કેમ અગાઉનું વર્ષ એલોન મસ્ક અને ટેસ્લા માટે સંકટના વાદળોથી ઘેરાયેલું રહ્યું ?

New York Times : શેર માર્કેટની નબળી સ્થિતિ, ટેસ્લાના શેરના ભાવમાં 70%નો ઘટાડો, સીઈઓ એલન મસ્કનું વિચિત્ર વર્તન તેની સંપત્તિ ઘટવાનું એક કારણ હોઈ શકે છે.

ટેસ્લાના શેર ગગડવાથી સ્ટોક મૂલ્યોમાં લગભગ $680 બિલિયનનો નાશ થયો હતો. એલન મસ્કની આ એક સમયે જિનિયસ ગણાતી કાર ઉત્પાદન કંપની છે. ટ્વિટરના સંપાદન બાદ એલન મસ્કની ધીમે ધીમે મુશ્કેલીઓ વધી રહી છે.એલન મસ્કે તેના એક ટીકાકારને આ અઠવાડિયે ” નાના અંડકોષ (tiny testicles) હોવાનું કહીને ટીકાકારનું અપમાન કર્યું હતું.

આ ઘટનાથી રોકાણકારો અને વિશ્લેષકો દંગ થઇ ગયા હતા. અને તેમાના ઘણા પૂછે છે કે “2023 વર્ષ માં સ્ટોક, કંપની અને મકનું શું થશે?”

શું તે ટેસ્લા અને તેના અસંખ્ય પડકારો તરફ ધ્યાન આપશે? અથવા તે ટ્વિટર પરજ ટકી રહેશે? શું મસ્ક તે કંપનીને ખરીદવા માટે $44 બિલિયન ખર્ચ્યા પછી ટ્વિટરને ચાલુ રાખવા માટે ટેસ્લાના વધુ શેર વેચશે, તેમ ન કરવાનું વચન આપ્યું હોવા છતાં,શું સાયબરટ્રક, ટેસ્લાનું ત્રણ વર્ષમાં પ્રથમ નવું પેસેન્જર વાહન, આખરે વેચાણ માટે ઉપલબ્ધ થશે? અને કદાચ સૌથી અગત્યનું, શું ટેસ્લાનું બોર્ડ મસ્ક પર લગામ લગાવવા માટે કંઈ કરશે ખરું?

આ પણ વાંચો : Nuclear Installation: ભારત અને પાકિસ્તાને એકબીજા સાથે શેર કરી પોતાના પરમાણુ કેન્દ્રની યાદી

બગડતી અર્થવ્યવસ્થામાં, આવી અનિશ્ચિતતાઓએ રોકાણકારોને ટેસ્લાનું પુનઃમૂલ્યાંકન કરવાની ફરજ પડી છે. ટેસ્લા સૌથી મૂલ્યવાન કાર કંપની છે અને ગ્રોથ સ્ટોક તરીકે ગણવામાં આવતી એકમાત્ર મોટી ઓટોમેકર છે, પરંતુ રોકાણકારોને હવે ખાતરી નથી કે ટેસ્લા ઓટો ઉદ્યોગ પર તે રીતે પ્રભુત્વ મેળવી શકે છે જે રીતે એપલ સ્માર્ટફોન પર પ્રભુત્વ ધરાવે છે.

નોર્થવેસ્ટર્ન યુનિવર્સિટી ખાતે કેલોગ સ્કૂલ ઓફ મેનેજમેન્ટના ફાઇનાન્સના પ્રોફેસર એફ્રેમ બેનમેલેચે જણાવ્યું હતું કે, ” “ટેસ્લાનું વચન એ હતું કે અમુક સમય બાદ, વીસવની તમામ કાર ઇલેકટ્રીક છે અને ટેસ્લા તેમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવશે.”

પરંતુ, તેમને કહ્યું કે રોકાણકારોએ પુનઃમૂલ્યાંકન કર્યું છે અને હવે એવું લાગે છે કે ફોર્ડ અને જનરલ મોટર્સ જેવી કાર નિર્માતાઓ ટેસ્લા સામે સ્પર્ધા કરી શકે છે.

બેનમેલેચે કહ્યું કે, “તેમાંની કેટલીક કંપનીઓ લગભગ 100 વર્ષથી છે,”, જેઓ તેમના વર્ગોમાં કેસ સ્ટડી તરીકે ટેસ્લાનો ઉપયોગ કરે છે. “તેમની પાસે સારા એન્જિનિયર છે, સારું મેનેજમેન્ટ છે.તો તે કંપનીઓને ઓછી આંકી શકાય નહિ, સ્પર્ધા કરી શકે છે.

