Budget 2024 | બજેટ 2024 : દેશના નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ આજે વાર્ષિક નાણાકીય બજેટ રજૂ કરી રહ્યા છે, બજેટની ગુપ્તતા જાળવવી એ સરકાર માટે સૌથી મુશ્કેલ કામ છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે, સ્વતંત્ર ભારતનું પ્રથમ નાણાકીય બજેટ, જે તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું. જે પૂર્વ પીએમ પંડિત દ્વારા તે જવાહર લાલ નેહરુની સરકારમાં 26 નવેમ્બર 1947ના રોજ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું અને તે લીક થયું હતું. આ પછી, જ્યારે 1950 માં પૂર્ણ સમયનું બજેટ રજૂ કરવામાં આવ્યું ત્યારે તે પણ લીક થઈ ગયું. જેના કારણે તત્કાલિન નાણામંત્રીએ પણ રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું.
વાસ્તવમાં, આઝાદના પ્રથમ નાણામંત્રી સન્મુખમ ચેટ્ટીએ તેને 26 નવેમ્બર 1947 ના રોજ રજૂ કર્યું હતું. દેશની આઝાદીના 3 મહિના પછી આ બજેટ હતું, જે માર્ચ 1948નું હતું. આ બજેટ રૂ. 171.15 કરોડનું હતું અને તે સમયે રાજકોષીય ખાધ રૂ. 24.59 કરોડ હતી.
અખબારોમાં માહિતી પ્રકાશિત થઈ
સંસદમાં રજૂ કરતા પહેલા જ બ્રિટનના નાણાપ્રધાન ડાલ્ટને એક પત્રકારને બજેટમાં પ્રસ્તાવિત કરવેરામાં ફેરફાર વિશે માહિતી આપી હતી અને આ તમામ વિગતો સંસદમાં રજૂ થાય તે પહેલા જ અખબારોમાં પ્રકાશિત થઈ ગઈ હતી. આ પછી ડાલ્ટને રાજીનામું આપવું પડ્યું.
અમર ઉજાલાના અહેવાલ મુજબ, 1950-51 માટે ભારતનું પ્રથમ બજેટ 3 માર્ચે રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું અને તે પણ લીક થયું હતું. તત્કાલિન નાણામંત્રી જોન મથાઈએ તેની રજૂઆત કરી હતી. તે સમયે રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં બજેટ છપાયું હતું અને તે ત્યાંથી લીક થયું હતું.
નાણામંત્રીએ રાજીનામું આપવું પડ્યું
પ્રિન્ટિંગ દરમિયાન બજેટ લીક થવાને કારણે, તેની પ્રિન્ટિંગની જગ્યા બદલીને મિન્ટો રોડ ખાતેના સરકારી પ્રેસમાં કરવામાં આવી હતી. બજેટ લીક થવાને કારણે નાણામંત્રી મથાઈએ પણ રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું. અમીરોને ફાયદો કરાવવા માટે તેણે આવું કર્યું હોવાના આક્ષેપો થયા હતા.
કોઈ કર લાદવામાં આવ્યો નથી
ખાસ વાત એ છે કે બજેટમાં બિઝનેસ પ્રોફિટ ટેક્સ નાબૂદ કરવામાં આવ્યો હતો. જનતા પર કોઈ ટેક્સ લાદવામાં આવ્યો નથી. તે સમયે જનતા પર કોઈ કર લાદવામાં આવ્યો ન હતો અને સરકારે કહ્યું હતું કે, દેશમાં મહત્તમ સંસાધનો ઉભા કરવા જોઈએ અને સંરક્ષણ સંબંધિત ખર્ચમાં કાપ મૂકવામાં આવ્યો છે.
આવકવેરા ઘટાડવાની જોગવાઈ પણ કરવામાં આવી હતી. એટલું જ નહીં, પોસ્ટ અને ટેલિગ્રાફના દરોમાં પણ સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો, જેથી જનતા પર કોઈ બોજ ન પડે.
