India Pakistan Indus Waters Treaty: ભારતે સિંધુ જળ સંધિ હેઠળ રચાયેલી મધ્યસ્થતા અદાલતની માન્યતા સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો છે. આ અદાલતે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં કિશનગંગા અને રાતલે પ્રોજેક્ટ સંબંધિત કેસોની સુનાવણી કરવાની તેની ક્ષમતા પર પૂરક ચુકાદો આપ્યો હતો. ભારતે ઓક્ટોબર 2022 માં હેગમાં વિશ્વ બેંક દ્વારા સ્થાપિત આ અદાલતની કાર્યવાહીનો શરૂઆતથી જ વિરોધ કર્યો છે.
વિદેશ મંત્રાલયે શુક્રવારે એક નિવેદન જારી કરીને તેને ‘પાકિસ્તાનના ઇશારે નવું નાટક’ ગણાવ્યું છે. ભારતે કહ્યું છે કે આ આતંકવાદના મામલામાં પાકિસ્તાન દ્વારા પોતાની જવાબદારીથી છટકી જવાનો પ્રયાસ છે.
વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું ‘ભારતે ક્યારેય આ કહેવાતી મધ્યસ્થતા અદાલતને માન્યતા આપી નથી. ભારતનો સરળ વલણ એ છે કે આવી કોઈપણ કહેવાતી સંસ્થા પોતે જ સિંધુ જળ સંધિનું ગંભીર ઉલ્લંઘન છે અને આ મંચ પર કોઈપણ કાર્યવાહી સંપૂર્ણપણે ગેરકાયદેસર છે.’
આ અદાલતે ગુરુવારે કહ્યું હતું કે સંધિને સ્થગિત કરવાનો ભારતનો નિર્ણય તેને તેની ‘ક્ષમતા’થી વંચિત કરી શકે નહીં.
ભારત શું કરી રહ્યું છે?
અહીં એ ઉલ્લેખ કરવો પણ મહત્વપૂર્ણ છે કે ભારત જેલમની ઉપનદી કિશનગંગા પર કિશનગંગા પ્રોજેક્ટ અને ચેનાબ નદી પર રાતલે પ્રોજેક્ટ બનાવી રહ્યું છે. 2015 માં પાકિસ્તાને આ પ્રોજેક્ટ્સની ડિઝાઇન સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો અને વિશ્વ બેંકનો સંપર્ક કર્યો હતો અને તટસ્થ નિષ્ણાતની નિમણૂકની માંગ કરી હતી. પરંતુ 2016 માં પાકિસ્તાને આ વિનંતી પાછી ખેંચી લીધી હતી અને મધ્યસ્થતા અદાલતની માંગ કરી હતી.
13 ઓક્ટોબર, 2022 ના રોજ, વિશ્વ બેંકે મિશેલ લિનોને તટસ્થ નિષ્ણાત તરીકે નિયુક્ત કર્યા હતા અને મધ્યસ્થતા અદાલતની પણ રચના કરી હતી. ભારતે ત્યારથી આ અદાલતની કાર્યવાહીનો સતત વિરોધ કર્યો છે.
પાકિસ્તાને સરહદ પાર આતંકવાદને ટેકો આપવાનું બંધ કરવું જોઈએ
વિદેશ મંત્રાલયે એમ પણ કહ્યું છે કે પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા પછી, ભારતે આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાઓ હેઠળ એક સાર્વભૌમ રાષ્ટ્ર તરીકે તેના અધિકારોનો ઉપયોગ કર્યો છે અને સિંધુ જળ સંધિને સ્થગિત કરી દીધી છે. ભારતે કહ્યું છે કે જ્યાં સુધી પાકિસ્તાન સરહદ પાર આતંકવાદને ટેકો આપવાનું ચાલુ રાખશે, ત્યાં સુધી આ સંધિ સ્થગિત રહેશે.
આ પણ વાંચોઃ- લો બોલો! મુખ્યમંત્રીના કાફલાના વાહનોમાં ભરી દીધુ પાણી મિક્સ ડીઝલ, 19 વાહનોમાં ખરાબ, પેટ્રોલ પંપ સીલ
સિંધુ જળ સંધિ સ્થગિત કરવામાં આવી હતી
યાદ અપાવવી જરૂરી છે કે પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા પછી, મોદી સરકારે સિંધુ જળ સંધિ સ્થગિત કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. ઓપરેશન સિંદૂર પછી, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ રાષ્ટ્રને સંબોધનમાં કહ્યું હતું કે પાણી અને લોહી એકસાથે વહી શકતા નથી. યાદ અપાવવી જરૂરી છે કે સિંધુ જળ સંધિ સ્થગિત થયા પછી પાકિસ્તાન ખૂબ જ નારાજ હતું.
ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે 19 સપ્ટેમ્બર, 1960 ના રોજ સિંધુ જળ સંધિ પર હસ્તાક્ષર થયા હતા. આ પહેલા, બંને દેશો વચ્ચે નવ વર્ષ સુધી વાટાઘાટો ચાલી હતી.
