Pallavi Smart : સમગ્ર ભારતમાં કુલ 23 ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલોજી (IITs) માંથી 19 જેટલીએ અનુસૂચિત જાતિ, અનુસૂચિત જનજાતિ (SC/ST) સેલની સ્થાપના કરી છે. તેમાંથી માત્ર પાંચ જ સેલ દ્વારા અત્યાર સુધીમાં એક ઇવેન્ટનું આયોજન કર્યું છે. બે IIT સિવાય અન્યમાંથી કોઈએ પણ સેલ માટે કોઈ ભંડોળ ફાળવ્યું નથી અને માત્ર ત્રણ IIT એ સેલને કાર્ય કરવા માટે એક અલગ રૂમ ફાળવ્યો છે.
IIT બોમ્બેના વિદ્યાર્થી સમૂહ આંબેડકર પેરિયાર ફૂલે સ્ટડી સર્કલ (APPSC) દ્વારા દાખલ કરાયેલ માહિતી અધિકાર (RTI) અરજીના જવાબમાં આ માહિતી પ્રકાશમાં આવી છે, જે IITsમાં જાતિ આધારિત ભેદભાવ સામે અવાજ ઉઠાવી રહી છે. સામૂહિકનો આરોપ છે કે માહિતી દર્શાવે છે કે કેવી રીતે IIT માં એસસી/એસટી સેલ ફક્ત નામ પર જ અસ્તિત્વ ધરાવે છે પરંતુ તેની કાર્યક્ષમતા ઓછી છે.
APPSC દ્વારા શેર કરવામાં આવેલ ડેટા દર્શાવે છે કે SC/ST સેલ ધરાવતા 19 IITsમાંથી માત્ર 12 પાસે વેબ પેજ છે. IIT ગુવાહાટીમાં જ્યારે SC/ST સેલ પાસે કોઈ વેબ પેજ નથી. તે એકમાત્ર IIT છે જ્યાં સેલ દ્વારા માત્ર ઈવેન્ટ્સ જ આયોજિત કરવામાં આવ્યાં નથી, પરંતુ તેને કામ કરવા માટે ફંડ અને એક અલગ રૂમ પણ ફાળવવામાં આવ્યો છે.
IIT ગુવાહાટી ઉપરાંત IIT દિલ્હીએ SC/ST સેલ માટે પણ ભંડોળ ફાળવ્યું છે અને સેલ દ્વારા ઇવેન્ટ્સ પણ યોજવામાં આવી છે. પરંતુ કેમ્પસમાં તેનો કોઈ અલગ રૂમ નથી. બીજી બાજુ, IIT બોમ્બે પાસે SC/ST સેલ માટે અલગ રૂમ ફાળવવામાં આવ્યો છે જેણે ઇવેન્ટ્સ પણ યોજી છે, પરંતુ સેલ માટે કોઈ ભંડોળ ફાળવવામાં આવ્યું નથી. IIT રૂડકીમાં પણ આવી જ સ્થિતિ છે.
ચાર IIT – ખડગપુર, મંડી, ISM ધનબાદ અને BHU – પાસે SC/ST સેલ નથી. અન્ય ચાર IIT – ગાંધીનગર, ભિલાઈ, ધારવાડ અને ઈન્દોર – પાસે SC/ST સેલ છે પરંતુ સેલ દ્વારા ક્યારેય કોઈ કાર્યક્રમ યોજાયો નથી, અને તેને ફંડ કે અલગ રૂમ ફાળવવામાં આવ્યો નથી.
સોશિયલ મીડિયા પર ડેટા શેર કર્યા પછી APPSC એ તેની પોસ્ટમાં શિક્ષણ મંત્રાલયને વિનંતી કરી છે કે તેઓ IIT ને આરક્ષણ નીતિ લાગુ કરવા અને સંવેદનાત્મક કાર્યક્રમો યોજવા પ્રોત્સાહિત કરે.
APPSC ના સભ્યએ જણાવ્યું હતું કે, “ઘણી IIT એ પ્રતિભાવ આપ્યા પછી કે તેઓએ SC/ST સેલની રચના કરી છે. આ કોષોનો ઉદ્દેશ્ય સક્રિય પગલાં લઈને કેમ્પસમાં સંવેદનશીલતા લાવવાનો છે. પરંતુ બિન-કાર્યકારી એસસી/એસટી સેલ ફક્ત નામમાં જ અસ્તિત્વ ધરાવે છે.”
હવે, APPSC આ ડેટાને રાષ્ટ્રીય અનુસૂચિત જનજાતિ આયોગ (NCST) સમક્ષ રજૂ કરવાની યોજના ધરાવે છે, જ્યાં તેમની પાસે આગામી સુનાવણી છે.
Disclaimer : આ આર્ટિકલ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ પરથી અનુવાદીત છે, વધુ માહિતી માટે અહીં ક્લિક કરો
