RBI rule for mobile emi : જો તમે વિચારી રહ્યા છો કે EMI પર નવો iPhone 17 ખરીદવો કે નહીં, તો થોડી રાહ જુઓ. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) ફેર પ્રેક્ટિસ કોડમાં સુધારો કરવા માંગે છે અને જો નવો નિયમ પસાર થાય છે, તો ગ્રાહકો માટે EMI પર સ્માર્ટફોન ખરીદવું જોખમી બની શકે છે. હા, નવા નિયમ મુજબ, જો ગ્રાહકો માસિક EMI ચૂકવી શકતા નથી, તો તેમનો ફોન લોક થઈ જશે.
આ નિર્ણય ગ્રાહક નાણાકીય પરિસ્થિતિને ખૂબ અસર કરી શકે છે, ખાસ કરીને સ્માર્ટફોન બજારમાં. RBI એક એવી નીતિ પર વિચાર કરી રહી છે જેના હેઠળ જો કોઈ ગ્રાહક પોતાનો EMI ચૂકવતો નથી, તો લોન પ્રદાતા (ધિરાણ આપનારાઓ) ને તેનો મોબાઇલ ફોન રિમોટલી લોક કરવાનો અધિકાર હશે. આ પ્રસ્તાવિત નિયમ ભારતમાં ખરાબ દેવાની વધતી જતી સમસ્યાને કારણે આવી શકે છે, ખાસ કરીને નાના ગ્રાહક ઇલેક્ટ્રોનિક્સ લોન સંબંધિત કિસ્સાઓમાં.
જો લાગુ કરવામાં આવે તો, નવો નિયમ ધિરાણ ઉદ્યોગ અને લાખો ગ્રાહકો માટે ગેમ-ચેન્જર સાબિત થઈ શકે છે.
EMI પર ફોન ખરીદનારાઓ માટે RBIનો નવો નિયમ
ફેર પ્રેક્ટિસ કોડના ભાગ રૂપે, RBI આગામી મહિનાઓમાં આ પ્રથાને નિયંત્રિત કરવા માટે સુધારેલા માર્ગદર્શિકા જારી કરે તેવી અપેક્ષા છે. રોઇટર્સના અહેવાલ મુજબ, આ નવા નિયમો ધિરાણકર્તાઓ અને ઉધાર લેનારા બંનેને કડક શરતો સાથે લાગુ પડશે:
- ધિરાણકર્તાઓએ ઉધાર લેનારાઓ પાસેથી સ્પષ્ટ અને પૂર્વ સંમતિ મેળવવી આવશ્યક છે.
- ધિરાણકર્તાઓએ ખાતરી કરવી આવશ્યક છે કે ગ્રાહકો કરાર પર હસ્તાક્ષર કરતી વખતે લોન ચૂકવવાની સંભવિત પરિસ્થિતિઓથી સમજદારીપૂર્વક વાકેફ છે.
- માર્ગદર્શિકા સ્પષ્ટપણે લોન પ્રદાતાઓને લૉક કરેલા ઉપકરણ પર કોઈપણ વ્યક્તિગત ડેટા ઍક્સેસ કરવાથી પ્રતિબંધિત કરે છે, જેનાથી ગોપનીયતાની ચિંતાઓને દૂર કરવામાં આવે છે.
RBI આ નિર્ણય શા માટે લઈ રહી છે?
RBI આટલું કડક પગલું ભરવાનું એક મુખ્ય કારણ ગ્રાહક ધિરાણમાં ઝડપી વૃદ્ધિ છે. નોન-બેંકિંગ ધિરાણકર્તાઓ હવે મોબાઇલ ફોન જેવા ઉત્પાદનો માટે 85 ટકા લોનનું સંચાલન કરે છે, ખાસ કરીને Apple, Samsung અને Google જેવા પ્રીમિયમ બ્રાન્ડ્સ માટે. Appleના iPhones જેવા પ્રીમિયમ સ્માર્ટફોનમાં વેચાણ અને બજાર હિસ્સામાં જબરદસ્ત વૃદ્ધિ જોવા મળી છે, જે મુખ્યત્વે આ ઉપકરણો માટે EMI વિકલ્પોની સરળ ઉપલબ્ધતાને કારણે છે.
જોકે, આવા વિસ્તરણે ઊંચા ડિફોલ્ટ દરોની સમસ્યા પણ ઊભી કરી છે, જેના કારણે લોન રિકવરી લોન પ્રદાતાઓ માટે એક મોટો પડકાર બની ગઈ છે.
ધિરાણકર્તાઓને રિમોટલી ડિવાઇસ લોક કરવાની મંજૂરી આપીને, RBI અને નાણાકીય ક્ષેત્રને આશા છે કે તે ગ્રાહકોને સમયસર ચુકવણી કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરશે અને તેના પરિણામે લોન પોર્ટફોલિયોનું સ્વાસ્થ્ય સારું થશે.
ધિરાણકર્તાઓ માટે, આનો અર્થ વધુ સારા લોન રિકવરી દર અને વધુ ગ્રાહકોને, મર્યાદિત અથવા નબળા ક્રેડિટ ઇતિહાસ ધરાવતા ગ્રાહકોને પણ ક્રેડિટ આપવાની ક્ષમતા થશે.
શું નવા નિયમનો દુરુપયોગ થશે?
જ્યારે લોન પ્રદાતાઓ આવા નિયમનું સ્વાગત કરી રહ્યા છે, ત્યારે ગ્રાહક હિમાયતીઓ દ્વારા આ દરખાસ્તની સખત ટીકા કરવામાં આવી છે. તેઓ દલીલ કરે છે કે આ નીતિ આવશ્યક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ હથિયાર તરીકે કરે છે. કેશલેસ કન્ઝ્યુમર ગ્રુપના સ્થાપક શ્રીકાંત એલ. એ જણાવ્યું હતું કે “આ પ્રથા પાલનને દબાણ કરવા માટે આવશ્યક ટેકનોલોજીની ઍક્સેસને હથિયાર બનાવે છે, જેનાથી વપરાશકર્તાઓ ચુકવણી ન થાય ત્યાં સુધી તેમની આજીવિકા, શિક્ષણ અને નાણાકીય સેવાઓથી વંચિત રહે છે.”
આ પણ વાંચોઃ- Jiofind:બેગ હોય કે કાર, Jio ના આ નવા ટ્રેકિંગ ડિવાઇસ બધું જ કરી શકે છે ટ્રેક, કિંમત ₹ 1499થી શરૂ
એમ કહીને, આધુનિક મોબાઇલ ફોન ફક્ત એક સંદેશાવ્યવહાર ઉપકરણ નથી; તે આજીવિકા, નાણાકીય સેવાઓ, શિક્ષણ અને સામાજિક ક્રિયાપ્રતિક્રિયાનો પ્રવેશદ્વાર છે. ઉપકરણને રિમોટલી અક્ષમ અથવા લોક કરવાની ધિરાણકર્તાની ક્ષમતાના ગંભીર પરિણામો આવી શકે છે. અને વ્યક્તિને તેમના રોજિંદા જીવનના મહત્વપૂર્ણ પાસાઓથી વંચિત રાખી શકે છે.
જો RBI આ દરખાસ્તને અમલમાં મૂકે છે, તો નવા નિયમો ધિરાણકર્તાઓને ગ્રાહક ધિરાણની નકારાત્મક અસરને ઘટાડીને જોખમનું સંચાલન કરવાની કેવી રીતે મંજૂરી આપશે તે જોવાનું બાકી છે.
