HMPV Virus: ચીનમાં નવા વાયરસથી સમગ્ર દુનિયામાં ફરી ડરનો માહોલ ફેલાયો છે. છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી ચીનમાં ફેલાઈ રહેલા નવા વાયરસને લઈને ભારત સરકાર સતર્ક થઈ ગઈ છે. કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયે આ મુદ્દે બેઠક બોલાવી છે. સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે કહ્યું છે કે, તે ચીનની સ્થિતિ પર બારીકાઈથી નજર રાખી રહ્યું છે. આ ઉપરાંત વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠને પણ આ વાયરસની સ્થિતિ અંગે પ્રમાણિત સૂત્રો પાસેથી સચોટ માહિતી આપવા વિનંતી કરી છે.
એજન્સીના અહેવાલ મુજબ મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે, ભારતીય આરોગ્ય સેવા કોઈપણ સંજોગોનો સામનો કરવા માટે સંપૂર્ણપણે તૈયાર છે. ભારતમાં આવા કેસોમાં કોઈ વધારો જોવા મળ્યો નથી.
આરોગ્ય મંત્રાલયે શનિવારે એક નિવેદન બહાર પાડીને લોકોને માનવ મેટાન્યૂમોવાયરસ વિશે માહિતી આપી હતી. મંત્રાલયે કહ્યું કે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. કેન્દ્ર સરકાર આ મામલે ચાંપતી નજર રાખી રહ્યું છે. આ સિઝનમાં આવા કેસોમાં વધારો થયો છે, જ્યાં સુધી ચીનની વાત છે, ત્યાંની સ્થિતિ પણ અસામાન્ય નથી.
મંત્રાલયે કહ્યું કે આ વાયરસ અંગેના અહેવાલો સૂચવે છે કે તાજેતરના સમયમાં કેસોમાં વધારો મુખ્યત્વે ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ, આરએસવી અને એચએમપીવી છે, જે સામાન્ય રોગ કારકો છે અને આ સિઝનમાં અસર દર્શાવે છે.
આ અગાઉ આરોગ્ય સેવાના મહાનિદેશક ડો.અતુલ ગોયલે લોકોને ખાતરી આપી હતી કે પ્રવર્તમાન પરિસ્થિતિ અંગે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી અને લોકોને સાવચેતી રાખવા વિનંતી કરી હતી.
હ્યુમન મેટાપ્ન્યુમોવાયરસ શું છે? | What Is HMPV Virus?
હ્યુમન મેટાપ્નુમોવાયરસ (એચએમપીવી) એ ચેપી શ્વસન રોગ છે જે ગંભીર સાબિત થઈ શકે છે. ખરેખર, હવામાં ફેલાવાને કારણે, તે ઝડપથી ફેલાઈ શકે છે, જે તેને ખૂબ જ ચેપી બનાવે છે. તેમજ ફેફસા પર તેની અસરને કારણે તે ગંભીર સ્વરૂપ ધારણ કરી શકે છે. તે એક વાયરસ છે જે મનુષ્યની શ્વસન પ્રક્રિયાને અસર કરે છે. તેની સૌપ્રથમ ઓળખ 2001માં થઈ હતી. ત્યારે નેધરલેન્ડના વૈજ્ઞાનિકોએ તેની શોધ કરી હતી. તે પેરામેક્સોવિરીડે પરિવારમાંથી આવે છે. અન્ય શ્વસન વાયરસની જેમ, તે ખાંસી અને છીંક ખાતી વખતે ચેપગ્રસ્ત લોકો મારફતે ફેલાય છે. કેટલાક અભ્યાસોમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે આ વાયરસ છેલ્લા 6 દાયકાથી દુનિયામાં હાજર છે.
એચએમપીવી વાયરસની કોને અને કેટલી અસર કરે છે?
