આમળા સાચે જ સ્વાસ્થ્યનો ખજાનો છે. આમળા ખાવાના ફાયદા અનેક છે અને એટલે જ આમળું પ્રાચીન કાળથી આપણી સાથે જાડાયેલું છે. આમળું એક એવું ફળ છે જે આપણા આયુર્વેદમાં ઘણાં વર્ષોથી વપરાતું આવ્યું છે. તેના અસંખ્ય સ્વાસ્થ્ય લાભોને કારણે તેને ‘ભારતીય ગૂસબેરી’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આમળામાં વિટામિન સી સહિત અનેક પ્રકારના વિટામિન્સ, મિનરલ્સ અને એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે. રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે. પાચન સુધારે છે. ત્વચા અને વાળ માટે ફાયદાકારક છે. ડાયાબિટીસમાં ફાયદાકારક છે. હૃદય રોગથી બચાવે છે.
આમળાનું વૈજ્ઞાનિક નામ એમ્બલિકા ઓફિસિનાલિસ (Emblica officinalis) છે. આમળામાં વિટામિન સી ઉપરાંત ફાયબર, પ્રોટીન, કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ, આયર્ન, કેલ્શિયમ, મેગ્નેશિયમ અને પોટેશિયમ જેવા અન્ય પોષક તત્વો પણ છે. આમળા સ્વાસ્થ્યનો ખજાનો છે. ખાસ વાત એ છે કે આમળાને વિવિધ રીતે ખાઇ શકાય છે. આમળા કાચા અને બાફીને તેમજ સુકવીને પણ આહારમાં સમાવી શકાય છે.
આમળા ખાવાના ફાયદા
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે : આમળા વિટામિન સી સભર છે. વિટમિન સી ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે. ઠંડી, ખાંસી અને ફ્લૂ જેવા રોગોથી બચાવે છે.
- ત્વચા માટે ફાયદાકારક: આમળામાં એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હોય છે જે ત્વચાને નુકસાનથી બચાવે છે અને ચમકદાર બનાવે છે. તે ત્વચાના કાળા પડવા, ખીલ અને ડાઘા દૂર કરવામાં પણ મદદ કરે છે.
- વાળ માટે ફાયદાકારક: આમળા વાળ ખરતા અટકાવે છે અને વાળને મજબૂત બનાવે છે. તે વાળને કાળા અને ચમકદાર બનાવવામાં મદદ કરે છે.
- પાચન સુધારે છે: આમળામાં રહેલું ફાઇબર પાચનને સુધારે છે અને કબજિયાત દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.
- ડાયાબિટીસમાં ફાયદાકારક: આમળા બ્લડ સુગર લેવલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે અને ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક છે.
- હૃદય માટે ફાયદાકારક: આમળામાં રહેલું એન્ટીઓક્સિડન્ટ્સ હૃદયને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે અને હાર્ટ એટેકનું જોખમ ઘટાડે છે.
- કેન્સરથી રક્ષણ: આમળામાં કેન્સર સામે લડવાની શક્તિ હોય છે.
આમળાનું સેવન કેવી રીતે કરવું?
આમળું એક અદ્ભુત ફળ છે જે અનેક સ્વાસ્થ્ય લાભો આપે છે. તેને તમારા રોજિંદા આહારમાં સામેલ કરીને તમે સ્વસ્થ રહી શકો છો.આમળાને તમે વિવિધ રીતે સેવન કરી શકો છો. આમળાને કાચું ખાઈ શકાય છે. આમળાનો રસ પી શકાય છે. આમળાનો મુરબ્બો ખાઈ શકાય છે. આમળાનું ચૂર્ણ પાણીમાં મિક્સ કરીને પી શકાય છે. આમળાનો ઉપયોગ આયુર્વેદિક દવાઓમાં પણ થાય છે.
આમળા સ્વાસ્થ્ય માટેનું સુપરફૂડ
આમળાને આહારમાં સામેલ કરવાની ઘણી રીતો છે. તેનો સ્વાદ થોડો ખાટો હોવાથી ઘણા લોકોને તે સીધું ખાવાનું પસંદ ન આવે. પરંતુ તેના ફાયદા જોતાં તેને આપણે રોજિંદા જીવનમાં વિવિધ રીતે ઉપયોગમાં લઈ શકીએ.
- આમળાનો રસ: આમળાનો રસ બનાવીને સવારે ખાલી પેટ પી શકાય છે. તેમાં થોડું મધ ઉમેરીને સ્વાદ વધારી શકાય છે.
- આમળાનું ચૂર્ણ: આમળાનું ચૂર્ણ પાણીમાં મિક્સ કરીને પી શકાય છે. તેને દહીંમાં પણ મિક્સ કરીને ખાઈ શકાય છે.
- આમળાનો મુરબ્બો: આમળાનો મુરબ્બો રોટલી સાથે ખાઈ શકાય છે અથવા દૂધમાં ઉમેરીને પી શકાય છે.
- આમળાની ચટણી: આમળાની ચટણી ભાત, રોટલી અથવા પરાઠા સાથે ખાઈ શકાય છે.
- આમળાનું અથાણું: આમળાનું અથાણું ભાત, દાળ અથવા શાકભાજી સાથે ખાઈ શકાય છે.
- આમળાનો પાવડર: આમળાના પાવડરને સ્મૂધીમાં અથવા શેકમાં ઉમેરી શકાય છે.
- આમળાની કેન્ડી: આમળાનો ઉપયોગ કરીને એને બાફી ખાંડની ચાસણી સાથે આમળાની કેન્ડી બનાવી શકાય છે.
- આમળાનું શરબત: આમળાનું શરબત ગરમીમાં ઠંડક આપવા માટેારમાં સામેલ કરવાના ફાયદા
ગેરફાયદા અને સાવચેતી
કેટલાક લોકોને આમળાથી એલર્જી હોઈ શકે છે. તો સેવનથી બચવું અથવા તબીબની સલાહ લેવી યોગ્ય છે. ડાયાબિટીસની દવા લેતા લોકોએ આમળાનું સેવન ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વિના ન કરવું જોઈએ. ગર્ભવતી અને સ્તનપાન કરાવતી મહિલાઓએ આમળાનું સેવન ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વિના ન કરવું જોઈએ.
આમળાનો પાવડર
આમળાને સૂકવીને પાવડર બનાવીને લાંબા સમય સુધી સંગ્રહ કરી શકાય છે. આમળાને અન્ય ફળો સાથે મિક્સ કરીને સ્મૂધી બનાવી શકાય છે. આમળાને સલાડમાં ઉમેરી શકાય છે. આમળાને સૂકવીને તેમજ કેન્ડી બનાવી મુખવાસ તરીકે પણ કરી શકાય છે.
