Jal Jeevan Mission Scheme: મોદી સરકારની મહત્વાકાંક્ષી યોજના, જળ જીવન મિશનમાં નાણાકીય ગેરરીતિઓ શોધાયા બાદ, 15 રાજ્યોમાં 596 અધિકારીઓ, 822 કોન્ટ્રાક્ટરો અને 152 તૃતીય-પક્ષ નિરીક્ષણ એજન્સીઓ સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. સૂત્રોએ ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું હતું કે સીબીઆઈ, લોકાયુક્ત અને અન્ય ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી એજન્સીઓ પણ અનેક કેસોની તપાસ કરી રહી છે.
આ 15 રાજ્યોમાં, જળ જીવન મિશન અંગે 16,634 ફરિયાદો દાખલ કરવામાં આવી હતી, જેમાંથી 16,278 કેસોમાં તપાસ અહેવાલો તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે. સૌથી વધુ ફરિયાદો ઉત્તર પ્રદેશમાંથી આવી હતી, જેમાં 14,264 ફરિયાદો હતી. ત્યારબાદ આસામ 1,236 અને ત્રિપુરામાં 376 ફરિયાદો આવી હતી.
આટલી મોટી સંખ્યામાં ફરિયાદો સામે આવી છે, પરંતુ અધિકારીઓ સામે પણ કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં 171, રાજસ્થાનમાં 170 અને મધ્ય પ્રદેશમાં 151 અધિકારીઓને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા છે. એ જ રીતે, ઘણા કોન્ટ્રાક્ટરો પણ કાર્યવાહીથી બચી ગયા છે. ત્રિપુરામાં 376, ઉત્તર પ્રદેશમાં 143 અને પશ્ચિમ બંગાળમાં 142 કોન્ટ્રાક્ટરો સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે.
અહેવાલમાં એમ પણ જણાવાયું છે કે જે રાજ્યોમાંથી કાર્યવાહી અથવા ગેરરીતિઓ નોંધાઈ છે તેમાં છત્તીસગઢ, ગુજરાત, હરિયાણા, ઝારખંડ, લદ્દાખ, મણિપુર, મેઘાલય, મિઝોરમ અને ઉત્તરાખંડનો સમાવેશ થાય છે.
માહિતી અનુસાર, ઓક્ટોબર 2024 માં, પીવાના પાણી અને સ્વચ્છતા વિભાગ (DDWS) એ એક નિર્દેશ જારી કર્યો હતો જેમાં જળ જીવન મિશન હેઠળના તમામ પ્રોજેક્ટ્સની જમીન પર સમીક્ષા કરવાની જરૂર હતી. અગાઉ, કેન્દ્ર સરકારે મિશનની પ્રગતિ પર નજર રાખવા માટે નોડલ અધિકારીઓની એક ટીમ પણ બનાવી હતી.
જનસત્તાના સહયોગી, ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસે આ વર્ષે 21 મેના રોજ પ્રકાશિત એક તપાસમાં જાહેર કર્યું હતું કે ત્રણ વર્ષ પહેલાં જળ જીવન મિશન માર્ગદર્શિકામાં કરવામાં આવેલા ફેરફારોથી ઘણા પ્રોજેક્ટ્સની કિંમતમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો હતો. તપાસ મુજબ, જળ જીવન મિશન હેઠળ 14,586 પ્રોજેક્ટ્સ પર કુલ ₹16,839 કરોડ ખર્ચવામાં આવ્યા હતા.
મોદી સરકારે 2019માં 2024 સુધીમાં દરેક ગ્રામીણ ઘરને નળના પાણીના જોડાણ પૂરા પાડવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે જળ જીવન મિશન શરૂ કર્યું હતું. આ મિશન 2024માં પૂર્ણ થયું હોવાનું જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. જોકે, 1 ફેબ્રુઆરી, 2025ના રોજ બજેટ રજૂ કરતી વખતે, નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે જાહેરાત કરી હતી કે આ યોજના માટે નાણાકીય સહાય 2028 સુધી ચાલુ રહેશે. જોકે, કેબિનેટે હજુ સુધી આ બજેટ દરખાસ્તને મંજૂરી આપી નથી.
દરમિયાન, કેટલાક રાજ્યો – હિમાચલ પ્રદેશ, જમ્મુ અને કાશ્મીર, કર્ણાટક, કેરળ, મહારાષ્ટ્ર, નાગાલેન્ડ, ઓડિશા, પુડુચેરી, પંજાબ અને તમિલનાડુ – એ આ સંદર્ભમાં કોઈ માહિતી શેર કરી નથી. બિહાર અને તેલંગાણા પણ આ યાદીમાં સામેલ છે, પરંતુ બંને રાજ્યો હજુ પણ પોતાની રીતે કેટલીક નળ જોડાણ યોજનાઓ લાગુ કરી રહ્યા છે.
આ પણ વાંચોઃ- 3700 કરોડ રૂપિયાના છેતરપિંડીના આરોપીએ પોલીસકર્મીના ફોનથી જજને ધમકી આપી, લખનઉ જેલમાં છે ગુનેગાર
ગયા મહિને, DDWS એ ઘણા રાજ્યોના મુખ્ય સચિવોને પત્ર લખીને 20 ઓક્ટોબર સુધીમાં રિપોર્ટ માંગ્યો હતો. આ અહેવાલમાં જળ જીવન મિશન (JJM) માં સામેલ અધિકારીઓ સામે લેવામાં આવેલા પગલાં, દાખલ કરાયેલી FIR ની સંખ્યા અને વસૂલાતના પ્રયાસોની પ્રગતિ સ્પષ્ટ કરવામાં આવી છે.
