Ratan Tata Death News: પ્રખ્યાત ઉદ્યોગપતિ રતન ટાટા હવે આ દુનિયામાં નથી, તેમનું 86 વર્ષની વયે નિધન થયું છે. ઘણા દિવસોથી બીમાર રહેલા ટાટાએ મુંબઈની બ્રીચ કેન્ડી હોસ્પિટલમાં અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. ટાટા આ રીતે દુનિયાને અલવિદા કહેતા દરેકને દુઃખ થાય છે. આખી દુનિયા તેમને એક સફળ ઉદ્યોગપતિ તરીકે યાદ કરશે, પરંતુ એક માનવી તરીકે તેમના જીવનકાળ દરમિયાન દેખાડવામાં આવેલી સેવાની ભાવનાએ તેમને અમર બનાવી દીધા છે. આજે જ્યારે ટાટાને યાદ કરવામાં આવી રહ્યા છે ત્યારે તેમના સાદા, પ્રામાણિક અને સરળ વર્તનની ચર્ચા તેમની મોટી વાત અને તેમની સંપત્તિ કરતાં વધુ થઈ રહી છે.
કહાની – 1- ‘અંગ્રેજ’ એવોર્ડ આપવા માંગતી હતી, ટાટા ન ગયા
રતન ટાટાએ એવું કામ કર્યું હતું કે આખી દુનિયા તેમની ફેન હતી. જો કે તેમને તેમના જીવનમાં ઘણા પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ તેમને બ્રિટિશ શાહી પરિવાર તરફથી પણ એવોર્ડ મળવાનો હતો. 2018 માં, એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે રતન ટાટાને લાઇફટાઇમ અચીવમેન્ટ એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવશે. પ્રિન્સ ચાર્લ્સ પોતે તેમને તે એવોર્ડ આપવાના હતા, તેમના માટે બકિંગહામ પેલેસમાં એક સમારોહ યોજાનાર હતો.
બિઝનેસમેન સુહેલ સેઠે એક ઈન્ટરવ્યુમાં આ ઘટનાને યાદ કરી હતી. તેણે કહ્યું કે હું લંડનમાં ઉતર્યો કે તરત જ મેં જોયું કે ટાટાના 11 મિસ્ડ કોલ હતા. મેં તરત જ તેમને ફોન કર્યો અને કહેવામાં આવ્યું કે હું એવોર્ડ લેવા નથી આવી રહ્યો. સુહેલને નવાઈ લાગી, પણ ખબર હતી કે ટાટા ક્યારેય કોઈ કારણ વગર આવો નિર્ણય લેતા નથી. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે તેમણે કારણ જાણવાનો પ્રયાસ કર્યો તો તેમને કહેવામાં આવ્યું કે ટાટાના પાલતુ કૂતરાઓની તબિયત સારી નથી અને તેઓ તેમને આ સ્થિતિમાં છોડી શકે તેમ નથી. જ્યારે પ્રિન્સ ચાર્લ્સને આ વાતની જાણ થઈ તો તેમણે રતન ટાટાના ખૂબ વખાણ કર્યા અને તેમને મહાન વ્યક્તિ ગણાવ્યા.
કહાની-2 – જ્યારે ટાટા કર્મચારીઓ માટે ગુંડાઓ સાથે લડ્યા
આ ઘટના 1980માં બની હતી જ્યારે એક ગેંગસ્ટર ટાટાના કર્મચારીઓને ખૂબ હેરાન કરી રહ્યો હતો. તેણે ઘણા કર્મચારીઓ પર હુમલો પણ કર્યો હતો અને ખંડણીની માંગણી કરી હતી. તેમનો એક જ ઉદ્દેશ્ય હતો, કોઈક રીતે ટાટા યુનિયન પર નિયંત્રણ મેળવવું, આ કરવા માટે તેમણે ટાટાના ઘણા કર્મચારીઓને પોતાના પક્ષમાં જીતાડવાનો પ્રયાસ પણ કર્યો. તે ગેંગસ્ટર કોઈપણ કિંમતે ટાટા ગ્રુપને નુકસાન પહોંચાડવા અને તેમને બિઝનેસમાં નુકસાન પહોંચાડવા માંગતો હતો.
