Lok Sabha Election 2024, Minority CM, લઘુમતી મુખ્યમંત્રી : ભારતમાં 18મી લોકસભાની રચના માટે ચૂંટણી યોજાઈ રહી છે. હવે આપણે વાત કરીશું કે દેશના 30 મુખ્યમંત્રીઓમાંથી માત્ર 6 એવા છે જે લઘુમતી સમુદાયમાંથી આવે છે. આ છમાંથી ચાર ખ્રિસ્તી, એક શીખ અને એક બૌદ્ધ છે. 2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ દેશની વસ્તીના 14.2 ટકા હોવા છતાં, હાલમાં કોઈ મુસ્લિમ મુખ્યમંત્રી નથી.
બે રાજ્યોને બાદ કરતાં જ્યાં મુખ્ય પ્રધાન લઘુમતી સમુદાયમાંથી હોય છે, અન્ય તમામ રાજ્યોમાં મુખ્ય પ્રધાન ધાર્મિક જૂથમાંથી આવે છે જે રાજ્ય સ્તરે બહુમતી ધરાવે છે. મેઘાલય, મિઝોરમ અને નાગાલેન્ડ બધા મુખ્યત્વે ખ્રિસ્તી છે અને તેમણે ખ્રિસ્તી મુખ્યમંત્રી ચૂંટ્યા છે. પંજાબમાં શીખ ધર્મના લોકો વધુ છે. આ રાજ્યની કુલ વસ્તીના 57.7 ટકા છે.
ભગવંત માન પણ શીખ છે અને હાલમાં પંજાબના સીએમ છે. નાગાલેન્ડ, મેઘાલય અને મિઝોરમમાં ક્યારેય બિન-ખ્રિસ્તી મુખ્યમંત્રી નથી. આઝાદી બાદ પંજાબમાં માત્ર ત્રણ હિંદુ મુખ્યમંત્રી ચૂંટાયા છે. જેમાં ગોપી ચંદ ભાર્ગવ, ભીમ સેન સાચર અને રામ કિશનના નામ સામેલ છે.
આંધ્રપ્રદેશમાં રેડ્ડી સમુદાયનો ઘણો પ્રભાવ છે
માત્ર આંધ્રપ્રદેશ અને અરુણાચલ પ્રદેશમાં જ એવા સીએમ છે જેઓ ઓછી ધાર્મિક વસ્તી હોવા છતાં સીએમ રહે છે. આંધ્રપ્રદેશમાં માત્ર 1.3 ટકા ખ્રિસ્તીઓ રહે છે અને અરુણાચલ પ્રદેશની માત્ર 11.7 ટકા વસ્તી બૌદ્ધ છે. આ પછી પણ વાયએસ જગન મોહન રેડ્ડી ખ્રિસ્તી મુખ્યમંત્રી અને પેમા ખાંડુ બૌદ્ધ મુખ્યમંત્રી યથાવત છે.
હવે જો આપણે રેડ્ડી વિશે વાત કરીએ તો તે પ્રભાવશાળી રાજકીય રેડ્ડી સમુદાયમાંથી આવે છે. આ રાજ્યની કુલ વસ્તીના સાત ટકા છે. 1956માં આંધ્ર પ્રદેશની રચના બાદ જો સૌથી વધુ સીએમ કોઈ સમુદાયમાંથી આવ્યા હોય તો તે માત્ર રેડ્ડીમાંથી જ આવ્યા છે.
YS જગન મોહન રેડ્ડી YSR કોંગ્રેસ પાર્ટીના નેતા છે. તેમણે કોંગ્રેસ પાર્ટી છોડીને 2010માં આ પાર્ટી બનાવી હતી. રેડ્ડીના પિતા યેદુગુરી સંદિન્થી રાજશેખર રેડ્ડી (વાયએસઆર) રાજ્યના 14મા મુખ્યમંત્રી હતા. તેઓ કોંગ્રેસની ટિકિટ પર ચૂંટણી જીત્યા હતા. આ પછી તેઓ રાજ્યના સીએમ બન્યા. રાજશેખર રેડ્ડીનું હેલિકોપ્ટર દુર્ઘટનામાં મૃત્યુ થયું હતું. આ પછી તેમના પુત્રએ રાજ્યભરમાં શોક માર્ચનું નેતૃત્વ કર્યું. આમાં તે એવા પરિવારોને મળ્યા જેમણે આત્મહત્યાના કારણે પોતાના સ્વજનો ગુમાવ્યા હતા. કોંગ્રેસે રેડ્ડીની મુલાકાત ટાળી હતી. આ પછી તેણે પોતાની પાર્ટી બનાવી.
કોનરાડ સંગમા મેઘાલયના સીએમ
કોનરાડ સંગમા મેઘાલયના સીએમ છે. તેઓ જાન્યુઆરી 2013માં તેમના પિતા પીએ સંગમા દ્વારા રચાયેલી પાર્ટી નેશનલ પીપલ્સ પાર્ટીમાં જોડાયા હતા. પીએ સંગમાએ સોનિયા ગાંધીના વિદેશી મૂળના મુદ્દે શરદ પવાર અને તારિક અનવર સાથે 1999માં કોંગ્રેસથી અલગ થઈ ગયા હતા.
આ પણ વાંચઃ- પીએમ મોદી ઈન્ટરવ્યુ : વડાપ્રધાને કહ્યું મારી પાછળ રડવાવાળું કોઈ નથી, હું દેશ માટે જીવું છું
લાલદુહોમા 1977માં જોરામ નેશનાલિસ્ટ પાર્ટી અને બાદમાં 2018માં જોરામ પીપલ્સ મૂવમેન્ટ બનાવવા માટે પાર્ટી છોડતા પહેલા કોંગ્રેસના ભૂતપૂર્વ નેતા પણ હતા. 1988માં પક્ષપલટા વિરોધી કાયદા હેઠળ ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવેલા તેઓ પ્રથમ સંસદ સભ્ય હતા અને બાદમાં તે જ કાયદા હેઠળ 2020માં રાજ્યની વિધાનસભામાંથી ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. નેફિયુ રિયો નાગાલેન્ડના એકમાત્ર મુખ્યમંત્રી છે જે સતત પાંચ વખત મુખ્યમંત્રી બન્યા છે અને તેઓ તેમના યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થીકાળથી જ રાજકારણમાં સક્રિય બન્યા હતા.
તમને જણાવી દઈએ કે બંધારણમાં લઘુમતી શબ્દની વ્યાખ્યા કરવામાં આવી નથી, તેમ છતાં NCMEI એક્ટ 1993માં લઘુમતી સ્થિતિનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. મુસ્લિમ, શીખ, ખ્રિસ્તી, બૌદ્ધ અને પારસીઓને 1993માં લઘુમતી સમુદાય તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તે જ સમયે, 2014 માં જૈનને પણ આ સૂચિમાં સ્થાન મળ્યું. દેશમાં 28 રાજ્યો અને 8 કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો છે. દરેક રાજ્ય પોતાના મુખ્યમંત્રીની પસંદગી કરે છે. જ્યારે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં, શાસન રાજ્યપાલ દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. બંધારણીય સુધારાને કારણે દિલ્હી, પુડુચેરી અને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં સીએમ છે.
