સૌરવ રોય બર્મન : આમ આદમી પાર્ટી (AAP)ના રાષ્ટ્રીય મહાસચિવ (સંગઠન) અને રાજ્યસભાના સાંસદ સંદીપ પાઠકે ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં જણાવ્યું છે કે, AAP આ વર્ષે યોજાનારી રાજ્ય વિધાનસભાઓમાં ચૂંટણી લડશે. આ અંગે સર્વે ચાલી રહ્યો છે અને તેના આધારે આગળનો નિર્ણય લેવામાં આવશે. તેમજ ગોપાલ ઈટાલિયાને ગુજરાત આમ આદમી પાર્ટીના અધ્યક્ષ પદેથી કેમ દૂર કરવામાં આવ્યા તે પ્રશ્નનો પણ જવાબ આપ્યો હતો.
સંદીપ પાઠક, જેમને ગયા વર્ષે એપ્રિલમાં રાજ્યસભાના સાંસદ બનાવવામાં આવ્યા હતા (સંદીપને ડિસેમ્બર 2022માં પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય મહાસચિવ (સંગઠન) બનાવવામાં આવ્યા હતા. AAPમાં પ્રથમ વખત કોઈને આ પદ પર નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે અને અરવિંદ કેજરીવાલ પછીનું બીજું મહત્વનું પદ માનવામાં આવે છે. પંજાબમાં ગયા વર્ષે AAPની જીત અને ગુજરાતમાં પાર્ટીની ચૂંટણી ભૂમિકાને પાઠકની મુખ્ય ભૂમિકાના પુરસ્કાર તરીકે જોવામાં આવી રહી છે.
પૂર્વ IIT પ્રોફેસર અને પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય મહાસચિવ (સંગઠન) સંદીપ પાઠકે 2023માં આમ આદમી પાર્ટીના ઉદ્દેશ્યો અને યોજનાઓ વિશે ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસ સાથે વાત કરી હતી. કેટલાક પ્રશ્નો અને તેના જવાબો વાંચો:
ગુજરાત પછી હવે કયા કયા રાજ્યો માટે આમ આદમી પાર્ટી તૈયારી કરી રહી છે?
સંદીપ પાઠક કહે છે કે, આ વર્ષે નવ રાજ્યોમાં ચૂંટણી યોજાવાની છે. અમે પૃથ્થકરણ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ કે, ક્યાં પાર્ટીની સંભાવનાઓ વધારે છે અને સર્વે કરી રહ્યા છીએ. અમે કેવી રીતે આગળ વધીશું તે આવનારા સમયમાં નક્કી કરવામાં આવશે. અમે તમામ રાજ્યોમાં લડીશું તે નિશ્ચિત છે. એક મહિના પછી અમે અમારી યોજના વિશે વધુ સ્પષ્ટતા સાથે વાત કરી શકીશું.
ગુજરાતમાં AAP 2021ની સુરત મ્યુનિસિપલ ચૂંટણીમાં તેમના પ્રદર્શનને મજબૂત બનાવી શકી નથી, નિરાશાજનક શું હતું?
હું એમ નહિ કહું. ઉદાહરણ તરીકે, કામરેજમાં, અમારા ઉમેદવારને અપક્ષ ચૂંટણી લડવાના થોડા હજાર મતોની સરખામણીમાં એક લાખથી વધુ મત મળ્યા. આ એકદમ જમ્પ છે. પણ હા જો તમારો ધ્યેય ઊંચો હોય તો તમે કહી શકો કે સુરતે સીટ આપી નથી. પરંતુ હું માનું છું કે, અમે વોટ શેરના સંદર્ભમાં ખૂબ સારું કર્યું છે. સુરત ખૂબ જટિલ છે અને ભાજપનું વર્ચસ્વ છે. અમે જે કર્યું તે હાંસલ કરવામાં તદ્દન સફળ રહ્યા છીએ. કોર્પોરેશનની ચૂંટણીઓ, રાજ્યની ચૂંટણીઓ અને સામાન્ય ચૂંટણીઓ સંપૂર્ણપણે અલગ છે.
શું કોંગ્રેસે આ વખતે આક્રમક ન બનીને તમારું કામ સરળ કરી દીધું છે?
આ સવાલના જવાબમાં સંદીપ પાઠક કહે છે કે, અમારી પાર્ટીમાં ખૂબ જ યુવા અને પ્રોફેશનલ છે. કોંગ્રેસ લડે કે ન લડે, અમે મક્કમતાથી ચૂંટણી લડીએ છીએ. જો કોંગ્રેસે જોરદાર લડત આપી હોત તો પણ તેને કશું પ્રાપ્ત થયું ન હોત. લોકો હવે કોંગ્રેસને આશા તરીકે જોતા નથી. તેમની પાસે તેમના કેટલાક સારા સ્થાનિક ઉમેદવારો સંપર્કમાં છે, જેમને ટોચના નેતૃત્વનું સમર્થન પણ મળતું નથી. તેમ છતાં, તેઓ તેમના કામને કારણે જીત્યા. જ્યારે પણ ત્રીજું બળ આવે છે ત્યારે કોંગ્રેસનું પતન થાય છે.