હવે રતન ટાટા તેમના કર્મચારીઓને ખૂબ પ્રેમ કરતા હતા. તેમના માટે તેમનો અસલી પરિવાર ટાટાના કર્મચારીઓ હતા જેમના બળ પર તેમણે આટલી મોટી કંપની બનાવી હતી. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે કર્મચારીઓએ ગુંડાઓના ડરથી કામ પર આવવાનું ટાળવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે રતન પોતે ટાટા ગ્રુપના એક પ્લાન્ટમાં પહોંચ્યો અને ઘણા દિવસો સુધી ત્યાં રહ્યો. એક સાચા હીરોની જેમ કે આપણે બોસ કહીએ, તેણે પેલા ગેંગસ્ટરના પડકારનો સામનો કર્યો. તેણે પોતાના કર્મચારીઓને ડરનો અનુભવ ન થવા દીધો અને તેમને સતત પ્રોત્સાહિત કર્યા. પરિણામ એ આવ્યું કે કર્મચારીઓ ભયમાંથી મુક્ત થયા એટલું જ નહીં, ગેંગસ્ટરની પણ ધરપકડ કરવામાં આવી.
કહાની- 3 – ટાટા બીમાર કર્મચારી માટે પોતાનું વિમાન ઉડાડવા તૈયાર છે
બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે રતન ટાટા એક પ્રશિક્ષિત પાયલટ હતા. તેની પાસે પ્લેન ઉડાડવાનું લાઇસન્સ પણ હતું. આ કારણોસર, 2004 માં, જ્યારે તેમનો એક કર્મચારી બીમાર પડ્યો હતો અને તેને તાત્કાલિક સારવારની જરૂર હતી, ત્યારે ટાટા પોતે વિમાન ઉડાડવા માટે સંમત થયા હતા. હકીકતમાં, 2004 માં, ટાટા મોટર્સના એમડી પ્રકાશ એમ તેલંગની તબિયત પુણેમાં બગડી અને તેમને તરત જ મુંબઈ રીફર કરવામાં આવ્યા. હવે જો અમે પુણેથી મુંબઈ રોડ માર્ગે ગયા હોત તો મોડું થઈ શક્યું હોત. આવી સ્થિતિમાં એર એમ્બ્યુલન્સની વ્યવસ્થા કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો.
પરંતુ એમડી પ્રકાશનું નસીબ એવું હતું કે તે રવિવારે પડી ગયો અને કેટલાક કલાકો સુધી એર એમ્બ્યુલન્સની વ્યવસ્થા થઈ શકી નહીં. આ કારણે રતન ટાટાએ સામે કહ્યું- હું પ્લેન ઉડાવીશ. બધાને આશ્ચર્ય થયું, પણ ટાટા એકદમ તૈયાર હતા. તેના માટે દરેક કિંમતે તેના કર્મચારીનો જીવ બચાવવો જરૂરી હતો. હવે તેણે નક્કી કરી લીધું હતું અને પ્લેન ઉડાડવાની તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી હતી, જ્યારે તેને કહેવામાં આવ્યું કે એર એમ્બ્યુલન્સની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. આવી સ્થિતિમાં ટાટાએ વિમાન ઉડાડ્યું નહીં, પરંતુ તે કર્મચારીનો જીવ બચાવ્યો.
કહાની-4- ટાટાએ તેમની પ્રથમ જોબ રિઝ્યૂમે ટાઈપરાઈટર સાથે કરી.
