજીને પ્રાથમિકતા આપી છે, આ ક્ષેત્રને ટેકો આપવા માટે સરકારી સબસિડી અને ટેક્સ બ્રેક્સમાં અબજો ડોલરનો ખર્ચ કર્યો છે.
તેણે EV ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની સ્થાપનાને પણ પ્રોત્સાહન આપ્યું છે અને લોકોને કમ્બશન એન્જિન કારને બદલે ઈવી ખરીદવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા છે.
બર્લિન સ્થિત મર્કેટર ઇન્સ્ટિટ્યૂટના ચાઇના ઔદ્યોગિક નીતિના સંશોધક ગ્રેગોર સેબેસ્ટિને જણાવ્યું હતું કે, “બેઇજિંગે સંકેત આપ્યો છે કે, ઇલેક્ટ્રિક વાહનો વ્યૂહાત્મક રાષ્ટ્રીય પ્રાથમિકતા હશે, જે ચાઇનીઝ કંપનીઓને ખાણકામ, કાચા માલના શુદ્ધિકરણ અને બેટરી તકનીકોમાં રોકાણ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરશે.” તમે પણ આમ કરો.” ચાઇના સ્ટડીઝ (MERICS).
“ચાઇના અત્યાર સુધીમાં વિશ્વનું સૌથી મોટું કાર બજાર હોવાથી, આ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશવા માટે ચાઇનીઝ કંપનીઓ માટે આ એક મોટું પ્રોત્સાહન છે. વધુમાં, ચીનના મજબૂત ઉત્પાદન આધાર અને કાર્યક્ષમ લોજિસ્ટિક્સ સિસ્ટમે કંપનીઓને ઝડપથી ઉત્પાદન વધારવા માટે સક્ષમ બનાવ્યું છે. “અને વધારો કરવાની મંજૂરી આપી છે.
ચાઇનીઝ બેટરી વિના કોઈ ગ્રીન ચેન્જ નથી?
ટેસ્લા અને જનરલ મોટર્સ જેવી ઘણી પશ્ચિમી ઓટોમેકર્સ હાલમાં તેમની બેટરીની જરૂરિયાતો માટે કન્ટેમ્પરરી એમ્પેરેક્સ ટેક્નોલોજી કંપની (CATL) – વિશ્વની સૌથી મોટી EV બેટરી ઉત્પાદક – જેવી ચીની કંપનીઓ પર આધાર રાખે છે.
ફોર્ડ મોટર્સે તાજેતરમાં જાહેરાત કરી હતી કે, તે યુએસ રાજ્યના મિશિગનમાં સ્થાપિત થનારા નવા બેટરી પ્લાન્ટમાં ઉપયોગ માટે CATLની લિથિયમ-આયર્ન-ફોસ્ફેટ ટેક્નોલોજીને લાઇસન્સ આપી રહી છે.
ડીલ્સ દર્શાવે છે કે, વિદેશી ઓટોમેકર્સ કે જેઓ તેમના ગેસ-ગઝલિંગ આંતરિક કમ્બશન એન્જિનને વીજળી માટે ખોદવા માંગે છે, તેઓ ચાઇનીઝ બનાવટની બેટરી તરફ વળ્યા વિના આમ કરી શકશે નહીં.
પરંતુ તેમણે પશ્ચિમના કેટલાક લોકો તરફથી ટીકા પણ કરી છે.
ઉદાહરણ તરીકે, યુએસ સેનેટર માર્કો રુબીઓએ બિડેન વહીવટીતંત્રને CATL સાથે ફોર્ડના લાઇસન્સિંગ જોડાણની સમીક્ષા કરવા વિનંતી કરી.
“ઇવી બેટરીઓ પહેલેથી જ ચીન અને પશ્ચિમ વચ્ચે ભૌગોલિક રાજકીય તણાવનું એક બિંદુ બની ગઈ છે,” ઓટો ઇનસાઇટ્સના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર સિનોએ જણાવ્યું હતું, જે પરિવહનમાં નિષ્ણાત છે.
તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે, બિડેન વહીવટીતંત્ર, ફુગાવા ઘટાડો અધિનિયમ (IRA) સાથે, ઉત્તર અમેરિકામાં ઉત્પાદિત વાહનો માટે યુએસ EV ઉત્પાદન પુરવઠા શૃંખલાઓમાંથી ચીની બેટરી કોષોને દબાણ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે.
IRA ઊર્જા સંક્રમણ માટે લગભગ $370 બિલિયન સબસિડી આપે છે, જેમાં યુએસ નિર્મિત EVs અને બેટરીઓ માટે ટેક્સ બ્રેક્સનો સમાવેશ થાય છે.