બેનમેલેચ નિર્દેશ કરે છે કે મોટાભાગના ટેસ્લા ખૂબ સારું કરી રહ્યું છે. કંપનીએ તેનું દેવું ઘટાડ્યું છે અને બિઝનેસમાં સૌથી વધુ પ્રોફિટ માર્જિન ધરાવે છે. તેણે 2022ના પ્રથમ નવ મહિનામાં $8.9 બિલિયનનો ચોખ્ખો નફો નોંધાવ્યો હતો, જે જનરલ મોટર્સની કમાણી કરતાં વધુ હતો.

આ અઠવાડિયે, એવા સંકેતો હતા કે શેરનો ભાવ સ્થિર થઈ રહ્યો છે. શેર બુધવારે $109 ની બે વર્ષની નીચી સપાટીથી વધીને $122 થયો હતો.

કારણ કે ઘણા રોકાણકારો ટેસ્લાને ટેક્નોલોજી કંપનીઓ સાથે સરખાવે છે, તેથી તેણે બીજા સ્થાપિત ઓટોમેકર્સ કરતાં વધુ ઊંચી અપેક્ષાઓ પૂરી કરવી જોઈએ. એટલા માટે ટોયોટા માટે લગભગ $220 બિલિયનની સરખામણીમાં તેની કિંમત હજુ પણ આશરે $380 બિલિયન છે.

વિશ્લેષકો કહે છે કે અગાઉની તપાસમાં, તે સ્પષ્ટ થયું છે કે વર્ષની શરૂઆતમાં ટેસ્લાનું $1 ટ્રિલિયન કરતાં વધુનું સ્ટોક માર્કેટ વેલ્યુએશન વધુ પડતું હતું. 2020 અને 2021માં ટેસ્લાના શેરના ભાવમાં થયેલો અદભૂત વધારો કદાચ રોકાણકારોમાં આશા જગાવી હતી કે કંપની તેમને એટલી જ સમૃદ્ધ બનાવશે જેટલી 2017માં કંપનીમાં શેર ખરીદ્યા હતા જ્યારે તેની કિંમત $40 બિલિયન હતી.

જેઓ સંપત્તિની કિંમતોનો અભ્યાસ કરે છે તે યેલ સ્કૂલ ઑફ મેનેજમેન્ટના ફાઇનાન્સના પ્રોફેસર વિલિયમ ગોએત્ઝમેને જણાવ્યું હતું કે, ” એવો પણ સમય હતો જયારે એવું લાગતું હતું કે ટેસ્લા થોડાજ સમયમાં કોઈપણને મિલિયોનેર બનાવી શકે છે.”

વર્ષ 2022 દરમિયાન સમસ્યાઓ વધતા તે આશા ટકાવી રાખવાનું વધુ મુશ્કેલ બન્યું હતું. કોવિડના વધતા કેસોને કારણે શાંઘાઈમાં ટેસ્લાની ફેક્ટરી પર કામચલાઉ શટડાઉન થયું હતું આ સાથે BYD અને અન્ય ચાઈનીઝ ઓટોમેકર્સ દ્વારા તીવ્ર સ્પર્ધા ચાલી રહી હતી. દેશમાં, વિશ્વનું સૌથી મોટું ઈલેકટ્રીક
કાર બજાર પ્રભાવિત થયું હતું. આ ઉપરાંત ઈલેક્ટ્રિક કારના વેચાણ પર પ્રભુત્વ મેળવવાની ટેસ્લાની તકો પર શંકા વધી હતી. શાંઘાઈ ફેક્ટરી ટેસ્લાની સૌથી મોટી છે, જે તેના કુલ ઉત્પાદનનો 40% હિસ્સો ધરાવે છે.

આ પણ વાંચો : Today News Live Updates: ગુજરાત સહિત દેશ-વિદેશના તમામ તાજા સમાચાર વાંચવા અહિં ક્લિક કરો

ટેસ્લા આગામી થોડા દિવસોમાં તેના ચોથા-ક્વાર્ટર અને આખા વર્ષના કાર વેચાણના ડેટાને રિલીઝ કરે તેવી શક્યતા છે. વોલ સ્ટ્રીટના વિશ્લેષકો અપેક્ષા રાખે છે કે કંપની વર્ષના છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં 420,000 કારની ડિલિવરી કરશે, જે ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં 343,000 હતી. તે પ્રભાવશાળી હશે પરંતુ કંપની માટે આખા વર્ષ માટે વેચાણમાં 50% વધારો કરવાના કંપનીના લક્ષ્યને પૂર્ણ કરવા માટે પૂરતું નથી.

