Lifestyle Desk :ચોખા એ વિશ્વના વિવિધ ભાગોમાં અને ખાસ કરીને એશિયામાં મુખ્ય ખોરાક છે. ઘણા લોકો ઓછામાં ઓછા એક ટાઈમ તો ભોજનમાં ભાતનો સમાવેશ કર્યા વગર રહી સકતા નથી.
જો કે, તે જ સમયે, ચોખાના સેવનની સ્વાસ્થ્ય અસરો વિશે હંમેશા ચર્ચાઓ થતી રહે છે, ઘણા લોકો સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતા સફેદ ચોખાની બદલે બ્રાઉન રાઇસ, લાલ ચોખા અને કાળા ચોખાના વિકલ્પો પસંદ કરી રહ્યા છે.
તમારા માટે કઈ વેરાયટી સૌથી વધુ યોગ્ય છે તે સમજવા માટે, અમે ડાયેટિશિયન ગરિમા ગોયલનો સંપર્ક કર્યો હતો, જેમણે તમારા માટે વિવિધ પ્રકારો અને તેમના વિવિધ ફાયદાઓ વિશે વધુ સમજાવ્યું હતું.
આ પણ વાંચો : millet menu : મીલેટ્સ મેનુ જેમાં રાગી પુરીથી લઈને બાજરીની રાગી અખરોટના લાડુનો થયો સમાવેશ
સફેદ ભાત (White rice)
સમગ્ર વિશ્વમાં ચોખાની સૌથી સામાન્ય જાતએ સફેદ ચોખા છે. ગોયલે સમજાવ્યું કે,“અન્ય જાતોની તુલનામાં, સફેદ ચોખામાં કાર્બોહાઇડ્રેટનું પ્રમાણ સૌથી વધુ હોય છે તેથી જેઓ તેમની કેલરીને મર્યાદિત કરવાનો પ્રયાસ કરે છે એટલે કે વજન કંટ્રોલ કરવા માંગે છે તેઓએ વાઈટ રાઈસનું સેવન સાવધાની સાથે કરવું જોઈએ.
આ ચોખાનો દેખાવ તેના બાહ્ય ફોતરાને દૂર કરવાને કારણે પોલિશ્ડ થાય છે , તેમાં ફાઇબરનું પ્રમાણ ઓછું થઇ જાય છે.”
બ્રાઉન રાઈસ
આ પ્રકારના ચોખામાંથી માત્ર બાહ્ય ફોતરાં વાળા સ્તર દૂર કરવામાં આવે છે, પરંતુ બ્રાન અને જંતુ તેમના તેમજ રહે છે, જે તેના ભૂરા રંગ અને ઉચ્ચ ફાઇબર સામગ્રીનું કારણ છે, નિષ્ણાતે જણાવ્યું હતું. “બ્રાઉન રાઇસ સફેદ ચોખા કરતાં ઓછા પોલિશ્ડ હોય છે.
મેગ્નેશિયમ, સેલેનિયમ, થાઇમીન, નિયાસિન, વિટામીન B6, ફોસ્ફરસ અને પોટેશિયમ જેવા વિટામિન્સ અને મિનરલ્સમાં સમૃદ્ધ હોવાને કારણે આ આખા અનાજનો ખોરાક સફેદ ચોખાનો સારો વિકલ્પ પણ છે.
બ્રાઉન રાઈસમાં ફ્લેવોનોઈડ એન્ટીઓક્સીડેન્ટ્સ જેવા કે એપીજેનિન, ક્વેર્સેટીન અને લ્યુટોલિન પણ હોય છે. તે સફેદ ચોખા કરતાં તેનું ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ પણ ઓછું હોય છે. બ્રાઉન રાઈસ ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં પણ HbA1c ઘટાડે છે.”
આ પણ વાંચો : આ ફૂડ ‘મેનોપોઝ દરમિયાન થશે ફાયદાકારક સાબિત’
રેડ રાઈસ
ગોયલે કહ્યું કે, લાલ ચોખા ( Red rice) ને હિમાલયન અથવા ભૂટાનીઝ ચોખા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. “આ ચોખામાં મેગ્નેશિયમ વધારે પ્રમાણમાં હોય છે જે બ્લડ પ્રેશર ઘટાડે છે, બ્લડ ગ્લુકોઝનું સ્તર જાળવી રાખે છે અને હાડકાંને મજબૂત બનાવે છે. તે આયર્નથી પણ સમૃદ્ધ છે. આમ, આ બ્રાઉન રાઈસની સરખામણીમાં એક હેલ્થી ઓપ્શન છે.”
કાળા ચોખા (Black rice)
કાળા ચોખામાં હળવો માટીનો સ્વાદ આવે છે અને તેને ‘પ્રતિબંધિત ચોખા’ અથવા ‘જાંબલી ચોખા’ પણ કહેવામાં આવે છે. ડાયટેશિયનએ કહ્યું કે, “તે વિટામિન્સ, મિનરલ્સ અને એન્થોકયાનિન જેવા એન્ટીઑકિસડન્ટોનો સમૃદ્ધ સ્ત્રોત છે, જે તેને કાળો રંગ આપવા માટે જવાબદાર છે.
આ જાતના ચોખામાં વિટામિન ઈ અને આયર્ન વધારે હોય છે. જ્યારે રાંધવામાં આવે ત્યારે આ જાતનો ઘાટો કાળો રંગ જાંબલી રંગમાં બદલાઈ જાય છે. અન્ય તમામ જાતોની સરખામણીમાં કાળા ચોખામાં સૌથી વધુ એન્ટીઑકિસડન્ટ, પ્રોટીન અને ડાયેટરી ફાઇબરનું પ્રમાણ હોવાથી, તે સૌથી આરોગ્યપ્રદ ગણાય છે. તેની કાર્ડિયોપ્રોટેક્ટીવ અસરો પણ ધરાવે છે.”
ગોયલના મતે, કાળા ચોખા તેની પોષક ઘનતા, સમૃદ્ધ ફાઇબર અને એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મને કારણે શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે.