રતન ટાટા ટાટા ગ્રૂપ સાથે ઘણા દાયકાઓ સુધી જોડાયેલા હતા, પરંતુ તેમની પહેલી નોકરી ટાટા સાથે નહોતી. તેણે અમેરિકામાં સ્થાયી થવાનું મન બનાવી લીધું હતું. પરંતુ 1962માં તેમની દાદીની તબિયત બગડતાં ભાગ્ય તેમને ભારત લાવ્યું. તે સમયે ટાટાએ મોટી કંપની IBM સાથે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. પરંતુ જેઆરડી ટાટા ઈચ્છતા હતા કે રતન ટાટા ગ્રુપમાં જોડાય.
પરંતુ નિયતિએ વળાંક લીધો અને રતન ટાટાને તેમના બાયોડેટા માટે પૂછવામાં આવ્યું. હવે રસપ્રદ વાત એ છે કે IBM ની ઑફિસમાં બેસીને, તેમના એક જૂના ટાઇપરાઇટરનો ઉપયોગ કરીને, રતન ટાટાએ ટાટા જૂથ માટે પોતાનો બાયોડેટા બનાવ્યો. તેણે તે બાયોડેટા જેઆરડી ટાટાને મોકલ્યો અને પછી ટાટા ગ્રૂપ સાથેની તેની સફર શરૂ થઈ.
કહાની – 5 – અપમાનનો કડવો ઘૂંટ પીધો, પછી વિદેશી કંપની ખરીદી
રતન ટાટા ખૂબ જ મક્કમ હતા. 1998માં જ્યારે ટાટા મોટર્સે ઈન્ડિકા કાર લોન્ચ કરી ત્યારે તેમને તેમના જીવનનો સૌથી મોટો આંચકો લાગ્યો હતો. તેણે પેસેન્જર ટ્રેનોમાં તેને નંબર 1 બનાવવાનું સપનું જોયું હતું, પરંતુ લોકોનો પ્રતિસાદ તેનાથી વિપરીત હતો. વાહનોના વેચાણમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો, કંપની ખોટમાં ગઈ અને કરોડો રૂપિયાનું નુકસાન થયું. ત્યારબાદ તેમના બોર્ડના સભ્યોએ રતન ટાટાને કહેવાનું શરૂ કર્યું કે કંપનીને વેચી દેવી જોઈએ. રતન ટાટા આ મૂડમાં ન્હોતા, પરંતુ જો તેને વધુ નુકસાન થયું હોત તો તેનો ગુસ્સો કર્મચારીઓ સુધી પહોંચ્યો હોત.
આવી સ્થિતિમાં રતન ટાટાએ તેમની ટાટા મોટર્સ વેચવાનો નિર્ણય કર્યો. તેઓ અમેરિકન કંપની ફોર્ડ પાસે વેચાણની દરખાસ્ત લઈને ગયા હતા. ત્યાર બાદ તેમણે ફોર્ડ કંપનીના માલિક બિલ ફોર્ડ સાથે મુલાકાત કરી હતી. તે બેઠકમાં રતન ટાટાને અપમાનનો સહન કરવું પડ્યું હતું.ફોર્ડના માલિકે તેને સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું – તમે એવા વ્યવસાયમાં આટલા પૈસા કેવી રીતે રોક્યા જેના વિશે તમને ખબર પણ નથી? ફોર્ડ સાથેનો તે સોદો રદ કરવામાં આવ્યો અને રતન ટાટાએ ટાટા મોટર્સને પુનર્જીવિત કરવા સખત મહેનત કરી. નસીબનું પૈડું એવું ફર્યું કે 2008માં ટાટાએ ફરી JLR કંપની ખરીદી. આ એ જ કંપની હતી જેણે ફોર્ડ હેઠળ આવીને લેન્ડ રોવર જેવી કાર બનાવી હતી.
