Ashley Coutinho : રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ લિબરલાઈઝ્ડ રેમિટન્સ સ્કીમ (LRS) માર્ગ દ્વારા ગિફ્ટ સિટી, ગુજરાત ખાતે ઈન્ટરનેશનલ ફાઈનાન્શિયલ સર્વિસિસ સેન્ટર (IFSC) માં રોકાણ માટેનો મોટો અવરોધ દૂર કર્યો છે.
ભારતીય રહેવાસીઓ હવે LRS ફ્રેમવર્ક હેઠળ IFSC ને રેમિટન્સ કરી શકે છે. તેમને IFSCમાં વિદેશી ચલણ ખાતું (FCA) ખોલવાની છૂટ છે. અત્યાર સુધી, FCA માં 15 દિવસ સુધી નિષ્ક્રિય પડેલા કોઈપણ ભંડોળને ઘરેલુ રૂપિયાના ખાતામાં પાછું મોકલવું પડતું હતું.
આરબીઆઈના નવા પરિપત્રમાં હવે વણવપરાયેલ ભંડોળને 180 દિવસની અંદર અધિકૃત ડીલર બેંકને પરત મોકલવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે.
તેની પ્રાપ્તિની તારીખથી 15 દિવસ સુધીના સમયગાળા માટે ખાતામાં નિષ્ક્રિય પડેલા કોઈપણ ભંડોળને પરત કરવાની શરત તાત્કાલિક અસરથી પાછી ખેંચી લેવામાં આવે છે અને હવે તે LRS પરના ઉપરોક્ત મુખ્ય નિર્દેશમાં સમાવિષ્ટ યોજનાની જોગવાઈઓ દ્વારા સંચાલિત થશે, 26 એપ્રિલના રોજ આરબીઆઈના એક પરિપત્રમાં જણાવાયું હતું.
આ પણ વાંચો: ભારત સરકાર UAEમાંથી ઓછી જકાતે સોનાની આયાત માટે નવેસરથી બિડ મંગાવશે
ઘણા રોકાણકારોને IFSCમાં રોકાણ કરવામાં મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો કારણ કે વિવિધ કારણોસર ટ્રાન્ઝેક્શનની સમયરેખા ઘણી વખત લંબાતી હતી, એમ નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું.
ધ્રુવ એડવાઈઝર્સના ભાગીદાર વૈભવ ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે, ”નવા નિયમો આ મુદ્દાની આસપાસની અસ્પષ્ટતાને દૂર કરે છે અને IFSCમાં રેમિટન્સને LRS ફ્રેમવર્ક હેઠળ વિદેશી રેમિટન્સની સમકક્ષ લાવે છે, જે બિનઉપયોગી ભંડોળને પરત કરવા માટે લાંબી 180-દિવસની વિન્ડો માટે પરવાનગી આપે છે.”
બેંકો હવે નિવાસી વ્યક્તિઓને વ્યાજ ધરાવતા ખાતાઓ ઓફર કરી શકે છે, જેને અગાઉના શાસન હેઠળ મંજૂરી આપવામાં આવી ન હતી. આનાથી બેન્કોને ઓછા ખર્ચે ભંડોળ ઊભું કરવામાં અને થાપણો મેળવવામાં મદદ મળશે જે પ્રકૃતિમાં વધુ સ્ટીકી છે, એમ નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું. રોકાણકારો બેંકો પાસે રાખેલા ભંડોળ પર વ્યાજ કમાવીને લાભ મેળવે છે.
રહેવાસીઓ લાંબા સમય સુધી IFSCમાં તેમના ભંડોળને જાળવી રાખવામાં સક્ષમ હોઈ શકે છે, જ્યારે IFSCમાં કાર્યરત બેંકો તેમના ગ્રાહકોને વ્યાજ-ધારક ખાતાઓ ઓફર કરી શકશે, જે તેમને તેમની જવાબદારી પુસ્તક બનાવવામાં મદદ કરશે.”
