PM Awas Yojana 2.0 : પીએમ શહેરી આવાસ યોજનાનો લાભ કોને મળશે? પાત્રતા, કોણ અરજી અરજી કરી શકે, હોમ લોન પર સબસિડી સહિત તમામ વિગત જાણો

Pradhan Mantri Awas Yojana (PMAY)-Urban 2.0 Scheme: પ્રધાનમંત્રી શહેરી આવાસ યોજના (PMAY-U 2.0)ને કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળ તરફથી મંજૂરી મળી છે. પીએમ આવાસ યોજનાનો હેતુ દેશના શહેરી વિસ્તારોમાં વસતી વસ્તીના વિવિધ વર્ગોમાં સમાનતા પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને આગામી પાંચ વર્ષમાં 1 કરોડ મકાનો બનાવવાનો છે. 2024 ના સંપૂર્ણ બજેટમાં, સરકારે PM આવાસ યોજના હેઠળ શહેરી વિસ્તારોમાં આગામી 5 વર્ષમાં 1 કરોડ મકાનો બનાવવાની જાહેરાત કરી હતી, જેને હવે કેબિનેટ દ્વારા પણ મંજૂરી આપવામાં આવી છે. પીએમ અર્બન હાઉસિંગ સ્કીમ શું છે? આ યોજનાનો લાભ કોને મળશે, આ યોજનાનો લાભ મેળવવા કોણ અરજી કરી શકે છે? ચાલો તેના વિશે જાણીએ.

PMAY -U 2.0 શું છે? (What Is PMAY -U 2.0 ?)

PMAY-U 2.0 નો હેતુ મધ્યમ આવક જૂથ અને શહેરી ગરીબ પરિવારોને શહેરી વિસ્તારોમાં પરવડે તેવા મકાનો બાંધવા, ખરીદવા અથવા ભાડે આપવા માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવાનો છે. PM India (www.pmindia.gov.in) ની અધિકૃત વેબસાઇટ અનુસાર, આ પ્રોડક્ટ હેઠળ દરેક નાગરિકને પાક્કા ઘર આપી તેમના જીવનની ગુણવત્તામાં સુધારો કરવાના ભારત સરકારના ધ્યેયને અનુરૂપ છે.

PMAY – U : પીએમ આવાસ યોજના હેઠળ ઘર કોને મળશે?

પીએમ ઈન્ડિયાની વેબસાઈટ મુજબ, ઝૂંપડપટ્ટીમાં રહેતા લોકો, એસસી-એસટી, લઘુમતીઓ, વિધવાઓ, વિકલાંગ લોકો અને સમાજના અન્ય વંચિત વર્ગો સહિત હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા જૂથો પર વિશેષ ધ્યાન આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, સ્વચ્છતા કાર્યકરો, શેરી વિક્રેતાઓ, કારીગરો, આંગણવાડી કાર્યકરો અને ઝૂંપડપટ્ટી અને ચાલમાં રહેતા લોકો જેવા જૂથોને આ યોજના હેઠળ ધ્યાન કેન્દ્રિત સમર્થન પ્રાપ્ત થશે.

PMAY-U : યોજનાનો લાભ કોને મળશે?PMAY-U 2.0 યોજના આર્થિક રીતે નબળા વિભાગ (EWS), ઓછી આવક જૂથ (LIG) અને મધ્યમ આવક જૂથ (MIG) વિસ્તારોના પરિવારો માટે ઉપલબ્ધ છે, જેમની પાસે દેશમાં ક્યાંય પણ પાક્કા ઘર નથી. પીએમ આવાસ યોજના હેઠળ લાયકાત માટે આવક માપદંડ નીચે મુજબ છે.