કહાની – 6 – જ્યારે 26/11ના આતંકવાદી હુમલાના પીડિતોને મળવા પહોંચ્યા ટાટા
રતન ટાટા દિલના ખૂબ જ ચોખ્ખા હતા. તેઓ બીજાના દુઃખને ખૂબ સારી રીતે સમજતા હતા અને તેને ઘટાડવાનો પૂરો પ્રયાસ કરતા હતા. તેમની ઉદારતાનું એક સ્વરૂપ 2008માં 26/11ના આતંકવાદી હુમલા વખતે પણ જોવા મળ્યું હતું. આ હુમલામાં અનેક નિર્દોષ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. તેના ટાટા ગ્રૂપના ઘણા કર્મચારીઓને પણ તે હુમલાનો ભોગ બનવું પડ્યું હતું. અનેક પરિવારો બરબાદ થઈ ગયા.
પછી રતન ટાટાએ કોઈ પણ સમય બગાડ્યા વિના, વ્યક્તિગત રીતે આવા 80 પરિવારોને મળ્યા, તેમને સાંત્વના આપી અને તેમના બાળકોના શિક્ષણનો સંપૂર્ણ ખર્ચ ઉઠાવ્યો. હવે તેણે પૈસા આપ્યા, તે કોઈ મોટી વાત ન હતી, તેના હૃદયમાં જે લાગણીઓ ઉભી થઈ, જે ઉદ્દેશ્યથી તે વ્યક્તિગત રીતે તમામ પરિવારોને મળ્યો, તેણે તેને મહાન બનાવ્યા. ટાટાએ પોતે ક્યારેય તે મદદનો ઉલ્લેખ કર્યો નથી, એટલું જ કહેવા માટે પૂરતું હતું કે તેઓ ઘણી બધી વસ્તુઓ માત્ર મદદ કરવાના હેતુથી કરતા હતા, લોકપ્રિયતા માટે નહીં.
કહાની -7 – એક સામાન્ય કર્મચારી બીમાર પડ્યો, ટાટા મુંબઈથી પૂણે દોડી ગયા
રતન ટાટા પોતાના કર્મચારીઓ વિશે શું વિચારતા હતા અને તેમને તેમના માટે કેટલો પ્રેમ હતો તે કોઈનાથી છુપાયેલ નથી. પરંતુ તે ઘણા ડગલાં આગળ વધીને તેમના માટે રોલ મોડલ બની ગયા. તેમનો એક કિસ્સો ખૂબ જ પ્રચલિત છે જ્યાં તેમણે મુંબઈથી પૂણેની મુસાફરી માત્ર એટલા માટે કરી હતી કારણ કે તેમનો એક કર્મચારી છેલ્લા બે વર્ષથી બીમાર હતો.
તે કર્મચારી એમડી નહોતો, બોર્ડનો સભ્ય નહોતો, મેનેજરનો હોદ્દો પણ ધરાવતો નહોતો. તે ઓછો પગાર ધરાવતો એક સામાન્ય નાનો કર્મચારી હતો. પરંતુ જ્યારે રતન ટાટાને તેની હાલત વિશે ખબર પડી તો તેણે કોઈને કહ્યા વગર મુંબઈથી પૂણે જવાનું નક્કી કર્યું. કોઈપણ સુરક્ષા વ્યવસ્થા વગર તેઓ કર્મચારીના ઘરે પહોંચ્યા, તેમને મળ્યા, તેમની ખબર-અંતર પૂછ્યા અને મદદની ખાતરી પણ આપી. મીડિયા પણ તે મીટિંગને કવર કરી શક્યું નહીં કારણ કે તે પબ્લિસિટી સ્ટંટ નહોતો.
કહાની -8- એક મહિલાએ ‘છોટુ’ કહ્યું, તેના બચાવમાં ઊભી થઈ
રતન ટાટા પણ સમયની સાથે સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ એક્ટિવ થઈ ગયા હતા. તેમના દ્વારા ઇન્સ્ટાગ્રામ પર ઘણી તસવીરો શેર કરવામાં આવી હતી જ્યારે તેને ઇન્સ્ટાગ્રામ પર 10 લાખ ફોલોઅર્સ મળ્યા હતા. તેમણે જમીન પર બેઠેલી પોતાની એક તસવીર શેર કરી અને લોકોનો આભાર માન્યો. હવે બધા તેને શુભેચ્છા પાઠવી રહ્યા હતા, પરંતુ એક મહિલાએ એક વિચિત્ર પોસ્ટ કરી.
