Chandrayaan 3 Launch : ચંદ્રયાન-3 મિશનનું કાઉન્ટડાઉન શરૂ થઈ ગયું છે. બપોરે 2.35 કલાકે લોન્ચ કરવામાં આવશે. ચંદ્રયાન-3 મિશન પર માત્ર ભારત જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વની નજર છે. લોન્ચિંગ પછી તેની સફર કેવી રહેશે? કેટલા દિવસોમાં તે ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરશે, મિશનનો શું ફાયદો થશે? આ પહેલા, ચંદ્ર પર અન્ય કયા મિશન મોકલવામાં આવ્યા હતા અને તેમનું શું થયું? આવા અનેક પ્રશ્નો લોકોના મનમાં છે. અમારા આ અહેવાલમાં, અમે આવા દરેક પ્રશ્નનો જવાબ સમજીએ છીએ.
શું છે ચંદ્રયાન-3 મિશન?
ચંદ્રયાન-3 મિશન દ્વારા ISRO ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરવાનો પ્રયાસ કરશે. આ મિશન દ્વારા ચંદ્રની સપાટી પર હાજર રસાયણો અને ભૌગોલિક માહિતી એકત્ર કરવામાં આવશે. આ મિશન દ્વારા પૃથ્વીની ઉત્પત્તિની પણ શોધ કરવામાં આવશે. ચંદ્રયાન-3માં લગાવવામાં આવેલા રોવર દ્વારા ઘણી માહિતી એકત્ર કરવામાં આવશે.
તે ચંદ્રયાન-2થી કેવી રીતે અલગ છે?
2019 માં, ISRO એ ચંદ્રયાન-2 મિશન હેઠળ ચંદ્ર પર ઉતરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ ટેકનિકલ ખામીને કારણે છેલ્લી ક્ષણે લેન્ડર ક્રેશ થયું હતું. ચંદ્રયાન-2 તેની સાથે લેન્ડર, રોવર અને ઓર્બિટર લઈ ગયું હતું. જોકે આ ચંદ્રયાન-3ને લેન્ડર, રોવર અને પ્રોપલ્શન મોડલ સાથે લેશ કરવામાં આવ્યું છે. ચંદ્રયાન-2માં 500 મીટર બાય 500 મીટરની નાની જગ્યાને બદલે તેને ચંદ્રયાન-3માં 2.5 કિમી વધારીને 4.3 કિમીની મોટી જગ્યા કરવામાં આવી છે. આ કારણે હવે લેન્ડરને સોફ્ટ લેન્ડિંગ માટે વધુ જગ્યા મળશે. આ વખતે ઇંધણની ક્ષમતામાં પણ વધારો કરવામાં આવ્યો છે, જો લેન્ડરને સોફ્ટ લેન્ડિંગ માટે જગ્યા શોધવામાં મુશ્કેલી પડે તો, તેને સરળતાથી વૈકલ્પિક લેન્ડિંગ સ્પોટ પર ખસેડી શકાય છે.
ચંદ્રયાન-3 ક્યાં સુધી કામ કરશે?
ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકોએ આશા વ્યક્ત કરી છે કે, લેન્ડર અને રોવર એક ચંદ્ર દિવસ સુધી કામ કરશે. એક ચંદ્ર દિવસ 14 પૃથ્વી દિવસો બરાબર હોય છે. સમાન પ્રોપલ્શન મોડેલ વિશે વાત કરીએ તો, તે ત્રણથી છ મહિના સુધી આરામથી ચાલી શકે છે.
ચંદ્રયાન-3 ને કયું રોકેટ લઈ જશે?
ચંદ્રયાન-3ને LVM-3 રોકેટ લોન્ચર દ્વારા લઈ જવામાં આવશે. આ રોકેટ લોન્ચરને બાહુબલી રોકેટ લોન્ચર પણ કહેવામાં આવે છે. તેણે અત્યાર સુધીમાં તેના તમામ મિશન સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કર્યા છે. આ રોકેટથી ચંદ્રયાન-2 પણ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.
પેલોડ કેટલો છે?
ચંદ્રયાન-3માં કુલ 6 પેલોડ રોકાયેલા છે. પેલોડ્સ એટલે એવા સાધનો કે જે ચંદ્ર પર તપાસ કરી શકે. લેન્ડર રંભા એલપી, ચાસ્તે અને આઈએલએસએ સાથે ફીટ છે. જ્યારે રોવરમાં, APXS અને એલઆઈબીએસ પેલોડ લાગેલા છે.
આપણે ચંદ્રની સપાટી પર ક્યારે ઉતરીશું?
આ સમગ્ર મિશન 45 થી 50 દિવસનું હશે. ઈસરોના વડાએ કહ્યું છે કે, જો મિશન યોજના મુજબ ચાલશે તો, 23-24 ઓગસ્ટના રોજ લેન્ડર અને રોવરને ચંદ્રની સપાટી પર ઉતારવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે. જો કોઈ કારણસર લેન્ડિંગમાં સમસ્યા આવશે, તો સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ફરીથી લેન્ડિંગ કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે.
અત્યાર સુધીમાં કેટલા દેશોએ ચંદ્ર પર લેન્ડિંગ કર્યું છે?
જો ISRO ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સફળતાપૂર્વક સોફ્ટ લેન્ડ કરવામાં સક્ષમ થાય છે, તો ભારત આવું કરનાર વિશ્વનો પ્રથમ દેશ બની જશે. અગાઉ ઘણા દેશોએ પ્રયાસ કર્યા હતા પરંતુ આજ સુધી સફળતા મળી નથી. કુલ 38 વખત લેન્ડિંગનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ માત્ર ચાર દેશો જ ચંદ્રની સપાટ સપાટી પર ઉતરવામાં સફળ રહ્યા છે. ચંદ્ર પર ઉતરાણનો સફળતા દર માત્ર 52 ટકા છે.
આ પણ વાંચો – Chandrayaan-3 Launch| ચંદ્રયાન-3 લોન્ચ : ક્યાં, ક્યારે અને કેવી રીતે જોઈ શકશો? સંપૂર્ણ વિગત અને શિડ્યુલ
ચંદ્રયાન-2 મિશનનું શું થયું?
2019ના ચંદ્રયાન-2 મિશનને ISRO દ્વારા આંશિક રીતે સફળ જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. લેન્ડિંગ દરમિયાન તેમાં ટેક્નિકલ ખામી સર્જાઈ હતી, જેના કારણે તેનું ક્રેશ લેન્ડિંગ થયું હતું. આ વખતે ઈસરોએ ચંદ્રયાન-3માં ઘણા ફેરફાર કર્યા છે.