EWS પરિવાર : વાર્ષિક આવક 3 લાખ રૂપિયા સુધી

LIG પરિવાર : વાર્ષિક આવક 3 લાખ થી 6 લાખ રૂપિયા સુધી

MIG પરિવાર : વાર્ષિક આવક 6 લાખ થી 9 લાખ રૂપિયા સુધી

પીએમ આવાસ યોજનાનો લાભ કોને મળશે

પીએમ આવાસ યોજનાનો લાભ કોને મળશે 2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબના તમામ વૈધાનિક નગરો અને ત્યારબાદ સૂચિત નગરો , જેમાં સૂચિત આયોજન વિસ્તારો , ઔદ્યોગિક વિકાસ સત્તામંડળ/વિશેષ વિસ્તાર વિકાસ સત્તામંડળ/શહેરી વિકાસ સત્તામંડળ અથવા રાજ્યના કાયદા હેઠળના શહેરી આયોજન અને નિયમનોની કામગીરી સોંપવામાં આવેલી આવી કોઈપણ સત્તા , હેઠળ આવતા વિસ્તારોનો સમાવેશ થાય છે. PMAY- U નું અધિકારક્ષેત્ર પણ PMAY-U 2.0 હેઠળ સમાવવામાં આવશે .

પીએમ આવાસ યોજના હેઠળના ઘટકો

પીએમ અર્બન હાઉસિંગ સ્કીમ વર્ઝન 2 નીચેના 4 ઘટકો હેઠળ લાગુ કરવામાં આવશે.

લાભાર્થી આધારિત બાંધકામ (BLC)

સરકાર આર્થિક રીતે નબળા વિભાગ (EWS) માંથી આવતા પાત્ર પરિવારોને તેમની જમીન પર લાભાર્થી આગેવાની હેઠળના બાંધકામ (BLC) દ્વારા નવા મકાનો બાંધવા માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડશે. પાત્ર લાભાર્થીઓ કે જેમની પાસે પોતાની જમીન નથી તેમને પણ રાજ્યો અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા જમીન અધિકારો (પટ્ટા) આપવામાં આવશે .

ભાગીદારીમાં અફોર્ડેબલ હાઉસિંગ (AHP)

એફોર્ડેબલ હાઉસિંગ ઇન પાર્ટનરશીપ (AHP) હેઠળ, સરકારી અથવા ખાનગી સંસ્થાઓ દ્વારા અફોર્ડેબલ મકાન બાંધવામાં આવશે અને આર્થિક રીતે નબળા વિભાગ (EWS) માંથી આવતા પાત્ર લાભાર્થીઓને નાણાકીય સહાય આપીને ફાળવણી માટે ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે.

1. જો પાત્ર લાભાર્થી ખાનગી ક્ષેત્રના પ્રોજેક્ટમાં મકાન ખરીદે છે, તો લાભાર્થીઓને રિડીમેબલ હાઉસિંગ વાઉચરના રૂપમાં નાણાકીય સહાય મળશે. આવા તમામ પ્રોજેક્ટને રાજ્યો અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો અથવા ULB દ્વારા વ્હાઇટલિસ્ટ કરવામાં આવશે.
2. નવી બાંધકામ તકનીકોનો ઉપયોગ કરીને ભાગીદારી પ્રોજેક્ટ્સમાં અફોર્ડેબલ મકાઇને ટેક્નોલોજી ઇનોવેશન ગ્રાન્ટ (TIG) ના રૂપમાં પ્રતિ ચોરસ મીટર રૂ. 1,000 ના દરે વધારાની ગ્રાન્ટ આપવામાં આવશે .

અફોર્ડેબલ રેન્ટલ હાઉસ (ARH)

એફોર્ડેબલ રેન્ટલ હાઉસિંગ (ARH) માં, કામ કરતી મહિલાઓ અથવા ઔદ્યોગિક કામદારો અથવા શહેરી સ્થળાંતર કરનારા અથવા બેઘર અથવા નિરાધાર અથવા વિદ્યાર્થીઓ અને શહેરી વિસ્તારોમાં રહેતા અન્ય સમાન પક્ષકારોના પાત્ર લાભાર્થીઓ માટે વાજબી ભાડાના આવાસનું નિર્માણ કરવામાં આવશે. એફોર્ડેબલ રેન્ટલ હાઉસિંગ એવા શહેરી રહેવાસીઓ માટે પોસાય અને સ્વચ્છ રહેવાની જગ્યા સુનિશ્ચિત કરશે કે જેઓ પોતાનું ઘર રાખવા માંગતા નથી અથવા જેમની પાસે ઘર બનાવવા અથવા ખરીદવાની નાણાકીય ક્ષમતા નથી , પરંતુ ટૂંકા ગાળાના આવાસની જરૂર છે.

અફોર્ડેબલ ભાડાના મકાનો નીચેના બે મોડલ દ્વારા અમલમાં મૂકવામાં આવશે.

