Rajasthan CM Bhajanlal Sharma : ભજનલાલ શર્મા રાજસ્થાનના નવા મુખ્યમંત્રી બનશે. જયપુરની સાંગાનેર વિધાનસભામાંથી ચૂંટણી જીતીને તેઓ પહેલીવાર ધારાસભ્ય બન્યા છે. ભાજપ સંગઠનમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવનાર ભજનલાલ ત્રણ વખત ભાજપ રાજસ્થાનના મહાસચિવ રહી ચૂક્યા છે. આ સમાચાર તો તમે સાંભળ્યા જ હશે, પરંતુ આ પહેલા રાજસ્થાનના રાજકારણમાં જે થયું અને હોબાળો જોવા મળ્યો હતો. જો તમે આ આખી તસવીરને નજીકથી જોવાનો પ્રયત્ન કરશો તો મનમાં અનેક સવાલો ઊભા થશે.
ચૂંટણી પરિણામ સામે આવ્યા બાદ સૌથી મોટી ઘટના વસુંધરા રાજેની દિલ્હી મુલાકાત હતી, સવાલ ઉભા થયા કે તેઓ દિલ્હી કેમ ગયા? વસુંધરા રાજેએ પોતે જ જવાબ આપ્યો હતો કે આ એક ખાનગી મુલાકાત હતી, જોકે બીજા દિવસે એવા અહેવાલો સામે આવ્યા હતા કે તેઓ રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડાને મળી રહ્યા છે. સમાચારો અને અટકળો વચ્ચે એવું માનવામાં આવી રહ્યું હતું કે રાજે હાઈકમાન્ડને સંદેશ આપવા ગયા છે કે તેઓ સીએમ પદના સૌથી પ્રબળ દાવેદારના હકદાર છે. જ્યારે તેઓ દિલ્હીમાં હતા ત્યારે રાજસ્થાનના સીકર રોડ પર આવેલા એક રિસોર્ટમાંથી એવા અહેવાલો બહાર આવવા લાગ્યા હતા કે તેમના પુત્ર દુષ્યંતસિંહે કેટલાક ધારાસભ્યોને ભેગા કર્યા છે, જોકે પાર્ટી અને નેતાઓએ તેનો ઇનકાર કર્યો હતો. નામ બહાર આવ્યું તેના એક દિવસ પહેલા જ સમાચાર વહેતા થયા હતા કે રાજેના સમર્થકો ધારાસભ્યોને ભેગા થઇ રહ્યા છે. પરંતુ મધ્ય પ્રદેશમાં મોહન યાદવનું નામ બહાર આવતા જ રાજેની હિંમત તૂટી ગઈ હતી અને આજે જ્યારે વસુંધરા રાજે ધારાસભ્ય દળની બેઠકમાં હાથમાં પર્ચી લઈને સ્ટેજ પર પહોંચ્યા તો તેઓ પોતાની ચાલમાં તે દબદબો ન હતા. તે લગભગ નિશ્ચિત હતું કે તે આ રેસમાંથી બહાર થઈ ગયા છે.
હવે સવાલો ઉઠી રહ્યા છે કે ભાજપે ભજનલાલ શર્માની પસંદગી કેમ કરી? વસુંધરા રાજેને સીએમ કેમ ન બનાવવામાં આવ્યા અને તેઓ વિરોધ કર્યા વગર ભજનલાલ શર્માના નામ પર કેવી રીતે સંમત થયા? નાયબ મુખ્યમંત્રી પદ માટે દીયા કુમારી અને પ્રેમચંદ બૈરવાની પસંદગી કેમ કરવામાં આવી? આ તમામ સવાલોના જવાબ આ લેખમાં હાજર છે.
જાતિના સમીકરણને જાળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ
જ્યારે છત્તીસગઢમાં વિષ્ણુદેવ સાય અને મધ્ય પ્રદેશમાં મોહન યાદવને સીએમ ચેહરો જાહેર કરવામાં આવ્યા ત્યારે ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ કે રાજસ્થાનમાં મુખ્યમંત્રી બ્રાહ્મણ ચહેરો હોઈ શકે છે. વિષ્ણુદેવ સાય આદિવાસી સમુદાયના છે અને મોહન યાદવ ઓબીસી વર્ગના છે. જાણકારોનું કહેવું છે કે ભાજપે જાતિગત સમીકરણનું ખાસ ધ્યાન રાખ્યું છે, કારણ કે ભાજપે છત્તીસગઢમાં આદિવાસી ચહેરો અને મધ્ય પ્રદેશમાં ઓબીસી ચહેરો આગળ રાખ્યો હતો. તો પછી તેઓ પોતાની કોર વોટબેંકને કેવી રીતે પાછળ છોડી શકે, આ માટે રાજસ્થાનની પસંદગી કરવામાં આવી. રાજસ્થાનમાં સીએમ ચહેરાની અટકળોમાં રાજપૂત સમાજમાંથી આવતા ગજેન્દ્ર સિંહ શેખાવત અને દીયા કુમારીના નામ પણ સામે આવ્યા હતા. પરંતુ જો પાર્ટીએ રાજપૂત ચહેરો સામે રાખવો હોય તો તેઓ વસુંધરા રાજેને પણ મુખ્યમંત્રી બનાવી શક્યા હોત. જો રાજપૂત ચહેરાને સીએમ તરીકે આગળ લાવવામાં આવ્યો હોત તો ભાજપ માટે જાટ મતદારોને સરકી જવાનું કારણ બની શક્યું હોત.