નવા ધોરણો GIFT સિટી ખાતે IFSC ને અમુક અંશે અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય સાથીઓ સાથે સંરેખિત કરવામાં મદદ કરે છે. ડોલ્સે વીટા ટ્રસ્ટીઝના ભાગીદાર સુમિત કોચરે જણાવ્યું હતું કે, “કેટલાક અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય કેન્દ્રો પાસે 180 દિવસ પછી પણ ભંડોળ પરત મોકલવાની મર્યાદા નથી. દાખલા તરીકે, દુબઈ ઈન્ટરનેશનલ ફાઈનાન્સિયલ સેન્ટર દુબઈના ફ્રી ઝોનમાં આવેલું છે અને તે ભંડોળના પાછું મોકલવા પર કોઈ પ્રતિબંધ લાદતું નથી.”
પડકારો વર્તમાન પરિપત્ર, જોકે, ઇલ્યુમ એડવાઇઝરીના પાર્ટનર યશેષ અશરના જણાવ્યા અનુસાર, ફેબ્રુઆરી 2021ના પરિપત્રની 15-દિવસની પ્રત્યાવર્તન શરતને જ કાઢી નાખે છે. IFSCમાં અનુમતિપાત્ર રોકાણો કરવા માટેના અંતિમ ઉપયોગના નિયંત્રણોના સંદર્ભમાં હાલનો પરિપત્ર હજુ પણ માન્ય છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.
આનો અર્થ એ છે કે નાણાં ફક્ત સિક્યોરિટીઝમાં રોકાણ કરવા માટે જ IFSC ને મોકલી શકાય છે, અને LRS ફ્રેમવર્ક દ્વારા માન્ય શૈક્ષણિક અથવા તબીબી જરૂરિયાતો જેવા અન્ય હેતુઓ માટે નહીં.
આ પણ વાંચો: ગોદરેજ કન્ઝ્યુમરે રેમેન્ડ ગ્રૂપનો FMCG બિઝનેસ 2825 કરોડમાં હસ્તગત કર્યો
IFSC અને અન્ય દેશોમાં LRS રૂટ હેઠળ રોકાણ માટેની સંયુક્ત મર્યાદા હજુ પણ $250,000 છે. કોચરે જણાવ્યું હતું કે, “રહેવાસીઓ દ્વારા ઓનશોર એકાઉન્ટ્સમાંથી IFSC ફોરેન કરન્સી એકાઉન્ટ્સમાં મોકલવામાં આવેલ ભંડોળ પરંતુ સિક્યોરિટીઝમાં રોકાણ કરવામાં આવ્યું નથી અને ત્યારબાદ ઓનશોર ઈન્ડિયન એકાઉન્ટ્સમાં પરત મોકલવામાં આવ્યું છે તે LRS ની થ્રેશોલ્ડ મર્યાદામાં હોવાનું માનવામાં આવે છે. આનો અર્થ એ છે કે રહેવાસીઓ હજી પણ તદર્થ ધોરણે વિદેશી ચલણ ખાતામાં ભંડોળ મોકલશે અને સંચય માટે નહીં, જે તેમની નાણાકીય વર્ષ દીઠ $250,000 ની મર્યાદાને સમાપ્ત કરશે.”
2023 ના બજેટમાં LRS હેઠળ વિદેશી રેમિટન્સ પર TCS 5% થી વધારીને 20% કરવામાં આવ્યું હતું, LRS દ્વારા રોકાણને નિરુત્સાહિત કરે છે કારણ કે રેમિટન્સ સમયે નિવાસી માટે TCSની રકમ અવરોધિત છે. આ એક અડચણ રહે છે. વધુમાં, રહેવાસીઓ IFSC વિદેશી ચલણ ખાતાનો ઉપયોગ કરીને અન્ય રહેવાસીઓ સાથે સ્થાનિક વ્યવહારોનું સમાધાન કરી શકતા નથી, કોચરે જણાવ્યું હતું.
(Disclaimer : આ વેબ આર્ટિકલ અનુવાદિત છે. ફાઇનાન્શિયલ એક્સપ્રેસનો મૂળ આર્ટિકલ વાંચવા અહીં ક્લિક કરો.)