તમામ ઓટોમેકર્સ અને ખાસ કરીને ટેસ્લા જેવી કંપનીઓ જેમના વાહનો સામાન્ય રીતે $50,000 કરતાં વધુમાં વેચાય છે તેમના માટે વ્યાજ દરોમાં વધારો એક સમસ્યા હતી. ઊંચા દરોનો અર્થ છે ઊંચી માસિક ચૂકવણી જે ઘણા ખરીદદારો પરવડી શકતા નથી.

ફેડરલ રિઝર્વ અને અન્ય સેન્ટ્રલ બેંકો દ્વારા દરમાં વધારો મસ્કના નિયંત્રણની બહાર હોવા છતાં, વિશ્લેષકોએ યોગ્ય સમયે ટેસ્લા પર પૂરતું ધ્યાન ન આપવા બદલ તેને દોષ આપ્યો હતો.

વેડબુશ સિક્યોરિટીઝના વિશ્લેષક ડેનિયલ ઇવ્સ, જેઓ લાંબા સમયથી ટેસ્લાની સંભાવનાઓને લઈને આશાવાદી છે, તેઓ શક્ય રીતે ઘણા રોકાણકારો તરફથી કહ્યું હતું જયારે તેમણે કંપની શેરના ભાવને પુનર્જીવિત કરવા માટે મસ્ક કરી શકે તેવી 10 બાબતો સૂચવી હતી. આ યાદીમાં સૌથી ટોપ પર હતુ કે, ટ્વિટરના નવા સીઈઓનું નામ આપો અને ટેસ્લા પર ધ્યાન આપો, ટ્વિટર પર નહિ.

રોકાણકારો અને વિશ્લેષકો વિભાજિત થઇ ગયા છે જે ટ્વિટ્ટર પર મસ્કની કૉમેન્સ્ટએ ઈલેકટ્રીક કાર ખરીદવાની સંભાવના ધરાવતા ગ્રાહકોમાં ટેસ્લાની છબી કેટલી કલંકિત કરી છે. તે ચિંતાને અવગણી શકાય પરંતુ મસ્કેની વર્તણુકએ ટેસ્લા પર ચેક અને બલેન્સના અભાવને દર્શાવ્યો છે. કંપનીના બોર્ડ ઓફ ડિરેક્ટર્સ, જેના સભ્યોમાં સીઈઓના ભાઈ કિમ્બલ મસ્કનો સમાવેશ થાય છે જે મોટે ભાગે મૌન છે.

ગયા મહિને, જ્યારે ઘણા નિર્દેશકોએ એલોન મસ્કના વળતર પેકેજને પડકારતા મુકદ્દમામાં ડેલવેર કોર્ટમાં જુબાની આપી હતી, ત્યારે તેઓએ કહ્યું હતું કે તેઓ ટ્વિટર પર કેટલો સમય વિતાવે છે તે અંગે ચિંતા કરતા નથી. ટેસ્લાના અધ્યક્ષ રોબિન ડેનહોમે સાક્ષી સ્ટેન્ડ પર કહ્યું કે,”તે પરિણામો હાંસલ કરવા માટે જે કંઈપણ જરૂર પડશે તે કરશે,”

ટેસ્લા, મસ્ક, ડેનહોમ અને કિમબોલ મસ્કએ ટિપ્પણી પર કોઈ જવાબ આપ્યો ન હતો.

કોલંબિયા બિઝનેસ સ્કૂલના સંલગ્ન પ્રોફેસર લેન શેરમેન કે જેમણે અગાઉ ઓટો ઉદ્યોગમાં સલાહકાર તરીકે કામ કર્યું હતું, તેમણે જણાવ્યું હતું કે ટેસ્લાનું બોર્ડ એલોન મસ્ક માટે ખૂબ જ સન્માનજનક છે.

શેરમેને કહ્યું કે, ” તેની ખરાબ વર્તણુક પર લગામ લગાવવી મુશ્કેલ છે.તેને કોઈ રોકી શકતું નથી.”

શેર્મન, જે ટેસ્લા ચલાવે છે અને અગાઉ ટેસ્લાના સ્ટોક ધરાવે છે, તે એવા લોકોમાંના એક છે કે જેમણે પ્રશ્ન કરવાનું શરૂ કર્યું છે કે શું મસ્ક કંપની ચલાવવા માટે યોગ્ય વ્યક્તિ છે કેમ?, શું તેઓ મેચ્યોર કાર મેકર છે કે નહિ ? તેમણે નોંધ્યું હતું કે જે વધુ ગ્રાહકોને આકર્ષિત કરશે અને વેચાણમાં વધારો કરશે તેવું તાજેતરમાં $25,000ની કાર બનાવવાની યોજનાનો કોઈ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો નથી.