આ હોર્મોન્સ PMS વખતે સ્વીટ અને જંક ફૂડના ક્રેવિંગ માટે જવાબદાર ગણાય છે

Feb 07, 2023

shivani chauhan

શું તમને માસિક સ્રાવની શરૂઆત થાય તે પહેલાં શું આઈસ્ક્રીમ અને ચોકલેટ્સ અથવા ચિપ્સ અને પિઝાનું ક્રેવિંગ થાય છે? ચિંતા કરશો નહીં, તે પ્રિમેન્સ્ટ્રુઅલ સિન્ડ્રોમ (PMS) નું સામાન્ય લક્ષણ છે જેને કંટ્રોલ કરી શકાય છે.

 પરંતુ શું તમે ક્યારેય ડીકોડ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે કે તે શા માટે આવું થાય છે? પીરિયડ અથવા માસિક ચક્ર એ દર મહિને શરીરની અંદર થતા હોર્મોનલ ફેરફારોનું પરિણામ છે.આ એટલા માટે છે કારણ કે સ્ત્રીઓ તેમના માસિક સ્રાવ પહેલા પ્રોજેસ્ટેરોન, એક હોર્મોનનો વધારો અનુભવે છે.

 ડૉ. વિશાકા શિવદાસાની, એક પુરસ્કાર વિજેતા ન્યુટ્રિશનિસ્ટના જણાવ્યા અનુસાર, "પ્રોજેસ્ટેરોન એ એક હોર્મોન છે જેને શ્રેષ્ઠ રીતે કાર્ય કરવા માટે વધુ ગ્લુકોઝની જરૂર હોય છે, કારણ કે ઘણી સ્ત્રીઓને તે વર્ષ દરમિયાન જંક ફૂડ અને સ્વેટનું ક્રેવિંગ રહે છે. આ ઉપરાંત ડોકટરે જણાવ્યું હતું કે,"કોઈને વધુ પ્રોજેસ્ટેરોન બનાવવા માટે મેગ્નેશિયમની પણ જરૂર છે, જે એ પણ સમજાવે છે કે શા માટે ચોકલેટનું ક્રેવિંગ થાય છે."

ડૉ. સ્મૃતિ ઝુનઝુનવાલા, B.H.M.S, ન્યુટ્રિશનિસ્ટ, ડાયેટિશિયન અને વાઇટલ સ્વાસ્થ્યના સ્થાપક, જણાવ્યું હતું કે, “પીરિયડ્સ એ બે હોર્મોન્સ, એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટેરોનની કામગીરીનું પરિણામ છે.તેઓ ગર્ભાશયનું લેવલ જાળવવા માટે જવાબદાર છે.” નિષ્ણાતે ઉમેર્યું હતું કે પીએમએસ,  જે સ્ત્રી સામાન્ય રીતે તેના માસિક સ્રાવના એક કે બે અઠવાડિયા પહેલા અનુભવાય છે.

"આ હોર્મોનલમાં વધઘટ એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટેરોનના સ્તરમાં ફેરફારને ને કારણે છે જ્યાં શરીર મૂડ, લાગણીઓ, વર્તન અને ફેરફારો દર્શાવે છે. બ્લડ અને જંકનું ક્રેવિંગ જગાડે છે."

જો કે, નિષ્ણાતે ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું હતું કે, "શરીરમાં અમુક વિટામિન્સ, મિનરલ્સ અને ઇન્સ્યુલિનની ઉણપ પણ આવી ક્રેવિંગ  તરફ દોરી શકે છે. "એસ્ટ્રોજન સ્પાઇક શરીરને વધુ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ લેવા માટે કહે છે અને પ્રોજેસ્ટેરોન બ્લડ અને ચોકલેટની ક્રેવિંગને વધારે છે કારણ કે તેને શ્રેષ્ઠ રીતે કાર્ય કરવા માટે ગ્લુકોઝની જરૂર છે. 

આ ક્રેવીંગ, જેને માસિક સ્રાવ પહેલાના લક્ષણો તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, એકવાર પીરિયડ શરૂ થાય પછી તે સુધરે છે અને થોડા દિવસો પછી અદૃશ્ય થઈ જાય છે," 

જ્યારે વધઘટ થતા હોર્મોન્સ બ્લડ અને કાર્બોહાઇડ્રેટ્સની ડિમાન્ડ કરે છે, ત્યારે મીઠાઈઓ અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડ આઈટમ્સ પર વધુ પડતું સેવન કરવું સ્વાસ્થ્યપ્રદ નથી.

એક્સપર્ટે કહ્યું કે, "PMS દરમિયાન પ્રોસેસ્ડ અને જંક ફૂડમાં વ્યસ્ત રહેવાથી માત્ર અસ્થાયી રૂપે ક્રેવિંગને સંતોષવામાં મદદ મળશે પરંતુ લાંબા ગાળે તે બિનઆરોગ્યપ્રદ સાબિત થઇ શકે છે."

પ્રોસેસ્ડ ફૂડ્સ શરીરમાં કોઈ ઝડપી ફેરફારો દર્શાવશે નહીં પરંતુ "હાડકાં નબળા પડી શકે છે, આંતરડાની નબળી ટેવો, બ્લડ પ્રેશરમાં વધઘટ, ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલ સ્તરો તરફ દોરી શકે છે. તે ડાયાબિટીસ, સ્થૂળતા અને હૃદય સંબંધિત રોગો જેવા ક્રોનિક રોગો માટે પણ દ્વાર ખોલી શકે છે.”

ડૉ. શિવદાસાનીએ સલાહ આપી હતી કે સ્ત્રીઓએ પીરિયડ્સના એક વીક પહેલા વધુ કસરત ન કરવી જોઈએ કારણ કે તે ખૂબ જ "કોર્ટિસોલ સ્પાઇકમાં વધારો કરે છે, જે ખરેખર તમારા લક્ષણો અને ક્રેવિંગને પણ બગાડે છે".  હકીકતમાં, પ્રોસેસ્ડ સુગર ખાવાને બદલે ક્રેવિંગને સંતોષવા માટે ફળો અને અન્ય નેચરલ સુગર નું સેવન કરવાની સલાહ આપી હતી.

ડો ઝુનઝુનવાલાએ ઉમેર્યું હતું કે, “ચિપ્સ અને નાસ્તાને બદલે ઘરે બેક કરેલી ચિપ્સ, શેકેલા મખાના લઇ શકાય છે. આઇસક્રીમ અને કેક, જે સૌથી વધુ સંતોષકારક માનવામાં આવે છે, તેમાં ડ્રાય ફ્રૂટ્સ સાથે અલગ-અલગ ફ્લેવરના ગ્રીક યોગર્ટ સાથે બદલી શકાય છે.”

More Stories

લેટેસ્ટ ગુજરાતી સમાચાર જાણો એક ક્લિક પર

બોલીવૂડની દરેક લેટેસ્ટ અપડેટ જાણો એક ક્લિક પર

રાશિ ભવિષ્ય સહિત ધર્મના માહિતીસભર લેખ  વાંચો