Health Tips : ચોખા અને રોટલી ભારતીયોની ભોજનની એક મહત્વપૂર્ણ વાનગી છે, જે આપણે દિવસમાં લગભગ બે વાર ખાઈએ છીએ. તે માત્ર આપણી પ્રાચીન ભોજન પરંપરાનો આધાર જ નથી, પરંતુ શરીર માટે ઊર્જાનો મુખ્ય સ્ત્રોત પણ છે. સવારે નાસ્તાથી લઈને બપોરના ભોજન અને રાત્રિભોજન સુધી, ભાત અથવા રોટલી આપણી થાળી હોય જ છે. આના દ્વારા આપણને કાર્બોહાઇડ્રેટ, ફાઇબર અને ઘણા જરૂરી પોષક તત્વો મળે છે, જે શરીરની ઉર્જા, પાચન શક્તિ અને સંતુલિત પોષણ માટે જરૂરી છે.
ડાયાબિટીઝના દર્દીઓ અને સ્થૂળતાથી પીડિત લોકો ઘણીવાર ચોખા અને રોટલી ખાવાથી પરેશાન રહે છે. તેઓ ચિંતિત હોય છે કે, દરરોજ ચોખા અથવા રોટલી ખાવાથી બ્લડ શુગર લેવલ અથવા વજન વધી શકે છે. ઉપરાંત, જ્યારે તેઓ ઓછા અનાજનો વપરાશ કરે છે ત્યારે તેઓ શરીરમાં એનર્જીનો અભાવ અનુભવી શકે છે. આયુર્વેદ અનુસાર, ચોખા અને રોટલીને સંતુલિત ભાગમાં અને આખો દિવસ યોગ્ય રીતે સેવન કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. સંતુલિત માત્રામાં સેવન કરવાથી માત્ર ડાયાબિટીસ જ નહીં પરંતુ વજન પણ નિયંત્રિત થાય છે.
આયુર્વેદિક નિષ્ણાત ડો.રૂપાલી જૈને જણાવ્યું હતું કે ઘણા લોકો વિચારે છે કે ચોખા ખાવાથી વજન વધે છે, જ્યારે કેટલાક લોકોએ ડાયાબિટીસને કારણે તેનું સેવન મર્યાદિત કરવું પડે છે. નિષ્ણાતે કહ્યું કે બંને અનાજના સેવનના ફાયદા અલગ છે. આયુર્વેદ અનુસાર, ચોખા શરીરમાં લુબ્રિકેશન વધારે છે અને વાત-પિત્તને સંતુલિત કરે છે. જો ચોખાનું યોગ્ય સેવન કરવામાં આવે તો વજન નિયંત્રણમાં રહે જ નહીં પરંતુ ડાયાબિટીસ પણ નિયંત્રણમાં રહે છે. ચાલો જાણીએ કે ચોખા અને ઘઉં ડાયાબિટીસ અને સ્થૂળતાને કેવી રીતે અસર કરે છે.
ડાયાબિટીસ અને સ્થૂળતા પર ચોખાની અસર
ચોખા એક અનાજ છે જે પાચનમાં ઠંડુ અને હળવા હોય છે. ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરવા અને સ્થૂળતા ઘટાડવા માટે, અનપોલિશ્ડ, જૂના અથવા હળવા શેકેલા ચોખાનું સેવન કરો. ખાસ રીતે ચોખા રાંધવાથી તમે ડાયાબિટીસ અને મેદસ્વીપણાની સમસ્યાથી બચી શકો છો. જો તમે ચોખાને ઉકાળો છો, તો થોડું પાણી હોય ત્યારે ચોખાને કાઢી નાખો. હંમેશા થોડાક જુના અથવા હળવા શેકેલા ચોખા લો. તેને પ્રેશર કૂકરમાં રાંધશો નહીં કારણ કે તે શરીરમાં વાત અને કફ વધારી શકે છે અને ડાયાબિટીસનું જોખમ વધારી શકે છે. ચોખાને સામાન્ય વાસણમાં હળવા પાણીમાં બાફવા વધુ સારું છે. દાળ, લીંબુ અને હળવા શાકભાજીને ચોખા સાથે મિક્સ કરવાથી તેનું પોષક મૂલ્ય વધે છે અને પચવામાં પણ સરળતા રહે છે. આયુર્વેદ અનુસાર, ચોખા શરીરમાં સ્નિગ્ધતા વધારે છે અને વાત-પિત્તને સંતુલિત કરે છે. આ સ્નાયુ વધારવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
વધુ પડતા પોલિશ્ડ અને સફેદ ચોખા બ્લડ શુગર લેવલ ઝડપથી વધારી શકે છે, ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે જોખમ વધારે છે. વધારે ચોખા ખાવાથી કેલરી વધે છે, જેના કારણે વજન વધી શકે છે. દાળ, શાકભાજી અને હળવા મસાલા સાથે ચોખાનું સેવન કરવાથી ગ્લાયકેમિક લોડ ઘટે છે.
શું ઘઉંની રોટલી સ્થૂળતા અને ડાયાબિટીસ વધારે છે?
ઘઉં ચોખા કરતાં હળવા ગરમ અને સહેજ ભારે અનાજ છે જે સ્નાયુઓ અને હાડકાંને તાકાત આપે છે. તે સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવે છે અને શરીરને તાકાત આપે છે. વાત્ત અને કફની અસરોને સંતુલિત કરે છે. નિષ્ણાંતોએ જણાવ્યું હતું કે અત્યંત રિફાઇન્ડ લોટમાંથી બનેલી રોટલી બ્લડ શુગર લેવલ વધારી શકે છે. આખા ઘઉં અને મલ્ટિગ્રેઇન રોટલી ધીમે ધીમે બ્લડ શુગરમાં વધારો કરે છે, જે ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.
રિફાઇન્ડ લોટ માંથી બનેલી રોટલી બ્લડ શુગર વધારી શકે છે. આખા ઘઉં શરીરને લાંબા સમય સુધી ઉર્જા આપે છે અને વજન વધવાની સંભાવના ઓછી છે. ડાયાબિટીસ અને સ્થૂળતાને નિયંત્રિત કરવા માટે, તમે રોટલી સાથે મિશ્રિત ઘઉં, મલ્ટિગ્રેન અથવા જવ ખાઈ શકો છો. સંતુલિત આહારમાં દિવસ દરમિયાન ચોખા અને રોટલી બંનેનું મર્યાદિત અને સંતુલિત સેવન બંનેનું મિશ્રણ પણ શામેલ હોઈ શકે છે.
