કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીના પીએચડી(PhD) ના ઉમેદવાર ડો. ઋષિ રાજપોપટે, અષ્ટાધ્યાયીની લાંબા સમયથી ચાલતી વ્યાકરણ સમસ્યાએ ઉકેલી છે. આ સંસ્કૃત ગ્રંથ ઈ. પૂર્વેની 6ઠ્ઠી અથવા 5મી સદીની આસપાસ વિદ્ધાન પાણીની દ્વારા લખાયેલું છે.
4000 સૂત્ર સમાવતો આ અષ્ટધાયી ગ્રંથ સંસ્કૃત પાછળનું વિજ્ઞાન સજાવે છે, અને શબ્દો બનાવવાના જટિલ નિયમને કારણે ઘણીવાર તેની તુલના ટ્યુરિંગ મશીન સાથે કરવામાં આવતી હતી. ટ્યુરિંગ મશીન એક પ્રકારનું ભાષાકીય અલ્ગોરિથમ છે. તેનો ઉપયોગ કરીને તમે સંસ્કૃત શબ્દના આધાર અને પ્રત્યય ભરી શકો છો. વ્યાકરણની રીતે સાચા શબ્દો અને વાક્યો બનાવી શકો છો. જો કે, પાણીનીના વ્યાકરણના 2 અથવા વધારે નિયમો એકજ સમય એ લાગુ પડી શકે છે. જે ઘણીવાર કન્ફ્યુઝ કરે છે.
આ મુંઝવણને ઉકેલવા માટે પાણીનીએ એક ‘મેટા રુલ’ (નિયમ સંચાલિત નિયમો), જેનું પરંપરાગત રીતે અર્થઘટન કરવામાં આવ્યું હતું. ” સમાન શકિતના બે નિયમો વચ્ચેના સંઘર્ષની ઘટનામાં”, જે નિયમ પાછળથી અષ્ટધાયીની જીતના ક્રમમાં આવે છે.
આ પણ વાંચો: આજનો ઇતિહાસ: 16 ડિસેમ્બરે પાકિસ્તાની સેના સામે ભારતની જીતની યાદમાં ‘વિજય દિવસ’ની ઉજવણી
પણ પીએચડી થીસીસમાં, જેનું ટાઇટલ યોગ્ય રીતે પાણીની વિ ટ્રસ્ટમાં છે, ડો. રાજપોપટ આ પ્રણાલીને નકારી કાઢી છે, પાણીનીના સૂત્રના સરળ અર્થઘટન સાથે જવાનું પસંદ કર્યું છે જે ટેક્સ્ટને વફાદાર રહે છે.
ડો. પોપટે કહ્યું કે મેટા- રુલ હંમેશા ગેરસમજ કરવામાં આવી છે. પાણીનીનો ખરેખર અર્થ એ હતો કે શબ્દની ડાબી અને જમણી બાજુએ લાગુ પડતા નિયમો માટે, વાચકોએ જમણી બાજુની કામગીરીનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. આ તર્કનો ઉપયોગ કરીને, ડો. રાજપોપટને જાણવા મળ્યું કે અષ્ટધાયી એક સચોટ ‘ ભાષા યંત્ર’ તરીકે કામ કરે શકે છે, જે લગભગ દરેક વખતે વ્યાકરણની દ્રષ્ટિએ ધ્વનિ સંસ્કૃત શબ્દો અને વાક્યોનું નિર્માણ કરે છે.
એક્સપર્ટસનું ડો. રાજ પોપટના તારણને ‘ ક્રાંતિકારી’ ગણાવી રહ્યા છે. કારણ કે આ શોધથી પાનિનીનો ગ્રંથ સંસ્કૃત વ્યાકરણ પ્રથમ વખત કમ્પ્યુટરમાં શીખવામાં આવશે. અષ્ટધાયીના નિયમોની રેખીય અને ચોક્કસ પ્રકૃતિ પણ તેને કુદરતી ભાષા પ્રક્રિયા (NLP) સિસ્ટમ માટે અનુકૂળ બનાવે છે, જેમ કે વાયરલ ચેટજીપીટી બોટમાં જોવા મળે છે.
આ પણ વાંચો: SSC CHSL Recruitment: સ્ટાફ સિલેક્શન કમિશને 4500 જગ્યાઓ માટે ભરતી શરૂ કરી, અહીં વાંચો સંપૂર્ણ માહિતી
“એનએલપી(NLP) પર કામ કરતા કમ્પ્યુટર વૈજ્ઞાનિકોએ 50 વર્ષ પહેલા નિયમ આધારિત અભિગમો છોડી દીધા હતા.”, ડો. રાજપોપટ કહે છે, ” તેથી કમ્પ્યુટરને શીખવવું કે કેવી રીતે સ્પીકરનો ઈરાદો પાણીનીના નિયમ આધારિત વ્યાકરણ સાથે માનવ ભાષણ ઉત્પન્ન કરવા સાથે જોડવો મશીનોની સાથે માનવ ક્રિયા પ્રતિક્રિયાનો ઇતિહાસ, તેમજ ભરતાના બૌદ્ધિક ઇતિહાસમાં એ એક મુખ્ય માઇલ સ્ટોન હશે.
ભારતમાં સંસ્કૃતના 25,000 થી ઓછા જાણીતા સ્પીકર છે, પરંતુ છેલ્લા એક દાયકામાં કેઝ્યુઅલ ઇન્ટરેસ્ટ વધી રહ્યો છે, પાણીનીને વ્યાકરણપણે ‘ ભાષાશાસ્ત્રના પિતા’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેમના કાર્યથી 1800ના દાયકાથી યુરોપિયન વિદ્ધાનોને પ્રભાવિત કર્યા છે.
અષ્ટધાયીએ શાસ્ત્રીય સંસ્કૃતના મોર્ફોલોજી, અર્થશાસ્ત્ર અને વાક્ય રચનાના પરનો આઠ પ્રકરણનો ગ્રંથ છે, જે વ્યાકરણશાસ્ત્રી અને ફિલોલોજિસ્ટ દક્ષીપુત્ર પાણીની દ્વારા નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. તે ભાષાને સૂત્રાત્મક અને રુલ -બાઉન્ડ તરીકે વર્તે છે.- એન્જિનિયર્ડ, એક અર્થમાં અને સંસ્કૃત કેવી રીતે બોલાય છે, તેની વિરુદ્ધ પવિત્ર ગ્રંથોમાં તેનો ઉપયોગ કેવી રીતે થવો જોઈએ તે વચ્ચે તફાવત પ્રદાન કરે છે.
