Today history 8 june : આજે 9 જૂન 2023 (9 june) છે. આજની તારીખના ઇતિહાસની વાત કરીયે તો આજે આદિવાસ લોક નાયક બિરસા મુંડાનો શહીદ દિવસ છે. આજે ઇન્ટરનેશનલ આર્કાઇવ ડે છે, જે આપણને દસ્તાવેજોના સંરક્ષણનું મહત્વ સમજાવે છે. આજે ભારતના પ્રથમ મહિલા આઇપીએસ અધિકારી કિરણ બેદી અને અભિનેત્રી સોનમ કપૂર તેમજ અમિષા પટેલનો જન્મદિવસ છે. જાણો ઇતિહાસની તવારીખમાં (9 june history) બનેલી આજના દિવસની મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ વિશે…
9 જૂનની મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ
- 1653 – તાજમહેલનું નિર્માણ 22 વર્ષ બાદ પૂર્ણ થયું.
- 1753 – જાટ રાજા સૂરજમલે દિલ્હીને લૂંટી લીધું.
- 1884 – બોમ્બેમાં પ્રથમ વખત ઘોડાથી દોડતી ટ્રામકારની શરૂઆત.
- 1946 – ગોવામાં પોર્ટુગલના શાસન સામે પ્રથમ સત્યાગ્રહ ચળવળ ડો. રામ મનોહર લોહિયા દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી હતી.
- 1964 – લાલ બહાદુર શાસ્ત્રી ભારતના બીજા વડાપ્રધાન બન્યા.
- 1999 – કુલી ઓડાજો (ડી. આફ્રિકા) દક્ષિણ અને ઉત્તર બંને છેડેથી માઉન્ટ એવરેસ્ટ પર ચઢનારી વિશ્વની પ્રથમ મહિલા બની, યુગોસ્લાવિયા અને નાટો કોસોવોમાં સર્બિયન સૈનિકો પાછા ખેંચવા સંમત થયા.
- 2001 – ઈરાનમાં મોહમ્મદ ખાતમીની પુનઃ જીત, બેનઝીર ભુટ્ટોને ત્રણ વર્ષની સજા.
- 2006 – મ્યુનિકમાં વર્લ્ડ કપ ફૂટબોલની રંગારગ શરૂઆત.
- 2008 – કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ પ્રશાસને ચંદીગઢને તમાકુ મુક્ત જાહેર કર્યું. એક અમેરિકન એનર્જી કંપનીએ 160 મેગાવોટ વિન્ડ પાવર ટર્બાઇન મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપની સુઝલાન એનર્જી લિમિટેડ ખરીદવાનો ઓર્ડર રદ કર્યો છે. ફિલ્મ અભિનેતા શાહરૂખ ખાનને 9મી ઈન્ટરનેશનલ ઈન્ડિયન ફિલ્મ એકેડમી (આઈફા) એવોર્ડ સમારોહમાં ફિલ્મ ‘ચક દે ઈન્ડિયા’ માટે શ્રેષ્ઠ અભિનેતાનો એવોર્ડ મળ્યો હતો.
ઇન્ટરનેશનલ આર્કાઇવ ડે
દર વર્ષે 9 જૂનના રોજ ઇન્ટરનેશનલ આર્કાઇવ ડે (international archives day) ઉજવવામાં આવે છે. તેની શરૂઆત વર્ષ 2007માં થઈ હતી. માનવ સભ્યતાના વિકાસ સાથે, સામાન્ય માનવીના જીવનમાં દસ્તાવેજોનું મહત્વ વધ્યું. દરેક માણસ પોતાના રોજિંદા જીવનમાં દસ્તાવેજો સાચવે છે અને જાળવે છે. આ દસ્તાવેજોમાં તમારું રેશન કાર્ડ, બેંક પાસબુક, તમારી ડાયરી, કંઈપણ હોઈ શકે છે. અમારા અને તમારા દ્વારા સાચવવામાં આવેલા આવા દસ્તાવેજો અને રેકોર્ડ ક્યારેક સમગ્ર સમાજ અને રાષ્ટ્ર માટે મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે. આવા દસ્તાવેજોના સંરક્ષણ અને વ્યવસ્થાપનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે દર વર્ષે 9મી જૂને ઇન્ટરનેશનલ આર્કાઇવ ડે ઉજવાય છે.