એચએમપીવી વાયરસ મુખ્યત્વે બાળકોને અસર કરે છે. જો કે નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો અને વૃદ્ધ વ્યક્તિઓને પર પણ તેની અસર નોંધાઈ છે. આ વાયરસના કારણે લોકોને શરદી, ખાંસી, તાવ, કફની ફરિયાદ થઈ શકે છે. વધુ ગંભીર કિસ્સાઓમાં, ગળા અને શ્વસન માર્ગની ભીડને કારણે લોકોના મોં માંથી સીટી જેવો ગણગણાટ પણ સાંભળી શકાય છે. કેટલીક વધુ ગંભીર સ્થિતિમાં, આ વાયરસથી લોકોને શ્વાસનળી (ફેફસામાં ઓક્સિજન વહન કરતી નળીમાં બળતરા) અને ન્યુમોનિયા (ફેફસામાં પાણી આપવું) થઈ શકે છે. આ કારણે સંક્રમિતોને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવાની જરૂર પડી શકે છે. તેના લક્ષણો કોરોનાવાયરસ ચેપ અને સામાન્ય ફ્લૂ જેવા જ હોવાથી, આ બંને વચ્ચેનો તફાવત જણાવવો મુશ્કેલ છે.
જો કે, જ્યાં કોરોના વાયરસનો રોગચાળો દરેક સિઝનમાં ફેલાયો હતો. તે જ સમયે, એચએમપીવીને અત્યાર સુધીમાં મુખ્યત્વે મોસમી ચેપ માનવામાં આવે છે. જો કે, સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન ઘણી જગ્યાએ તેની હાજરી પણ નોંધાઈ છે. કોરોના ઉપરાંત આ વાયરસ અપર અને લોઅર રેસ્પિરેટરી ટ્રેક્ટ ઇન્ફેક્શનનું કારણ બની શકે છે. સામાન્ય કેસમાં આ વાયરસની અસર ત્રણથી પાંચ દિવસ સુધી રહે છે.
એચએમપીવી વાયરસ થી સૌથી વધુ જોખમ કોને છે?
કોઈપણ વ્યક્તિને એચએમપીવી નો ચેપ લાગી શકે છે, પરંતુ આ વાયરસ બાળકો, વૃદ્ધો અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિવાળા લોકોમાં સૌથી વધુ ફેલાઇ શકે છે. ઊંચું જોખમ ધરાવતા જૂથોમાં પાંચ વર્ષથી ઓછી વયના બાળકો, વૃદ્ધો અને અગાઉથી અસ્તિત્વમાં રહેલી શ્વસન સમસ્યાઓ અથવા નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોનો સમાવેશ થાય છે. ગીચ અથવા નબળા વેન્ટિલેશનમાં રહેતા લોકો પણ વધુ સંવેદનશીલ હોય છે.
એચએમપીવી વાયરસ: એચએમપીવી વાયરસનો ચેપ ફરી લાગી શકે છે?
મોટાભાગના લોકો ૫ વર્ષની ઉંમર પહેલાં એચએમપીવી મેળવે છે. જો કે, તે ફરીથી પણ થઈ શકે છે, પરંતુ પ્રથમ ચેપ પછી લક્ષણો સામાન્ય રીતે હળવા હોય છે.
એચએમપીવી વાયરસની રસી અને સારવાર શું છે?
હાલમાં, માનવ મેટાપ્નોવાયરસ સામે રક્ષણ આપવા માટે કોઈ રસી નથી. આ સિવાય એન્ટી વાયરલ દવાઓના ઉપયોગથી તેના પર અસર થતી નથી. આવી સ્થિતિમાં, એન્ટિ-વાયરલનો ઉપયોગ મનુષ્યમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવાનું કામ કરી શકે છે. આ વાયરસ સામે લડી રહેલા લોકોને લક્ષણો હળવા કરવા માટે કેટલીક દવાઓ આપવામાં આવી શકે છે. જો કે, વાયરસને નાબૂદ કરવા માટે કોઈ સારવાર નથી.
એચએમપીવી વાયરસ કયા દેશોમાં જોવા મળ્યો છે?
નેધરલેન્ડ, યુકે, ફિનલેન્ડ, ઓસ્ટ્રેલિયા, કેનેડા, અમેરિકા અને ચીનમાં 2023 માં એચએમપીવીના કેટલાક કેસ નોંધાયા છે. બેઇજિંગની કેપિટલ મેડિકલ યુનિવર્સિટીના યુઆન હોસ્પિટલના રેસ્પિરેટરી એન્ડ ઇન્ફેક્શિયસ ડિસીઝ ડિપાર્ટમેન્ટના ચીફ ફિઝિશિયન લી ટોંગઝેંગના જણાવ્યા અનુસાર, માસ્ક પહેરવાથી, વારંવાર હાથ ધોવા અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ જાળવવાથી બીમારીમાં રાહત મળે છે.
