Apurva Vishwanath : ગુનાનો આરોપ લગાવનાર વ્યક્તિ પર તેની ગેરહાજરીમાં કેસ ચલાવી શકાય છે અને તેને દોષિત ઠેરવી શકાય છે, જેમ કે તે કોર્ટમાં હાજર હોય અને સૂચિત ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતા, 2023 હેઠળ તમામ ગુનાઓ માટે ન્યાયી સુનાવણીના તેના અધિકારને છોડી દીધો હોય, ક્રિમિનલ પ્રોસિજર કોડ, 1973 જે બિલને બદલવા માંગે છે.
ટ્રાયલમાં સંપૂર્ણ રીતે ભાગ લેવાનો અને બચાવની ઓફર કરવાનો આરોપીનો અધિકાર યોગ્ય પ્રક્રિયાનો એક ભાગ છે. જ્યારે ફોજદારી કાર્યવાહી સંહિતા હાલમાં આરોપીની ગેરહાજરીમાં પુરાવા રેકોર્ડ કરવાની જોગવાઈ કરે છે, ગેરહાજરીમાં ટ્રાયલની પરવાનગી નથી. જો કોઈ આરોપી ફરાર હોય તો ટ્રાયલ શરૂ થાય તે પહેલા તેને શોધી કાઢવો રાજ્યની ફરજ છે.
બિલમાં જોગવાઈ છે કે જો આરોપી હાજર ન હોય તો, જે તારીખે આરોપ ઘડવામાં આવે તે તારીખના 90 દિવસ પછી કોર્ટ તેના પર કેસ ચલાવવા માટે આગળ વધી શકે છે. નેશનલ લો યુનિવર્સિટી, લખનૌના ફોજદારી કાયદાના નિષ્ણાત પ્રોફેસર કુમાર આસ્કંદ પાંડેએ જણાવ્યું હતું કે, “જો હેતુ પીડિતને બંધ કરાવવાનો હોય તો ગેરહાજરીમાં આરોપીને દોષિત ઠેરવવો એ સારું છે, પરંતુ તે આરોપીને યોગ્ય તક આપતું નથી.”
“આ સંહિતામાં અથવા હાલમાં અમલમાં રહેલા અન્ય કોઈપણ કાયદામાં કંઈપણ હોવા છતાં, જ્યારે જાહેર કરાયેલ ગુનેગાર તરીકે જાહેર કરાયેલ વ્યક્તિ, સંયુક્ત રીતે આરોપ લગાવવામાં આવ્યો હોય કે ન હોય, ટ્રાયલ ટાળવા માટે ફરાર થઈ ગયો હોય અને તેની ધરપકડ કરવાની કોઈ તાત્કાલિક સંભાવના નથી, તે આવી વ્યક્તિના રૂબરૂ હાજર રહેવાના અને ટ્રાયલ કરવાના અધિકારની માફી તરીકે કામ કરવાનું માનવામાં આવશે, અને અદાલતે, લેખિતમાં કારણો નોંધ્યા પછી, ન્યાયના હિતમાં તે જ રીતે અને સમાન રીતે ટ્રાયલ આગળ ધપાવશે.
આ સંહિતા હેઠળ, તે હાજર હોય અને ચુકાદો સંભળાવે તેવી અસર: જો કે કોર્ટ આરોપ ઘડવાની તારીખથી નેવું દિવસનો સમયગાળો વીતી ન જાય ત્યાં સુધી ટ્રાયલ શરૂ કરી શકશે નહીં,” ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતાની કલમ 356 રાજ્યો
ગેરહાજરીમાં ટ્રાયલ કડક આતંકવાદ વિરોધી કાયદામાં સૂચવવામાં આવે છે જેમ કે ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ (પ્રિવેન્શન) એક્ટ (UAPA) જ્યાં વૈકલ્પિક ફોજદારી કાયદાનું માળખું લાગુ થાય છે. આવા કાયદાઓમાં પુરાવાનો બોજ ઉલટાવી દેવામાં આવે છે. આરોપી સામે ગુનો સાબિત કરવાની ફરજ રાજ્યની નિભાવવાને બદલે પોતાને દોષિત સાબિત કરવાની જવાબદારી આરોપી પર હોય છે.
Disclaimer : આ આર્ટિકલ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ પરથી અનુવાદીત છે, મૂળ આર્ટિકલ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો
