આતંકવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યામાં ભારતની સંડોવણીનો આરોપ લગાવ્યા પછી શું કેનેડાના વડાપ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડો એકલા પડી ગયા છે? શું તેમના ફાઇવ આઇઝ સાથી અને નાટો જોડાણના સભ્ય દેશો કેનેડાને સીધું સમર્થન નથી આપતા? શું ટ્રુડોએ કેનેડામાં તેમની ઘટી રહેલી લોકપ્રિયતાને સંભાળવા માટે આ આરોપ લગાવ્યો છે? જો કે આ આરોપ પછી અમેરિકા, બ્રિટન અને ઓસ્ટ્રેલિયાએ નિશ્ચિતપણે નિવેદનો આપ્યા છે, પરંતુ તેમાં લાલ રેખા દોરવામાં આવી હતી કે, ભારતે કેનેડાને તપાસમાં સહકાર આપવો જોઈએ. પરંતુ કેનેડા સાથે આ દેશો ખુલ્લેઆમ દેખાઈ રહ્યા નથી.
પશ્ચિમી દેશો ભારત સાથે તાલમેલ જાળવી રાખવા માંગે છે
સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં પત્રકાર પરિષદમાં જ્યારે પત્રકારોએ ટ્રુડોને પૂછ્યું કે, કેનેડાના સાથી દેશો ક્યાં છે? એક પત્રકારે જસ્ટિનને પણ કહ્યું કે, લાગે છે કે તમે એકલા છો? કેટલાક નિષ્ણાતોના મતે, પશ્ચિમી સાથીઓએ મોટાભાગે ટ્રુડોને તેમના પોતાના ઉપકરણો પર છોડી દીધા છે કારણ કે તેઓ વિશ્વની સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થાઓમાંની એક અને કેનેડા કરતાં 35 ગણી વધારે વસ્તી ધરાવતા ભારત સાથે ચાલવાનો પ્રયાસ કરે છે.
અમેરિકાએ કેનેડા વતી નારાજગી વ્યક્ત કરી નથી
બ્રિટનના વિદેશ સચિવ જેમ્સ ક્લેવરલીએ કહ્યું કે, કેનેડા જે કહે છે તેને તેમનો દેશ ખૂબ જ ગંભીરતાથી લે છે. લગભગ સમાન ભાષામાં, ઑસ્ટ્રેલિયાએ કહ્યું કે, તે આરોપોથી ખૂબ જ ચિંતિત છે. પરંતુ કદાચ સૌથી આઘાતજનક મૌન કેનેડાના દક્ષિણ પાડોશી, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ તરફથી આવ્યું છે. બંને દેશો નજીકના સાથી છે, પરંતુ અમેરિકાએ કેનેડા વતી નારાજગી વ્યક્ત કરી નથી.
ભારતના વ્યૂહાત્મક મહત્વની સરખામણીમાં કેનેડાની સમસ્યા નાની છે
યુએસ પ્રમુખ જો બિડેનના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર જેક સુલિવને પાછળથી નકારી કાઢ્યું કે, યુએસ અને કેનેડા વચ્ચે કોઈ અંતર નથી. તેમણે કહ્યું કે, કેનેડાની નજીકથી સલાહ લેવામાં આવી રહી છે. પરંતુ અન્ય જાહેર નિવેદનો ખૂબ જ હળવા હતા, જે પશ્ચિમી વિશ્વ માટે ભારતનું મહત્વ દર્શાવે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે, કેનેડા માટે સમસ્યા એ છે કે, તેના હિતો હાલમાં ભારતના વ્યાપક વ્યૂહાત્મક મહત્વની સરખામણીમાં નિસ્તેજ છે.
