Kiran Parashar : એક મહિનાની અંદર વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ આવવાની હોવાથી, કર્ણાટકના માર્કેટમાં ગુજરાત રાજ્યની દૂધ સહકારી બ્રાન્ડ અમૂલના પ્રવેશને લઈને રાજકીય વિવાદ શાસક ભાજપ માટે રાજકીય અસરો ધરાવે છે કારણ કે તે નિર્ણાયક ચૂંટણી મત બેંકને દૂર કરવા માટે ઊભી છે. વિપક્ષે આરોપ લગાવ્યો છે કે ભાજપ દ્વારા સમર્થિત અમૂલની એન્ટ્રી કર્ણાટક મિલ્ક ફેડરેશન (KMF) બ્રાન્ડ “નંદિની” માટે ખતરો પેદા કરશે જે કન્નડીગાની ઓળખ સાથે ગાઢ રીતે જોડાયેલી છે.
કોંગ્રેસ નેતા અને ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન સિદ્ધારમૈયાના આરોપને પગલે, બસવરાજ બોમ્માઈની આગેવાની હેઠળની સરકાર “રાજ્યના ગૌરવ”ને નષ્ટ કરવા માટેના આક્ષેપને પગલે, રવિવારના રોજ વિવાદ વધુ તીવ્ર બન્યો હતો, રાજ્ય સરકાર ડેમેજ કંટ્રોલ મોડમાં આવી ગઈ હતી. સહકારી મંત્રી એસટી સોમશેકરે જણાવ્યું હતું કે KMF અને અમૂલને મર્જ કરવાની કોઈ દરખાસ્ત નથી અને કોંગ્રેસ અને જનતા દળ (સેક્યુલર) પર અમૂલની એન્ટ્રીને “ચૂંટણી પહેલા રાજકીય મુદ્દામાં ફેરવવા” માટે આકરા પ્રહાર કર્યા હતા.
તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, “ઉનાળા દરમિયાન દૂધનું ઉત્પાદન પ્રમાણમાં ઓછું હોય છે અને તે સામાન્ય છે. કર્ણાટકમાં 15 દૂધ સંઘો છે અને બધા નફો કરી રહ્યા છે. અમૂલ 57 રૂપિયા પ્રતિ લીટરમાં ઓનલાઈન દૂધ વેચી રહી છે પરંતુ નંદિની દૂધની કિંમત માત્ર 39 રૂપિયા પ્રતિ લીટર છે. અમે તમિલનાડુ સહિત અન્ય રાજ્યોમાં નંદિની પ્રોડક્ટ્સ મોકલીએ છીએ. અમે નંદિની પ્રોડક્ટ્સ વિકસાવવા માંગીએ છીએ જેમ કે ગુજરાતે અમૂલની પ્રોડક્ટસ વિકસાવી છે.”
રાજ્યના હાઈ એજ્યુકેશન મિનિસ્ટર સીએન અશ્વથ નારાયણે પણ KMFના અમૂલ સાથેના મર્જર અથવા તેના વિસર્જન અંગેની અફવાઓને ફગાવી દીધી હતી અને કહ્યું હતું કે, “KMFનું ટર્નઓવર રૂ. 20,000 કરોડથી રૂ. 22,000 કરોડ જેટલું છે અને સહકારી વિભાગ વિના કોઈપણ વિલીનીકરણ અશક્ય છે.”
આ ટકરારની શરૂઆત ડિસેમ્બરમાં થઇ હતી જ્યારે કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે માંડ્યામાં એક રેલીમાં કહ્યું હતું કે, “અમૂલ અને નંદિની સાથે મળીને ત્રણ વર્ષમાં કર્ણાટકના દરેક ગામમાં પ્રાથમિક ડેરી સ્થાપવામાં મદદ કરશે.” અમૂલે ગયા અઠવાડિયે જાહેરાત કરી કે તે બેંગલુરુમાં દૂધ અને દહીંની ડિલિવરી શરૂ કરશે તે પછી બુધવારે તે ઝડપમાં વધારો થયો છે.
આજની તારીખમાં, રાજ્યની કોઈપણ સરકારે KMFને શરતો નક્કી કરવાનો પ્રયાસ કર્યો નથી, તેના વિશાળ નેટવર્કમાં 22,000 ગામડાઓ, 24 લાખ દૂધ ઉત્પાદકો અને 14,000 સહકારી મંડળીઓનો સમાવેશ થાય છે જે દરરોજ આશરે 84 લાખ કિલો દૂધ ખરીદે છે. મોટાભાગના દૂધ ઉત્પાદકો જૂના મૈસૂર પ્રદેશો જેમ કે માંડ્યા, મૈસુર, રામનગરા અને કોલાર અને મધ્ય કર્ણાટકના દાવંગેરે જિલ્લાના છે, જે તેમને 120-130 વિધાનસભા બેઠકોમાં ફેલાયેલા હોવાથી એક મહત્વપૂર્ણ ચૂંટણી ક્ષેત્ર બનાવે છે.
જ્યારે જૂનું મૈસુર વોક્કાલિગા પટ્ટો છે જ્યાં જનતા દળ (સેક્યુલર) અને કોંગ્રેસનો દબદબો છે, મધ્ય કર્ણાટક લિંગાયત પટ્ટાનો ભાગ છે. ચૂંટણીમાં પ્રભુત્વ ધરાવતા લિંગાયતો રાજ્યમાં ભાજપનો સૌથી મોટો આધાર છે. આ સમજાવે છે કે શા માટે શાસક પક્ષ આ મુદ્દા પર વિપક્ષનો સામનો કરવા માટે સક્રિયપણે પ્રયાસ કરી રહ્યો છે કારણ કે શાસક પક્ષના સમર્થનમાં ખળભળાટ મચાવી શકે છે અને વિરોધ પક્ષોના સમર્થકોમાં ભય પેદા કરી શકે છે તેવા કોઈપણ પગલાથી માત્ર મતદાનના અઠવાડિયા પહેલા જ બેકફાયર થવાની સંભાવના છે.
કર્ણાટકમાં લોકપ્રિય સંસ્કૃતિમાં નંદિની બ્રાન્ડના મહત્વને રેખાંકિત કરવું એ છે કે દાયકાઓથી KMF પાસે લોકપ્રિય કલાકારો જેમ કે ડૉ. રાજકુમાર, ઉપેન્દ્ર અને પુનીત રાજકુમાર બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર તરીકે છે. પ્રથમ ડેરી જે KMF બની ગઈ તે કોડાગુ જિલ્લામાં 1955માં અસ્તિત્વમાં આવી અને 1984 સુધીમાં ફેડરેશનની લોકપ્રિયતાએ સુનિશ્ચિત કર્યું કે ત્યાં 14 જિલ્લા દૂધ સંઘો છે.
આ દરમિયાન, આ બાબતે તેમના પક્ષના વલણમાંથી પરિવર્તનનો સંકેત આપતા, કોંગ્રેસના તિરુવનંતપુરમના સાંસદ શશિ થરૂરે રવિવારે બેંગલુરુમાં કહ્યું હતું કે, “આપણે બધા નંદિની બ્રાન્ડને સુરક્ષિત કરવા માંગીએ છીએ. નંદિનીને અન્ય રાજ્યોમાં પણ નિકાસ કરવાની છૂટ આપવી જોઈએ. જો આપણે ખૂબ સંરક્ષણવાદી હોઈશું, તો આપણે આપણા રાષ્ટ્રીય અર્થતંત્રને મદદ કરીશું નહીં. પરંતુ, તે જ સમયે, હું તેમની ચિંતાઓને સમજું છું જેઓ કર્ણાટકમાં કામ કરી રહ્યા છે અને નંદિની બ્રાન્ડની સફળતામાં યોગદાન આપી રહ્યા છે. આપણે તેમની જરૂરિયાતોને પણ ધ્યાનમાં લેવી પડશે.”