મોડલ 1: સરકાર દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવેલ ખાલી મકાનોને ભાડાના મકાનમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવશે.

મોડલ 2: સરકારી અથવા ખાનગી સંસ્થાઓ નવા રેન્ટલ હાઉસિંગનું નિર્માણ કરશે.

નવી બાંધકામ તકનીકોનો ઉપયોગ કરતા પ્રોજેક્ટ્સને ટેક્નોલોજી ઇનોવેશન ગ્રાન્ટના રૂપમાં પ્રતિ ચોરસ મીટર રૂ. 5,000 ના દરે વધારાની ગ્રાન્ટ આપવામાં આવશે . જેમાં કેન્દ્ર સરકાર પ્રતિ ચોરસ મીટર રૂ.3,000 અને રાજ્ય સરકાર પ્રતિ ચોરસ મીટર રૂ.2,000 ફાળો આપશે .

વ્યાજ સબસિડી સ્કીમ (ISS)

વ્યાજ સબસિડી સ્કીમ એટલે કે વ્યાજ સબસિડી સ્કીમ (ISS) હેઠળ, હોમ લોન પર સબસિડી આર્થિક રીતે નબળા વિભાગ (EWS) અથવા ઓછી આવક જૂથ એટલે કે LIG, મધ્યમ આવક જૂથ એટલે કે MIG-I અને MIG-II ના પાત્ર પરિવારોને આપવામાં આવશે. આ માત્ર EWS અને ઓછી આવક જૂથમાંથી આવતા પાત્ર લાભાર્થીઓ માટે જ માન્ય છે.

35 લાખ સુધીની કિંમતના મકાન માટે રૂ. 25 લાખ સુધીની હોમ લોન લેનાર પાત્ર લાભાર્થીઓ 12 વર્ષની મુદત માટે પ્રથમ રૂ. 8 લાખની લોન પર 4 % વ્યાજ સબસિડી માટે પાત્ર બનશે . 5 વાર્ષિક હપ્તામાં પુશ બટન દ્વારા પાત્ર લાભાર્થીઓને રૂ. 1.80 લાખની સબસિડી આપવામાં આવશે . લાભાર્થીઓ તેમના ખાતા વિશે વેબસાઇટ , OTP અથવા સ્માર્ટ કાર્ડ દ્વારા માહિતી મેળવી શકે છે .

PM અર્બન હાઉસિંગ સ્કીમ વર્ઝન 2 ના BLC , AHP અને ARH ઘટકો કેન્દ્રિય પ્રાયોજિત યોજના તરીકે લાગુ કરવામાં આવશે. જ્યારે વ્યાજ સબસિડી સ્કીમ (ISS) ઘટક કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની યોજના તરીકે લાગુ કરવામાં આવશે. લાભાર્થીઓ યોજના હેઠળ લાભ મેળવવા માટે ચાર ઘટકો માંથી તેમની પાત્રતા અને પસંદગી અનુસાર એક ઘટક પસંદ કરી શકે છે.

ખાસ ભંડોળ યંત્રણા

BLC , AHP અને ARH હેઠળ મકાન બાંધકામની કિંમત , ISS ઘટક સિવાય, મંત્રાલય , રાજ્ય અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ અથવા ULB અને પાત્ર લાભાર્થીઓ વચ્ચે વહેંચવામાં આવશે. PM અર્બન હાઉસિંગ સ્કીમ વર્ઝન 2 હેઠળ AHP અથવા BLC ઘટકોમાં સરકારી સહાય પ્રતિ કેટેગરી 2.50 લાખ રૂપિયા હશે. રાજ્ય અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશનો હિસ્સો ફરજિયાત રહેશે. વિધાનસભા વિનાના કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો માટે , કેન્દ્ર: રાજ્ય વહેંચણી પેટર્ન 100:0 હશે , વિધાનસભા ધરાવતા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો (દિલ્હી , જમ્મુ અને કાશ્મીર અને પુડુચેરી) , ઉત્તર-પૂર્વીય રાજ્યો અને હિમાલયન રાજ્યો (હિમાચલ પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડ) માટે શેરિંગ પેટર્ન હશે. 100:0 હશે. પેટર્ન 90:10 હશે . અન્ય રાજ્યો માટે શેરિંગ પેટર્ન 60:40 હશે જેથી પરિવારો , રાજ્યો અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો અને ULB લાભાર્થીઓને વધારાની સહાય આપી શકે. ISS ઘટક હેઠળ , પાત્ર લાભાર્થીઓને 5- વાર્ષિક હપ્તામાં રૂ. 1.80 લાખ સુધીની કેન્દ્રીય સહાય આપવામાં આવશે . વિગતવાર શેરિંગ પેટર્ન નીચે આપેલ છે.

