Today history 5 june : આજે 5 જૂન 2023 (5 june) છે. આજની તારીખના ઇતિહાસની વાત કરીયે તો આજે વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ છે. વર્ષ 1972માં પહેલીવાર વર્લ્ડ એન્વાર્યમેન્ટ ડે ઉજવાયો હતો. હાલની જળવાયુ પરિવર્તનની સમસ્યા વચ્ચે પર્યાવરણનું રક્ષણ અને જનત કરવું જરૂરી છે. વર્ષ 1984માં આજના દિવસે જ ભારતીય સેનાએ શીખોના મુખ્ય ધાર્મિક સ્થળ પંજાબના અમૃતસર સ્થિત સુવર્ણ મંદિરમાં ઓપરેશન બ્લુ-સ્ટારની શરૂઆત કરી હતી. જાણો ઇતિહાસની તવારીખમાં (5 june history) બનેલી આજના દિવસની મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ વિશે…
5 જૂનની મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ
- 1507 – ઈંગ્લેન્ડ અને નેધરલેન્ડ્સ વેપાર સંધિ માટે સંમત થયા.
- 1659 – મુઘલ શાસક ઔરંગઝેબ સત્તાવાર રીતે દિલ્હીના સિંહાસન પર બેઠો.
- 1661 – મહાન વૈજ્ઞાનિક આઇઝેક ન્યુટને કેમ્બ્રિજની ટ્રિનિટી કોલેજમાં પ્રવેશ મેળવ્યો.
- 1664 – મુસ્તફા દ્વિતીય તુર્કીનો સુલતાન બન્યો.
- 1752 – બેન્જામિન ફ્રેન્કલીને વીજળી એ વીજળીનો સ્ત્રોત છે તે દર્શાવવા માટે પ્રથમ વખત પતંગ ઉડાવી.
- 1827 – ગ્રીક સ્વતંત્રતા યુદ્ધ દરમિયાન તુર્કોએ એક્રોપોલિસ અને એથેન્સ પર કબજો કર્યો.
- 1846 – અમેરિકામાં ફિલાડેલ્ફિયા અને બાલ્ટીમોર વચ્ચે ટેલિગ્રાફ લાઇન ખોલવામાં આવી.
- 1875 – અમેરિકાના સાન ફ્રાન્સિસ્કોમાં પેસિફિક સ્ટોક એક્સચેન્જ શરૂ થયું.
- 1882 – બોમ્બે (હાલનું મુંબઈ)માં તોફાન અને પૂરને કારણે લગભગ એક લાખ લોકો મૃત્યુ પામ્યા.
- 1912 – યુએસ નેવીએ ક્યુબા પર ત્રીજી વખત આક્રમણ કર્યું.
- 1915 – ડેનમાર્કે મહિલાઓને મત આપવાનો અધિકાર આપવા માટે તેના બંધારણમાં સુધારો કર્યો.
- 1924 – અર્નેસ્ટ એલેક્ઝાન્ડરસને એટલાન્ટિક મહાસાગર પાર પ્રથમ ફેક્સ મોકલ્યો. તેણે આ ફેક્સ સ્વીડનમાં તેના પિતાને મોકલ્યો હતો.
- 1942 – અમેરિકાએ બલ્ગેરિયા, હંગેરી અને રોમાનિયા સામે યુદ્ધની ઘોષણા કરી.
- 1944 – બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં, રોમ જર્મની, ઇટાલી અને જાપાનની નાઝી ત્રિપુટીની રાજધાનીઓમાંથી મિત્ર દળો દ્વારા કબજો મેળવનાર પ્રથમ શહેર બન્યું.
- 1953 – ડેનમાર્કમાં નવું બંધારણ અમલમાં આવ્યું.
- 1967 – ઇઝરાયેલે ઇજિપ્ત પર હુમલો કર્યો અને તેના લગભગ ચારસો ફાઇટર પ્લેનનો નાશ કર્યો.
- 1968- પ્રખ્યાત અમેરિકન સાંસદ રોબર્ટ કેનેડી પર અમેરિકાના શહેર લોસ એન્જલસની એક હોટલમાં જીવલેણ હુમલો થયો હતો.
- 1972 – સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભા દ્વારા આયોજિત વિશ્વ પર્યાવરણ પરિષદમાં વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસની શરૂઆત થઈ.
- 1977 – એપલ કંપની એ Apple II કોમ્પ્યુટર રજૂ કર્યું.
- 1984 – ભારતીય સેના દ્વારા શીખોના ધાર્મિક સ્થળ અમૃતસર, પંજાબમાં સ્થિત સુવર્ણ મંદિરમાં ઓપરેશન બ્લુ-સ્ટારની શરૂઆત કરી હતી.
- 1989 – ઈરાનના ધાર્મિક નેતા આયાતુલ્લા રોહલ્લાહ ખોમેનીનું મૃત્યુ.
- 1990 – સોવિયેત સંઘના છેલ્લા રાષ્ટ્રપતિ મિખાઇલ ગોર્બાચેવને નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો.
- 2001- નેપાળમાં શાહી પરિવારની તપાસનું કાર્ય શાહી હત્યા તપાસ પંચના સભ્ય માધવનના રાજીનામાથી અવરોધાઇ.
- 2002 – પાકિસ્તાને ભારતની સરહદ પર સંયુક્ત પેટ્રોલિંગના પ્રસ્તાવને ફગાવી દીધો.
- 2005 – તાઈવાને તેની પ્રથમ ક્રુઝ મિસાઈલનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું.
- 2008 – અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટે ભારત સરકારને ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસ ભરતી કૌભાંડની સીબીઆઈ દ્વારા તપાસ કરાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. અમેરિકાએ ભારત અને ચીનને વોચ લિસ્ટમાં રાખ્યા છે.