આ પણ વાંચો – તમારો પુત્ર રાજસ્થાનનો સીએમ બનવાનો છે, આ સાંભળતા જ ભજનલાલ શર્માના માતા ભાવુક બનીને રડવા લાગ્યા
ભજનલાલ કેમ એ સવાલ પર એક વરિષ્ઠ પત્રકાર કહે છે કે ભજનલાલ ઉચ્ચ જ્ઞાતિમાંથી આવે છે, સંગઠનમાં ખૂબ જ મજબૂત રહ્યા છે. જોકે તેમની પાસે બહુ વહીવટી અનુભવ નથી પરંતુ પાર્ટી હાઈકમાન્ડે જે ઘાટ બનાવ્યો છે તેમાં તેઓ સંપૂર્ણપણે બંધ બેસે છે.
એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે કે ભાજપ હાઈકમાન્ડ એવા નેતાને રાજ્યના સર્વોચ્ચ પદ પર મુકવા માંગતું હતું, જેને સરળતાથી નિયંત્રિત કરી શકાય. છત્તીસગઢ અને મધ્ય પ્રદેશમાં પણ આ રીત અપનાવવામાં આવી હતી. વસુંધરા રાજે અને કિરોડી લાલ મીણા જેવા નેતાઓને રાજસ્થાનમાં લાંબો રાજકીય અનુભવ છે. તેથી તેમને આ પદ પર નિયુક્ત કરવા પાર્ટી માટે મુશ્કેલ નિર્ણય હતો. વસુંધરા રાજેનું નામ પાછળ રહેવાનું મુખ્ય કારણ આરએસએસથી તેમની દૂરી પણ માનવામાં આવી રહી છે. આ નિર્ણયથી આરએસએસને સંતોષ મળી શકે છે અને બ્રાહ્મણોમાં ખુશીની લહેર પણ પેદા થઇ શકે છે.
ભાજપે જાતિગત સમીકરણને કેવી રીતે જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો છે તેનો અંદાજ ડેપ્યુટી સીએમના નામ જોઈને પણ લગાવી શકાય છે. દીયા કુમારી રાજપૂત સમાજના છે તો પ્રેમચંદ બૈરવા દલિત છે. બંને સમુદાયોની વોટબેંક સારી છે. જોકે કોંગ્રેસ જાટ મતદારોને આકર્ષવા માટે આ મુદ્દો ઉઠાવી શકે છે કે ભાજપે ત્રણ રાજ્યોમાં જાટ વર્ગને તક આપી નથી.
નવી પેઢી માટે તક
ત્રણેય રાજ્યોમાં નવા નામ રજૂ કરવાના સવાલ પર વરિષ્ઠ પત્રકાર રાજન મહાન કહે છે કે લોકસભા ચૂંટણીમાં પહેલીવાર મતદાન કરનારા યુવા મતદારોને ભાજપ એક સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. જો આપણે તેના પર નજર કરીએ તો સમજાશે કે આ વખતે રાજસ્થાનમાં પહેલીવાર મતદાન કરનારા મતદારો 22 લાખથી વધુ હતા અને આ આંકડો લોકસભા ચૂંટણીમાં નોંધપાત્ર રીતે વધી શકે છે. ભજનલાલ શર્મા 56 વર્ષના છે અને તેઓ એકદમ નવા ચહેરા છે, જ્યારે વસુંધરા રાજે 70 વર્ષના છે. કોંગ્રેસની વાત કરીએ તો ગેહલોત 70 વર્ષના છે. મધ્ય પ્રદેશમાં શિવરાજ સિંહની ઉંમર 64 વર્ષ છે, જ્યારે મોહન યાદવની ઉંમર 58 વર્ષ છે. વિષ્ણુદેવ સા છત્તીસગઢમાં 59 વર્ષના છે.
વસુંધરા રાજે કેવી રીતે સંમત થયા?
રાજસ્થાન વિશે કહેવામાં આવ્યું છે કે માત્ર એક વખત ભાજપ અને કોંગ્રેસ જ નહીં પરંતુ એકવાર ગેહલોત અને એક વખત વસુંધરાની પણ ચર્ચા ખૂબ સામાન્ય રહી છે. પરંતુ આ વખતે એવું ન થઈ શક્યું. એવું માનવામાં આવતું હતું કે વસુંધરાનો ધારાસભ્યોમાં પર ઘણો દબદબો છે પરંતુ આજના ઘટનાક્રમ બાદ આ મિથ્યા તૂટતી જણાય છે. રાજે પાસે ધારાસભ્યોનું સમર્થન હતું તો તે ચૂપ કેમ રહ્યા? આ સવાલના જવાબમાં એક રાજકીય નિષ્ણાતનું કહેવું છે કે તેમને કોંગ્રેસ અને ખાસ કરીને સચિન પાયલટે અગાઉની સરકાર પર લગાવેલા ભ્રષ્ટાચારના આરોપો સાથે જોડીને જોઈ શકાય છે, ચર્ચા છે કે વસુંધરા રાજેનું હાઈકમાન્ડ સમક્ષ ઘૂંટણિયે પડવાનું આ એક કારણ હોવું જોઈએ. ભાજપ હાઈકમાન્ડ સાથે સીધી રીતે ટકરાવું એ કોઈના માટે કેવું હોય છે તે સરળતાથી સમજી શકાય છે.