પ્રોત્સાહન માટે પાત્ર બનવા માટે, કંપનીઓએ યુ.એસ. અથવા તેના મુક્ત વેપાર ભાગીદારો પાસેથી EV બેટરી માટેના ઘટકો અને ખનિજોની ચોક્કસ ટકાવારી મેળવવી આવશ્યક છે.
તુને શંકા છે કે, વોશિંગ્ટનના પ્રયાસો સફળ થશે.
તેણે કહ્યું, “યુએસ સરકાર ચીનને યુએસ સપ્લાય ચેનમાંથી દૂર કરવા માટે ગમે તેટલી સખત કોશિશ કરે, યુ.એસ.માં ઉત્પાદન કરતા ઓટોમેકર્સને હજુ પણ ચીનની બેટરી સેલ ઉત્પાદકો પાસેથી સપ્લાયની જરૂર પડશે, સંભવતઃ ચીનમાંથી, જો તેઓ 2030 સુધીમાં કોઈપણ કિંમતો અને ઉત્પાદન લક્ષ્યો સુધી પહોંચવા માંગે છે.”
બેટરી ટેક્નોલોજીમાં EUનું ભાડું કેવું છે?
યુરોપિયન યુનિયન પણ ઘરેલું EV બેટરી ઉદ્યોગ માટે વર્ષોથી દબાણ કરી રહ્યું છે. 2017 માં, બ્લોકે સ્થાનિક ઉત્પાદન શરૂ કરવા માટે યુરોપિયન બેટરી એલાયન્સ શરૂ કર્યું. યુરોપિયન સપ્લાયર્સ 2030 સુધીમાં પ્રદેશની 90% બેટરી જરૂરિયાતો પૂરી કરે તેવો લક્ષ્યાંક હતો.
સેબેસ્ટિને જણાવ્યું હતું કે, “યુરોપિયન દેશો જેમ કે જર્મની પાસે EV બેટરી ટેક્નોલોજીકલ વેલ્યુ ચેઇનના અમુક ભાગો માટે કી ટેક્નોલોજી છે, ઉદાહરણ તરીકે રિસાયક્લિંગમાં, અને સોડિયમ-આયન બેટરી જેવી નવી બેટરી રસાયણશાસ્ત્રના પરીક્ષણમાં મોખરે છે.”
પરંતુ તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, યુરોપના બેટરી ઉદ્યોગમાં સ્કેલનો અભાવ છે અને પ્રારંભિક વિકાસથી વ્યાપક વ્યાપારીકરણ સુધીના અંતરને ભરવામાં મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે. “મૂલ્ય શૃંખલાના કેટલાક ભાગોમાં, જેમ કે કાચા માલના શુદ્ધિકરણ, યુરોપ લગભગ સંપૂર્ણપણે પૂર્વ એશિયન કંપનીઓ પર આધારિત છે.”
ફોક્સવેગન (VW) જેવી કંપનીઓ બેટરી બનાવવા માટે કાચો માલ સુરક્ષિત કરવા ખાણોમાં રોકાણ કરવાની યોજના બનાવી રહી છે.
તેની €180 બિલિયન ($199.8 બિલિયન) પાંચ વર્ષની ખર્ચ યોજનાના ભાગ રૂપે, VW એ તેના ત્રણ જાહેર કરેલ બેટરી પ્લાન્ટ્સ અને કેટલાક કાચો માલ સોર્સિંગ માટે €15 બિલિયન સુધીની ફાળવણી કરી છે.
દરમિયાન, હંગેરી જેવા કેટલાક EU દેશો બેટરી પ્લાન્ટ સ્થાપવા માટે ચાઈનીઝ સહિત વિદેશી ઉત્પાદકોને આકર્ષી રહ્યા છે.
આ પણ વાંચો – સંશોધન : જેમ જેમ વિશ્વભરમાં ગરમી વધી રહી છે દુકાળ જલ્દી પડવાની સંભાવના
સેબેસ્ટિને કહ્યું કે, “યુરોપિયન કંપનીઓ પકડી શકે છે, પરંતુ તે એક ચઢાવની લડાઈ હશે.” .
“EV બૅટરી ઉદ્યોગ પ્રવાહમાં રહે છે. ચીનને પછાડવા માટે યુરોપિયન કંપનીઓનો શ્રેષ્ઠ દાવ અપ-અને-નવી આવતી ટેક્નૉલૉજી જેવી કે સોલિડ-સ્ટેટ બૅટરી પર હશે, જે હજી સુધી કોઈ ફર્મનું વર્ચસ્વ નથી.
