India Canada Trade : ભારત અને કેનેડા વચ્ચે વિવાદ વધી રહ્યો છે. બંને દેશોએ સોમવારે તેમના ટોચના રાજદ્વારીઓ તેમજ અન્ય રાજદ્વારીઓને હાંકી કાઢવાની જાહેરાત કરી હતી. આ વિવાદ ગયા વર્ષે ખાલિસ્તાની અલગતાવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યાને લઈને શરૂ થયો હતો. આ બધાની વચ્ચે સરકારી સૂત્રોએ કહ્યું કે ભારત અને કેનેડા વચ્ચે રાજદ્વારી વિવાદ વધવાથી બંને દેશો વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય વેપાર અને રોકાણ સંબંધો પર કોઈ અસર નહીં થાય.
સરકારી સૂત્રોએ મંગળવારે પણ જણાવ્યું હતું કે દ્વિપક્ષીય વેપારનું મૂલ્ય નોંધપાત્ર નથી અને કેનેડિયન ફંડ્સ સિંગાપોર, યુએઈ અને યુએસ જેવા દેશો દ્વારા તેમના રોકાણને ચેનલ કરી શકે છે. તેમણે કહ્યું, “ભારત રોકાણ માટે પસંદગીનું સ્થળ છે અને યુએસ જેવા દેશોના રોકાણકારો ભારતમાં રોકાણ કરવા આતુર છે.
ભારતમાં કઠોળનો પ્રાથમિક સ્ત્રોત કેનેડા છે અને હવે તે ઓસ્ટ્રેલિયાથી પણ આવી શકે છે. ભારત અને કેનેડા વચ્ચેનો દ્વિપક્ષીય વેપારી વેપાર 2022-23માં US$8.3 બિલિયનથી થોડો વધીને 2023-24માં US$8.4 બિલિયન થયો છે.
વેપાર પર ભારત અને કેનેડા વચ્ચે રાજદ્વારી તણાવની અસર
કેનેડામાંથી ભારતની આયાત વધીને US$4.6 બિલિયન થઈ છે જ્યારે નિકાસમાં નજીવો ઘટાડો થઈને US$3.8 બિલિયન થઈ ગયો છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં એપ્રિલ-જુલાઈ દરમિયાન ભારતની નિકાસ US$1.3 બિલિયન જ્યારે આયાત US$1.37 બિલિયન રહી હતી. થિંક ટેન્ક ગ્લોબલ ટ્રેડ રિસર્ચ ઇનિશિયેટિવ (GTRI) એ પણ કહ્યું છે કે ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના રાજદ્વારી તણાવની અત્યાર સુધી બંને દેશો વચ્ચેના દ્વિપક્ષીય વેપાર પર કોઈ અસર થઈ નથી.
તે જ સમયે, ભારત અને કેનેડા વચ્ચેના વિવાદને કારણે, ફ્રી ટ્રેડ એગ્રીમેન્ટ (FTA)ની વાતચીત અટકી ગઈ હતી. અત્યાર સુધીમાં બંને દેશો વચ્ચે વ્યાપાર કરાર પર અડધા ડઝનથી વધુ રાઉન્ડની વાતચીત થઈ ચૂકી છે. માર્ચ 2022 માં, બંને દેશોએ વચગાળાના કરાર માટે ફરીથી વાટાઘાટો શરૂ કરી, જેને સત્તાવાર રીતે અર્લી પ્રોગ્રેસ ટ્રેડ એગ્રીમેન્ટ (EPTA) કહેવામાં આવે છે. આવા કરારોમાં, બે વેપારી ભાગીદારો તેમની વચ્ચે વેપાર થતા માલની મહત્તમ સંખ્યા પર કસ્ટમ ડ્યુટી નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડે છે અથવા દૂર કરે છે.
ભારતમાં કેટલી કેનેડિયન કંપનીઓ છે?
600 થી વધુ કેનેડિયન કંપનીઓ ભારતમાં હાજરી ધરાવે છે અને 1,000 થી વધુ કંપનીઓ ભારતીય બજારમાં સક્રિયપણે બિઝનેસ કરી રહી છે. કેનેડામાં ભારતીય કંપનીઓ આઇટી, સોફ્ટવેર, સ્ટીલ, નેચરલ રિસોર્સિસ અને બેન્કિંગ સેક્ટર જેવા ક્ષેત્રોમાં સક્રિય છે.
ભારત કેનેડામાં શું નિકાસ કરે છે?
કેનેડામાં ભારતની મુખ્ય નિકાસમાં જેમ્સ, જ્વેલરી અને કિંમતી પથ્થરો, ફાર્માસ્યુટિકલ પ્રોડક્ટ્સ, તૈયાર વસ્ત્રો, સાધનો, ઓર્ગેનિક કેમિકલ્સ, લાઇટ એન્જિનિયરિંગ ગુડ્સ, આયર્ન અને સ્ટીલના સામાનનો સમાવેશ થાય છે. મુખ્ય આયાતી કોમોડિટીમાં કઠોળ, ન્યૂઝપ્રિન્ટ, લાકડાનો પલ્પ, એસ્બેસ્ટોસ, પોટાશ, આયર્ન સ્ક્રેપ, તાંબુ, ખનિજો અને ઔદ્યોગિક રસાયણોનો સમાવેશ થાય છે.
કેનેડામાંથી ભારતની કઠોળની આયાત 2022-23માં US$370.11 મિલિયન અને 2021-22માં US$411.24 મિલિયનની સરખામણીએ 2023-24માં US$930.32 મિલિયન રહી હતી. ગયા નાણાકીય વર્ષમાં દેશની કુલ કઠોળની આયાત 3.77 અબજ યુએસ ડોલર હતી. શિક્ષણ એ બંને દેશો વચ્ચેનું મુખ્ય ક્ષેત્ર છે. કેનેડામાં બે લાખથી વધુ ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરી રહ્યા છે.
