2022ના ગ્લોબલ હંગર ઈન્ડેક્સ (GHI)માં ભારત 107માં સ્થાને ગબડી ગયું છે, જે 2021માં 101મા સ્થાનેથી નીચે આવી ગયું છે. GHI, કન્સર્ન વર્લ્ડવાઈડ અને વેલ્થંગરહિલ્ફ દ્વારા સંયુક્ત રીતે પ્રકાશિત, વૈશ્વિક, પ્રાદેશિક અને દેશમાં ભૂખને વ્યાપક રીતે માપે છે અને ટ્રેક કરે છે. GHIના 121 દેશોમાંથી ભારત તેના પડોશી દેશો નેપાળ (81), પાકિસ્તાન (99), શ્રીલંકા (64) અને બાંગ્લાદેશ (84)થી પાછળ છે.
GHI કે જે દેશોને ‘ગંભીરતા’ દ્વારા સૂચિબદ્ધ કરે છે, તેણે ભારતને 29.1 નો સ્કોર આપ્યો છે, જે ભૂખના સ્તરની ‘ગંભીર’ શ્રેણીમાં આવે છે. શ્રેણી જેમાં યમન 121 પર સૌથી નીચા સ્થાને છે. તેમાં 17 સામૂહિક ટોચના ક્રમાંકિત રાષ્ટ્રો છે. તેમની ગંભીરતાના સ્કોરિંગમાં તફાવત ન્યૂનતમ છે. ચીન અને કુવૈત એ એશિયન દેશો છે જે યાદીમાં ટોચ પર છે. જેમાં ક્રોએશિયા, એસ્ટોનિયા અને મોન્ટેનેગ્રો સહિતના યુરોપીયન દેશોનું વર્ચસ્વ છે.
GHI સ્કોર ચાર સૂચકાંકો પરથી નક્કીકરવામાં આવે છે, કુપોષણ, ચાઇલ્ડ વેસ્ટિંગ (પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોનો હિસ્સો જેનું વજન તેમની ઊંચાઈ માટે ઓછું છે, જે તીવ્ર કુપોષણને પ્રતિબિંબિત કરે છે); ચાઇલ્ડ સ્ટન્ટિંગ (પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો કે જેઓ તેમની ઉંમર માટે ઓછી ઊંચાઈ ધરાવે છે, જે તીવ્ર કુપોષણને પ્રતિબિંબિત કરે છે); અને બાળ મૃત્યુદર (પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોનો મૃત્યુદર).
પદ્ધતિ અનુસાર, 9.9 કરતા ઓછો સ્કોર ‘નીચો’, 10-19.9 ‘મધ્યમ’, 20-34.9 ‘ગંભીર’, 35-49.9 ‘અલાર્મિંગ’ અને 50થી ઉપરનો સ્કોર ‘અત્યંત ચિંતાજનક’ ગણાય છે. GHIમાં ભારતનો રેન્ક ઘટતો જાય છે. 2000 માં તેણે 38.8 નો ‘આલાર્મિંગ’ સ્કોર નોંધાવ્યો હતો. જે 2014 સુધીમાં ઘટીને 28.2 થઈ ગયો હતો. ત્યારથી દેશે ઉચ્ચ રેન્ક રેકોર્ડ કરવાનું શરૂ કર્યું છે.
જ્યારે ભારત ચાર માપદંડમાં સતત નીચી રેન્ક કરી રહ્યો છે, તે 2014 માં કુપોષણ અને બાળકોમાં વેસ્ટિંગના વ્યાપ માટે વધવાનું શરૂ થયું હતું. વસ્તીમાં કુપોષણનું પ્રમાણ 2014માં 14.8 થી 2022માં 16.3 થયું અને પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં વેસ્ટિંગનું પ્રમાણ 2014 માં 15.1 થી વધીને 2022 માં 19.3 થયું છે.