. 

PM અર્બન હાઉસિંગ સ્કીમ 2.0 હેઠળ, 1 કરોડ શહેરી ગરીબ અને મધ્યમ આવક ધરાવતા જૂથો આગામી 5 વર્ષમાં રાજ્યો અથવા કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો અથવા પ્રાથમિક લોન સંસ્થા (PLI) દ્વારા શહેરી વિસ્તારોમાં મકાન બાંધવા, ખરીદવા અથવા ભાડે આપવા માટે પાત્ર બનશે નાણાકીય સહાય. આ યોજના હેઠળ 2.30 લાખ કરોડ રૂપિયાની સરકારી સહાય આપવામાં આવશે.

વર્ષ 2015માં શરૂ થયેલી પીએમ અર્બન હાઉસિંગ યોજનાએ દેશભરના કરોડો પરિવારોને તમામ પાયાની સુવિધાઓ સાથે પોતાનું કાયમી ઘર આપીને એક નવી ઓળખ આપી છે. યોજના હેઠળ, 1.18 કરોડ મકાનો મંજૂર કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાંથી 85.5 લાખથી વધુ મકાનો પૂર્ણ કરીને લાભાર્થીઓને સોંપવામાં આવ્યા છે અને બાકીના મકાનો નિર્માણાધીન છે.

કેન્દ્રીય કેબિનેટે 10 જૂન, 2024ના રોજ 1 કરોડ વધારાના શહેરી પરિવારો અને 2 કરોડ વધારાના ગ્રામીણ પરિવારોને લાયકાત ધરાવતા પરિવારોની સંખ્યામાં વધારો થવાને કારણે ઊભી થતી આવાસની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે મકાનોના નિર્માણ માટે સહાય પૂરી પાડવાનો ઠરાવ કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીના વિઝનના અનુસંધાનમાં, રૂ. 10 લાખ કરોડના રોકાણ સાથે, પીએમ શહેરી આવાસ યોજના 2.0 હેઠળ એક કરોડ પાત્ર પરિવારોની કાયમી આવાસની જરૂરિયાત પૂરી કરવામાં આવશે અને દરેક નાગરિક વધુ સારું જીવન જીવી શકે તેની ખાતરી કરવામાં આવશે. વધુમાં, આર્થિક રીતે નબળા વિભાગ (EWS) અથવા ઓછી આવક જૂથ (LIG) તેમના પ્રથમ મકાનના બાંધકામ અથવા ખરીદી માટે બેંકો અથવા હાઉસિંગ ફાઇનાન્સ કંપનીઓ (HFCs) અથવા પ્રાથમિક લોન સંસ્થાઓ પાસેથી લોન લે છે.

આ પણ વાંચો | ટોપ અપ હોમ લોન લેનારા સાવધાન, નહીંત્તર દેવાના ડુંગર તળે દબાઈ જશો, જાણો

સસ્તું હોમ લોન પર ક્રેડિટ રિસ્ક ગેરંટીનો લાભ આપવા માટે, ક્રેડિટ રિસ્ક ગેરંટી ફંડ ટ્રસ્ટ (CRGFT) ના કોર્પસ ફંડને રૂ. 1,000 કરોડથી વધારીને રૂ. 3,000 કરોડ કરવામાં આવ્યું છે. ઉપરાંત, ક્રેડિટ રિસ્ક ગેરંટી ફંડનું સંચાલન નેશનલ હાઉસિંગ બેંક (NHB)માંથી નેશનલ ક્રેડિટ ગેરંટી કંપની (NCGTC)ને ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે. ક્રેડિટ રિસ્ક ગેરંટી ફંડ સ્કીમનું પુનર્ગઠન કરવામાં આવી રહ્યું છે અને આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલય દ્વારા નવી માર્ગદર્શિકા જારી કરવામાં આવશે.