યુએસ, યુકે અને આ તમામ પશ્ચિમી અને ઈન્ડો-પેસિફિક સાથીઓએ એક વ્યૂહરચના બનાવી છે, જે મુખ્યત્વે ભારત પર કેન્દ્રિત છે. તેની પાછળનો મુખ્ય હેતુ ચીનનો સામનો કરવાનો છે. વિલ્સન સેન્ટરની કેનેડા સંસ્થાના સંશોધક જેવિયર ડેલગાડોએ બીબીસીને કહ્યું કે, આ એવી વસ્તુ છે, જે આ પશ્ચિમી દેશો જોખમ ઉઠાવી શકે તેમ નથી. વાસ્તવિકતા એ છે કે, તેમણે કેનેડાને ખુલ્લેઆમ સમર્થન આપ્યું ન હતું. આ વર્તમાન ભૌગોલિક રાજકીય વાસ્તવિકતાનો સંકેત છે. કેનેડિયન નેટવર્ક સીટીવી સાથે વાત કરતા, કેનેડામાં યુએસ એમ્બેસેડર ડેવિડ કોહેને એવા અહેવાલોને સમર્થન આપ્યું હતું કે, ફાઈવ આઈઝના ભાગીદારોએ આ બાબતે ગુપ્ત માહિતી શેર કરી હતી. પરંતુ આ સાથીઓએ જાહેરમાં હત્યાની નિંદા કરવાની કેનેડાની અપીલને નકારી કાઢી હતી.
તેમ છતાં, સાપેક્ષ મૌન પણ વિશ્વ મંચ પર કેનેડાની ખામીઓનું સૂચક હોઈ શકે છે. કેનેડા એક વિશ્વસનીય પશ્ચિમી સાથી છે, પરંતુ તેના પોતાના અધિકારમાં વૈશ્વિક શક્તિ નથી. કેનેડા ઇન્સ્ટિટ્યૂટના ડિરેક્ટર ક્રિસ્ટોફર સેન્ડ્સે જણાવ્યું હતું કે, આ નબળાઈની ક્ષણ છે. તે કહે છે કે હાલમાં આપણે નબળા શક્તિની ક્ષણના સાક્ષી છીએ. આ એવું વાતાવરણ નથી, જ્યાં કેનેડા ચમકે છે. નિર્ણાયક વસ્તુ સત્તા અને પૈસા છે, જે કેનેડા પાસે નથી.
કેનેડિયનો ફુગાવો અને ઊંચા વ્યાજ દરોથી ઝઝૂમી રહ્યા હોવાથી, કેનેડિયન ચૂંટણીઓમાં કથિત ચીની હસ્તક્ષેપના સમાચારો સામે આવ્યા. આ અંગે ટીકાકારોએ કહ્યું કે, ટ્રુડો અને તેમની કેબિનેટ આ અંગે સંજ્ઞાન લેવામાં નિષ્ફળ રહ્યા છે. કેનેડાના સૌથી કુખ્યાત ખૂની પોલ બર્નાર્ડોને મધ્યમ-સુરક્ષાવાળી જેલમાં તબદીલ કરવામાં આવી રહ્યાના સમાચારે પણ દેશભરમાં આક્રોશ ફેલાવ્યો હતો. સપ્ટેમ્બર સુધીમાં ટ્રુડોનું એપ્રુવલ રેટિંગ ત્રણ વર્ષની નીચી સપાટીએ આવી ગયું. 63 ટકા કેનેડિયનો તેમના વડા પ્રધાનને નાપસંદ કરે છે, જેઓ 2015 માં ચૂંટાયા હતા.
ગ્લોબ એન્ડ મેઇલ અખબારના મુખ્ય રાજકીય લેખક કેમ્પબેલ ક્લાર્કે જણાવ્યું હતું કે, ટ્રુડો એવી વ્યક્તિ છે, જે કેનેડાના રાજકારણમાં આપણે પહેલાં જોયેલી કોઈ પણ વસ્તુથી વિપરીત છે. ચૂંટણી જીત્યા બાદ તેમની લોકપ્રિયતા વધી હતી. પરંતુ આઠ વર્ષ ખૂબ જ પ્રસિદ્ધ વડા પ્રધાન બન્યા પછી, કેનેડિયનો તેમનાથી કંટાળી ગયા હોય તેવું લાગે છે. એવું લાગે છે કે, ટ્રુડોની સ્ટાર પાવર ઓછી થઈ ગઈ છે, ક્લાર્કે કહ્યું, ખાસ કરીને તાજેતરના મહિનાઓમાં.