તેના વતી લખવામાં આવ્યું હતું – અભિનંદન છોટુ. હવે મહિલાના આ વલણથી અન્ય લોકોને આંચકો લાગ્યો, તેઓએ તેને ટાટાના અપમાન સાથે જોડ્યું. તેને ખૂબ ઠપકો આપવામાં આવ્યો, એવું કહેવું જોઈએ કે તેણે ટ્રોલિંગ શરૂ કર્યું. પરંતુ પછી રતન ટાટાએ એક કોમેન્ટ લખી અને તમામ ટ્રોલ શાંત થઈ ગયા. તેણે કહ્યું કે હું તે યુવતીને તેના મનની વાત કરવા બદલ પ્રશંસા કરું છું.
હું આશા રાખું છું કે તે ભવિષ્યમાં પણ આવું લખવાનું ચાલુ રાખશે. આપણે એ ન ભૂલવું જોઈએ કે દરેકની અંદર એક બાળક હોય છે. આવી સ્થિતિમાં આ મહિલાને સન્માન આપો, તેનું સન્માન કરો. હવે એટલું કહેવું પૂરતું છે કે રતન ટાટા ટીકાકારોને ખૂબ જ નમ્રતાથી લેતા હતા.
કહાની – 9 – એક અફવા, ખોટી વાહવાહી અને રતન ટાટાનું કબૂલનામું
રતન ટાટા માત્ર નમ્ર સ્વભાવના જ ન હતા, તેઓ ખૂબ જ સત્યવાદી પણ હતા. તેઓ તેમના વખાણ કરવા માટે પ્રતિકૂળ ન હતા, પરંતુ તેમણે કોઈપણ પ્રકારનું જુઠ્ઠું સ્વીકાર્યું ન હતું. આવું જ એક વાક્ય આ વર્ષના T20 વર્લ્ડ કપ દરમિયાન જોવા મળ્યું હતું. અફઘાનિસ્તાને પાકિસ્તાનને હરાવ્યું હતું, રાશિદ ખાન સ્ટાર ખેલાડી સાબિત થયો હતો. સોશિયલ મીડિયા પર સમાચાર ફેલાવા લાગ્યા – રતન ટાટા રાશિદ ખાનને 10 કરોડ રૂપિયા આપશે.
હવે, ટાટાના વ્યક્તિત્વને જોતાં, બધાએ આ વાત માની. બધા ટાટાના વખાણ કરવા લાગ્યા, વિદેશી ખેલાડીને આવી મદદ આપવી એ મોટી વાત હતી. પરંતુ થોડા કલાકો પછી રતન ટાટા તરફથી સાચી કબૂલાત આવી. તેણે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું કે મેં કોઈ ખેલાડીને 10 કરોડ રૂપિયા આપ્યા નથી. મારે ક્રિકેટ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. હવે કેટલાક લોકોને આ થોડું કઠોર લાગ્યું, પરંતુ તે ટાટાની પ્રામાણિકતા અને સત્યતા દર્શાવે છે. તેણે ખોટા વખાણ કરતાં સાચું કહેવું જરૂરી માન્યું.
કહાની – 10 – પ્રોપર્ટીનો લોભ નહીં, ઇકોનોમી ક્લાસમાં મુસાફરી કરી
રતન ટાટાએ તેમના જીવનકાળમાં ઘણી વખત સાબિત કર્યું હતું કે તેઓ પૈસાને પોતાના પર હાવી થવા દેતા ન્હોતા. સાદા કપડા પહેરવા એ તેમની સ્ટાઈલનો એક ભાગ હતો, તેવી જ રીતે હવાઈ મુસાફરી દરમિયાન તેઓ ક્યારેક ઈકોનોમી ક્લાસમાં મુસાફરી કરતા હતા. જો કે તેની સ્ટાઈલની ઘણી તસવીરો વાયરલ થઈ છે, પરંતુ એક ફોટાની સૌથી વધુ ચર્ચા થઈ રહી છે.