હાલમાં AAP પાસે એક પણ લોકસભા સાંસદ નથી, 2024માં દિલ્હી અને પંજાબ સિવાય તમારા સાંસદો ક્યાંથી આવી શકે છે તેવું તમે જુઓ છો?
હું સંપૂર્ણ રીતે સંમત છું કે ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓની સંખ્યા જ સંસ્થાને રાષ્ટ્રીય મંચ પર વિશ્વસનીય અથવા અગ્રણી બનાવે છે. એકંદરે દિલ્હી, પંજાબ, ગુજરાત અને ગોવા અમારા માટે સારા દેખાઈ રહ્યા છે. ઉપરાંત અમારી પાસે એમપીમાં મેયર છે અને રાજ્યોમાં 2,000 થી વધુ ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ છે. જો તમારી પાસે સ્થાનિક સ્તરના પ્રતિનિધિઓ હોય, તો તે તમને સંસ્થાના નિર્માણમાં મદદ કરે છે. એમપીમાં રીવા પટ્ટો અને ગ્વાલિયર પટ્ટો અમારા માટે આશાસ્પદ દેખાઈ રહ્યો છે, રાજસ્થાન, ગુજરાતને અડીને આવેલા કેટલાક વિસ્તારો અને છત્તીસગઢના ભાગોમાં પણ આવી જ સ્થિતિ છે.
AAPએ 2014ની ચૂંટણીમાં લગભગ દરેક સીટ પર ચૂંટણી લડી હતી. શું તે ભૂલ તમે સુધારવા માંગો છો?
જો તમે સંખ્યાની દ્રષ્ટિએ જુઓ તો હા અમે બહુ ઓછા જીત્યા. પરંતુ અમે પંજાબમાંથી સીટો જીતી. જો અમે ચૂંટણી ન લડ્યા હોત તો અમને ક્યારેય ખબર ન પડી હોત કે પંજાબ વૈકલ્પિક રાજનીતિ માટે મત આપવા તૈયાર છે. ત્યારે પક્ષ આંદોલનમાંથી બહાર આવ્યો હતો. તે કોઈ ભૂલ ન હતી, હું કહીશ કે તે એકદમ હિંમતવાન પ્રયાસ હતો. મને લાગે છે કે, તે એક સારો વિચાર હતો. એવા ઘણા રાજ્યો છે જ્યાં આપણા સ્વયંસેવકનો આધાર ખૂબ જ મજબૂત છે. આ ચૂંટણી દરમિયાન તે બધું એકીકૃત થયું, ભલે અમે તેમાંથી ઘણું કર્યું ન હતું. તમે આ વસ્તુ ઓડિશા, ત્રિપુરા અને મિઝોરમમાં જોશો. હવે અમે ચૂંટણી લડવાની કળા શીખી લીધી છે. અમે વ્યૂહાત્મક રીતે લડીશું અને જીતીશું. અમે લડવા માટે નહીં પરંતુ અમારી સંખ્યા વધારવા માટે લડીશું.
જેમ જેમ તમે વધુ ને વધુ રાજ્યોમાં પ્રવેશ કરશો, તેમ-તેમ તમારી પાસેથી જાતિ અને ધર્મ સંબંધિત મુદ્દાઓ પર સ્થાન લેવાની અપેક્ષા રાખવામાં આવશે. શું અમે તે તમારી પાસે જોઈશું?
જ્યાં જરૂર હશે ત્યાં અમે કરીશું. કેટલીકવાર આ રાજકીય જાળ છે. ફસાઈ ન જવા માટે, અમારે ખૂબ જ બુદ્ધિશાળી અને સ્માર્ટ બનવું પડશે. જો તમે જીતવા માટે ચૂંટણી લડી રહ્યા છો અને કોઈ તમારા માટે જાળ ગોઠવે છે, તો તમારે એમાં ફસાઈ જવા માટે મૂર્ખ ન બનવું જોઈએ. અમારો એજન્ડા ખૂબ જ સરળ છે: અમે શિક્ષણ, આરોગ્ય અને સુશાસનને વળગી રહીશું. પરંતુ જ્યાં પણ મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ હશે ત્યાં અમે પરિસ્થિતિને સંભાળીશું.
શું તમે એવી પરિસ્થિતિ જોઆ શકો છો કે જ્યાં મુસલમાનો વિશ્વાસઘાતની લાગણીને કારણે તમને છોડવા લાગે છે? અમે MCD ચૂંટણીમાં AAPને દિલ્હીમાં મુસ્લિમ પ્રભુત્વ ધરાવતી કેટલીક બેઠકો ગુમાવતા જોઈ.
