World Mental Health Day 2025 | વર્લ્ડ મેન્ટલ હેલ્થ ડે, થીમ અને મહત્વ જાણો, માનસિક સ્વાસ્થ્યની સંભાળ માટેના પગલાં

World Mental Health Day 2025 History and Significance | દુનિયા ફિટનેસ, ડાયેટ અને પ્રોડક્ટિવિટી હેક્સ વિશે વાત કરે છે, પણ તમારા મનની સ્થિતિ કોણ ટ્રેક કરી રહ્યું છે? વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ 2025 (World Mental Health Day 2025) પર વિચારવું યોગ્ય છે કે આપણે કેટલી વાર ખરેખર આપણા મનની તપાસ કરીએ છીએ, જેમ આપણે આપણા ઇમેઇલ્સ અથવા ફિટનેસ ટ્રેકર્સ સાથે કરીએ છીએ. આ દિવસ ફક્ત જાગૃતિ વિશે નથી, તે આપણા રોજિંદા જીવનમાં માનસિક સ્વાસ્થ્યનો અર્થ શું છે તે વિશે પણ છે.

વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ ઇતિહાસ (World Mental Health Day: History)

વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ સૌપ્રથમ 1992 માં વર્લ્ડ ફેડરેશન ફોર મેન્ટલ હેલ્થ દ્વારા ઉજવવામાં આવ્યો હતો, જેને વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (WHO) દ્વારા સમર્થન આપવામાં આવ્યું હતું. આ દિવસનો ઉદ્દેશ્ય દર વર્ષે એક દિવસ માનસિક સ્વાસ્થ્ય વિશે વાત કરવા , જાગૃતિ લાવવા અને તેની આસપાસના કલંક સામે લડવા માટે સમર્પિત કરવાનો હતો.

વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ 2025 ની થીમ

વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ 2025 ની થીમ “માનવતાવાદી કટોકટીમાં માનસિક સ્વાસ્થ્ય” છે. આપત્તિઓ, સંઘર્ષો, રોગચાળા અને આબોહવા કટોકટી દરમિયાન માનસિક સ્વાસ્થ્ય સંભાળ સુલભ અને સ્થિતિસ્થાપક રહે તેની ખાતરી કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે.

વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) કહે છે કે “કુદરતી આફતો, સંઘર્ષો અને જાહેર આરોગ્ય કટોકટી જેવા સંકટ ભાવનાત્મક તકલીફનું કારણ બને છે, જેમાં પાંચમાંથી એક વ્યક્તિ માનસિક સ્વાસ્થ્ય સ્થિતિનો અનુભવ કરે છે. આવી કટોકટી દરમિયાન વ્યક્તિઓની માનસિક સુખાકારીને ટેકો આપવો એ ફક્ત મહત્વપૂર્ણ નથી તે જીવન બચાવે છે, લોકોને સામનો કરવાની શક્તિ આપે છે, સાજા થવા માટે જગ્યા આપે છે અને માત્ર વ્યક્તિઓ તરીકે જ નહીં પરંતુ સમુદાયો તરીકે પણ પુનઃપ્રાપ્તિ અને પુનર્નિર્માણ કરે છે.’

આ વર્ષની થીમ આપણને યાદ અપાવે છે કે માનસિક સ્વાસ્થ્યની સંભાળ એ કોઈ વૈભવી વસ્તુ નથી, તે એક આવશ્યકતા છે, ખાસ કરીને કટોકટીમાં જ્યારે તણાવ, ચિંતા અને આઘાત ચરમસીમાએ હોય છે.

વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ કેમ મહત્વપૂર્ણ છે?

વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ 2025 નું મહત્વ એ યાદ અપાવવામાં રહેલું છે કે માનસિક સ્વાસ્થ્ય શારીરિક સ્વાસ્થ્ય જેટલું જ મહત્વપૂર્ણ છે. તણાવ, ચિંતા અને હતાશા હવે વિશ્વભરમાં પ્રોડકટીવીટી ગુમાવવાના મુખ્ય કારણો તરીકે ઓળખાય છે.

વૈશ્વિક સ્તરે, WHO નો અંદાજ છે કે ચિંતા અને હતાશાને કારણે દર વર્ષે 12 અબજ કાર્યકારી દિવસો ગુમાવવામાં આવે છે. WHO ના ડેટા અનુસાર, ભારતમાં, લગભગ 10-12 ટકા વસ્તી ચિંતા અને હતાશા જેવા સામાન્ય માનસિક વિકારોથી પીડાય છે.

WHO ના મતે દરરોજ માનસિક સ્વાસ્થ્યની સંભાળ કેવી રીતે રાખવી?

વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ ફક્ત ઝુંબેશ વિશે નથી, તે રોજિંદા જીવનમાં કાર્યવાહી વિશે છે. નાના, સુસંગત પગલાં મોટો ફરક લાવી શકે છે:

• તમારી જાતને પૂછો: અઠવાડિયામાં એક વાર પૂછો, “હું મજામાં છું?”.
• ફિઝીકલી એક્ટિવ રહો : થોડું ચાલવું કે ખેંચાણથી પણ તણાવ દૂર થાય છે.
• ઊંઘનું રક્ષણ કરો: આરામને પ્રાથમિકતા આપો, તે માનસિક સ્પષ્ટતાનો આધાર છે.
• તમારા મગજને પોષણ આપો: આવશ્યક વિટામિન અને ખનિજો સાથે સંતુલિત ભોજન મગજની કેમેસ્ટ્રીમાં મદદ કરે છે.
• સીમાઓ નક્કી કરો: કલાકો પછીના ઇમેઇલ્સ અને ડિજિટલ ઓવરલોડને મર્યાદિત કરો.
• વહેલી તકે મદદ લો: પ્રોફેશનલ ડોક્ટર સાથે વાત કરો એ નબળાઈની નહીં, પણ શક્તિની નિશાની છે.