હવે, મને ખબર નથી કે તે ફોટો ક્યારે લેવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ તે સ્પષ્ટ છે કે ટાટા ઇકોનોમી ક્લાસમાં મુસાફરી કરતા હતા. તેઓ સામાન્ય લોકોની જેમ સામાન્ય લોકોની વચ્ચે પહોંચ્યા.
કહાની – 11 – કંપનીઓએ લોકોને હાંકી કાઢ્યા, ટાટાએ અરીસો બતાવ્યો
એવું નહોતું કે રતન ટાટા માત્ર તેમની કંપનીની જ ચિંતા કરતા હતા. તે સમગ્ર ઈન્ડસ્ટ્રીમાં સક્રિય હતા, ક્યાં શું થઈ રહ્યું છે તે વિશે તે બધું જ જાણતા હતા. કોરોનાના સમયગાળા દરમિયાન સેંકડો લોકોએ તેમની નોકરી ગુમાવી હતી, કંપનીઓ સતત છટણી કરી રહી હતી, દરેકને તેમના ભવિષ્યની ચિંતા હતી. હવે રતન ટાટાએ સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટ દ્વારા ઘણી હેડલાઈન્સ કમાઈ છે.
તેમણે તે તમામ કંપનીઓ માટે અરીસાનું કામ કર્યું જે લોકોને સતત બહાર ફેંકી રહી હતી. શું આમ કરવાથી તમારું કામ પાછું આવશે અને તમારો વ્યવસાય સરળતાથી ચાલવા લાગશે? આ પહેલા થતું હશે, પણ હવે ટેક ઓફ કરવાથી કંઈ થતું નથી. ટાટાએ તો ત્યાં સુધી કહ્યું હતું કે જો ભવિષ્યમાં આવી દુર્ઘટના ફરી આવે તો કંપનીઓએ પોતાને વધુ સારી રીતે તૈયાર કરવાની જરૂર છે, આ રીતે લોકોને બહાર કાઢવાની જરૂર નથી.
કહાની – 12 – રતન ટાટાએ એક સામાન્ય માણસને ગળે લગાડ્યો
રતન ટાટા કેટલા ડાઉન ટુ અર્થ વ્યક્તિ હતા તેનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે તેમણે ક્યારેય પોતાની જાતને સામાન્ય લોકોથી દૂર રહેવા દીધી નથી. જો તે ઇચ્છતા તો તેમના મોટા બંગલામાં રહી શકતા હતા. જો તે ઇચ્છતા તો તેમની મોંઘી કારમાં જ ફરતા હોત અને વિદેશ પ્રવાસે જઇ શકતા હોત. પણ તેમણે એવું જીવન સ્વીકાર્યું નહીં. ટાટાએ સામાન્ય લોકોને પગથિયાં પર બેસાડ્યા અને તેમનું સન્માન કર્યું.
મોહિતે આવી જ એક વાત ન્યૂઝ 18ને જણાવી છે. તેમના કહેવા પ્રમાણે, રતન ટાટા નેવલ ટાટા હોકી એકેડમીનું ભૂમિપૂજન 2018માં થવાનું હતું. તેમને રતન ટાટાને મળવાની ખૂબ ઈચ્છા હતી. તેની ઝલક દૂરથી દેખાતી હતી, પણ મને નજીક જવાનું મન થયું. પરંતુ ત્યાં ઉભેલા ગાર્ડે તેમને રોક્યો અને ઠપકો આપ્યો. પછી રતન ટાટાએ ભીડમાં તે સામાન્ય માણસને જોયો અને તરત જ તેના ગાર્ડને ચેતવણી આપી. તેઓએ મોહિતને તેમની નજીક આવવા દીધો અને તેને ગળે લગાડ્યો.