- 2013 – બિહારમાં વીજળી પડવાથી 44 લોકોના મોત થયા
- 2013 – નવાઝ શરીફ પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન બન્યાં.
- 2017- સૌથી ભારે રોકેટ GSLV Mark-III D-1નું સફળ પ્રક્ષેપણ.
વર્લ્ડ એન્વાર્યમેન્ટ ડે
વર્લ્ડ એન્વાર્યમેન્ટ ડે એટલે કે વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ દર વર્ષે 5 જૂને ઉજવાય છે. હાલ માનવજીવન સામેની સૌથી ભયંકર સમસ્યાઓમાં પર્યાવરણનો સમાવેશ થાય છે. જળવાયુ પરિવર્તન, કુદરતી આફતો, પ્રદૂષણો, ઋતુ ચક્રમાં ફેરફાર વગેરે જેવી પર્યાવરણીય ઘટનાઓએ મોટી સમસ્યાઓ ઉભી કરી છે. પર્યાવરણની જાળવણી અને તેનું મહત્વ સમજાવવા માટે દર વર્ષ 5 જૂનના રોજ વર્લ્ડ એન્વાર્યમેન્ટ ડે ઉજવાય છે.
વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ એ સકારાત્મક પર્યાવરણીય કાર્ય માટે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા વિશ્વભરમાં ઉજવાતો સૌથી મોટો કાર્યક્રમ છે. પર્યાવરણ અને જીવન વચ્ચે પરસ્પર નિર્ભર સંબંધ છે, જો કે આ દિવસની અલગ-અલગ ઉજવણી કરીને પર્યાવરણના સંરક્ષણ, સંવર્ધન અને વિકાસ માટે પ્રતિજ્ઞા લેવાની જરૂર છે. આ માત્ર ચિંતાજનક નથી, શરમજનક પણ છે. 1972માં, યુનાઈટેડ નેશન્સે પર્યાવરણીય પ્રદૂષણની સમસ્યા પર સ્ટોકહોમ (સ્વીડન)માં વિશ્વભરના દેશોની પ્રથમ પર્યાવરણીય પરિષદનું આયોજન કર્યું હતું. તેમાં 119 દેશોએ ભાગ લીધો અને પહેલીવાર એક પૃથ્વીના સિદ્ધાંતને સ્વીકાર્યો. આ કોન્ફરન્સમાં યુનાઈટેડ નેશન્સ એન્વાયર્નમેન્ટ પ્રોગ્રામ (UNEP)નો જન્મ થયો અને દર વર્ષે 5મી જૂને પર્યાવરણ દિવસનું આયોજન કરીને પ્રદુષણની સમસ્યાથી નાગરિકોને જાગૃત કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો. અને તેનો મુખ્ય હેતુ રાજકીય ચેતના જાગૃત કરવાનો અને પર્યાવરણ પ્રત્યે જાગૃતિ લાવી સામાન્ય જનતાને પ્રેરણા આપવાનો હતો. આ પરિસંવાદમાં તત્કાલિન વડાપ્રધાન શ્રીમતી ઇન્દિરા ગાંધીએ ‘પર્યાવરણની કથળતી સ્થિતિ અને વિશ્વના ભવિષ્ય પર તેની અસર’ વિષય પર પ્રવચન આપ્યું હતું. પર્યાવરણ સંરક્ષણ તરફ ભારતનું આ પ્રારંભિક પગલું હતું. ત્યારથી આપણે દર વર્ષે 5મી જૂને વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસની ઉજવણી કરીએ છીએ.
આ પણ વાંચોઃ 3 જૂનનો ઇતિહાસ : વિશ્વ સાયકલ દિવસ – પર્યાવરણની સાથે સાથે આરોગ્ય માટે પણ ફાયદાકારક
પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓની જન્મજયંતિ
- યોગી આદિત્યનાથ (1972) – ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યના 21મા મુખ્યમંત્રી છે.
- રમેશ કૃષ્ણન (1961) – ભારતના પ્રખ્યાત ટેનિસ કોચ અને ભૂતપૂર્વ ટેનિસ ખેલાડી.
- પ્રેમ ખાંડુ થનગુન (1946) – ભારતીય રાજકારણી અને અરુણાચલ પ્રદેશના પ્રથમ મુખ્યમંત્રી હતા.
- સુબ્રમણ્યમ રામાસ્વામી (1939) – ભારતના પુડુચેરી રાજ્યના ભૂતપૂર્વ ચોથા મુખ્યમંત્રી હતા.
- ગોવિંદ શંકર કુરૂપ (1901) – મલયાલમ ભાષાના પ્રખ્યાત લેખક જ્ઞાનપીઠ પુરસ્કારથી સન્માનિત સાહિત્યકાર.
- સિકંદર હયાત ખાન (1892) – આઝાદી પૂર્વેના વસાહતી સમયગાળામાં પંજાબ રાજ્યના વડા પ્રધાન હતા.
- એન. એમ. જોશી (1879) – ભારતમાં ‘ટ્રેડ યુનિયન ચળવળ’ના જનક હતા.
આ પણ વાંચોઃ આજનો ઇતિહાસ 2 જૂન : તેલંગાણા રાજ્ય સ્થાપના દિવસ
પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓની પૃણ્યતિથિ
- વેદ મારવાહ (2020) – દિલ્હી પોલીસના ભૂતપૂર્વ કમિશનર હતા.
- કુબેરનાથ રાય (1996) – લલિત નિબંધમાં તેમના વિશેષ યોગદાન માટે જાણીતા.
- માસ્ટર મદન (1942) – પ્રતિભાશાળી ગઝલ અને ગીત ગાયક.