મને એવુ નથી લાગતુ. અમે અમારી નીતિઓ કોઈ ચોક્કસ સેગમેન્ટ પર કેન્દ્રિત કરતા નથી. સુશાસન દરેક માટે છે. દિલ્હીમાં મ્યુનિસિપલ ચૂંટણીઓ ખૂબ જ સ્થાનિક હતી અને સ્થાનિક ગતિશીલતાએ તેને પ્રભાવિત કર્યા હતા. અમારું ધ્યાન એકદમ સ્પષ્ટ છે કે, અમે ન તો કોઈના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છીએ અને ન તો કોઈને છોડી રહ્યા છીએ. આ રાજકારણની નવીનતા છે. જૂના જમાનાનું રાજકારણ તમને એ જ જૂની યુક્તિઓમાં ફસાવવાની કોશિશ કરશે અને જો તમે ફસાઈ જશો તો તમને ધૂળ ચડશે. અમારો એજન્ડા તાજો છે. કેજરીવાલનું વચન દરેક માટે છે. શિક્ષણ, સત્તા અને શાસનના વચનો ભલે સાદા લાગે, પરંતુ તેઓ રાજકારણને પુનઃવ્યાખ્યાયિત કરી રહ્યા છે.
તમે કહો છો કે બહુમતી હોવા છતાં ભાજપે સુશાસન આપ્યું નથી. શું તમને લાગે છે કે બહુમતીની ભાવનાઓને ઠેસ પહોંચાડીને પાર્ટી જીતે છે?
તેઓ લાગણીઓ અને આ બધી વસ્તુઓ સાથે જ રમતા રહ્યા છે. પરંતુ વિપક્ષ, કોંગ્રેસ તરફથી સંઘર્ષના અભાવે તેઓ વધુ બહુમતી સાથે પાછા આવી રહ્યા છે. કોંગ્રેસ ગુજરાતમાં નથી લડી, ભાજપને દોષ કેમ? હું ભાજપને દોષ આપીશ નહીં. તેઓ જે રીતે લડે છે તેજ રીતે લડે છે. અમારે તેની સામે લડવું પડશે. ભાજપની વૃદ્ધિ પણ આંશિક રીતે કોંગ્રેસની નિષ્ફળતાને કારણભૂત ગણાવી શકાય. એક રાજકીય પક્ષ તરીકે તમારે વિચારોની સ્પષ્ટતા સાથે લોકો સુધી જવું પડશે. તમે લોકોને સમજાવવામાં તમારી નિષ્ફળતા માટે દોષી ઠેરવી શકતા નથી.
અરવિંદ કેજરીવાલ કહે છે કે ઈમાનદારી, કટ્ટર દેશભક્તિ અને માનવતા તમારી વિચારધારાના આધારસ્તંભ છે. પરંતુ કેટલાક કહે છે કે, આપમાં વિચારધારાને બદલે વ્યક્તિગત લક્ષણ વધુ લાગે છે. શું તમે બિનસાંપ્રદાયિકતામાં માનો છો?
અલબત્ત, આ દેશ ધર્મનિરપેક્ષતામાં માને છે, જે બંધારણમાં સમાવિષ્ટ છે. બંધારણને કોઈ નકારી શકે નહીં. વિચારધારા એ એક મૂળભૂત માન્યતા છે જે તમારી પાસે છે. મને નથી લાગતું કે જટિલ વિચારધારાઓ મદદ કરે છે. તમને જે મત આપવામાં આવ્યા છે તે તમે પહોંચાડો. લોકો વિચારધારા માટે નહીં પરંતુ તમે જે આપ્યું છે તેના માટે મત આપે છે. અમે તેને સરળ રાખીશું. એક નવા રાજકીય પક્ષ તરીકે, નવા યુગના પક્ષ તરીકે તે તમારું શાસન છે જેના માટે તમને મત આપવામાં આવ્યો છે.
શું તમને કોર્પોરેટ્સ પાસેથી પૂરતું ભંડોળ મળી રહ્યું છે?
ના અમને નથી મળ્યું. તેથી જ અમે લોકો સુધી પહોંચીએ છીએ. અત્યાર સુધી આ રીતે કામ કર્યું છે. અમે અત્યાર સુધી ટકી રહ્યા છીએ અને આગળ પણ કરીશું. અમે મોટા કોર્પોરેટ સપોર્ટ માટે સમાધાન કરીશું નહીં. અમારા જેવા લોકો મુખ્યત્વે રાજકારણ અને શાસનમાં પ્રોબિટીના વિચારથી આકર્ષાયા હતા. જો લોકો તમને પ્રેમ કરે છે, તો બધું જ જગ્યાએ આવી જાય છે.
આ પણ વાંચો – Lok Sabha Election 2024 BJP Target : લોકસભા ચૂંટણી 2024 માટે ભાજપે પ્રથમ આ લક્ષ્યાંક નક્કી કર્યો : શા માટે અને ક્યાં?
તમારા ગુજરાત સંગઠનમાં બુધવારે જાહેર કરેલા ફેરફારોને તમે કેવી રીતે સમજાવશો? ગોપાલ ઈટાલિયાને પ્રદેશ પ્રમુખ પદેથી કેમ હટાવ્યા?
પક્ષ અનેકગણો વધ્યો છે. તે સ્વયંસેવકોની આકાંક્ષાઓ પર આધારિત નિયમિત શફલ છે. ઇટાલિયાને રાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં લાવવામાં આવે છે અને તેમને મોટી ભૂમિકા આપવામાં આવી છે.