આ પણ વાંચોઃ 7 જૂનનો ઇતિહાસ : વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસ – ભોજનનો બગાડ અટકાવો, દુનિયામાં ઘણા લોકો ભૂખમરાથી પીડિત છે
પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓની જન્મજયંતિ
- ડૉ. કિરણ માર્ટિન (1959) – બાળકોના ડૉક્ટર અને સામાજિક કાર્યકર.
- ચૌધરી દિગંબર સિંહ (1913) – સ્વતંત્રતા સેનાની અને પ્રખ્યાત નેતા.
- કિરણ બેદી (1949) – ભારતના પ્રથમ મહિલા IPS અધિકારી.
- અમિષા પટેલ (1975) – હિન્દી ફિલ્મ અભિનેત્રી.
- અનુષ્કા શંકર (1981) – ભારતીય સંગીતકાર.
- સોનમ કપૂર (1985) – હિન્દી ફિલ્મ અભિનેત્રી.
- અનિલ મણિભાઈ નાયક (1942) – ભારતીય ઉદ્યોગપતિ અને ભારતીય એન્જિનિયરિંગ જૂથ ‘લાર્સન એન્ડ ટુબ્રો લિમિટેડ’ના અધ્યક્ષ.
- નંદિની સતપથી (1931) – ઓરિસ્સાના મહિલા મુખ્યમંત્રી અને લેખિકા.
- વસંત દેસાઈ (1912) – ભારતીય સિનેમા જગતના પ્રખ્યાત સંગીતકાર હતા.
- લક્ષ્મણ પ્રસાદ દુબે (1909) – છત્તીસગઢના સ્વાતંત્ર્ય સેનાની.
- અજીત શંકર ચૌધરી (1933) – જાણીતા ભારતીય કવિ, સંસ્મરણકાર, વાર્તા લેખક, નવલકથાકાર અને હાર્દિક વિવેચક હતા.
બિરસા મુંડા શહીદ દિવસ
આજે બિરસા મુંડાનો (Birsa Munda) શહીદ દિવસ છે. તેઓ એક એક આદિવાસી નેતા અને લોક નાયક હતા. બિરસા મુંડાનો જન્મ વર્ષ 1875માં 15 નવેમ્બરના રોજ ઝારખંડના રાંચીમાં થયો હતો. અને તેમનું નિધન વર્ષ 1900માં 9 જૂના રોજ રાંચીની જેલમાં થયુ હતુ. તેઓ મુંડા જાતિના હતા. હાલ ભારતમાં રાંચી અને સિંહભૂમિના આદિવાસીઓ હવે બિરસા મુંડાને ‘બિરસા ભગવાન’ તરીકે યાદ કરે છે. બિરસા મુંડાએ મુંડા આદિવાસીઓને અંગ્રેજોના જુલમો- અત્યાચારો સામે લડીને આ સન્માન મેળવ્યું હતું. 19મી સદીમાં ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળના ઇતિહાસમાં બિરસા મુખ્ય કડી સાબિત થયા.
24 ડિસેમ્બર, 1899ના રોજ એક આંદોલન શરૂ થયુ હતુ. અંગ્રેજ પોલીસ સ્ટેશનો પર તીર વડે હુમલો કરવામાં આવ્યો અને આગ લગાડવામાં આવી. સેના સાથે પણ સીધો મુકાબલો થયો, પરંતુ તીરંદાજો ગોળીઓનો સામનો કરી શક્યા નહીં. બિરસા મુંડાના સાથીઓ મોટી સંખ્યામાં માર્યા ગયા. તેમની જ જાતિના બે લોકોએ પૈસાની લાલચમાં બિરસા મુંડાની ધરપકડ કરી. 9 જૂન, 1900 ના રોજ જેલમાં તેમનું અવસાન થયું. કદાચ તેને ઝેર આપવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ બિરસા મુંડા આજે પણ લોકગીતો અને લોક સાહિત્યમાં જીવંત છે.
પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓની પૃણ્યતિથિ
- બિરસા મુંડા (1900) – આદિવાસી નેતા અને લોક નાયક.
- હરિ કિશન સરહદી (1931) – ભારતના પ્રખ્યાત શહીદ સ્વાતંત્ર્ય સેનાની.
- દિનેશ ચંદ્ર મજુમદાર (1934) – ભારતના અમર શહીદ પ્રખ્યાત ક્રાંતિકારી.
- અબ્બાસ તૈયબજી (1936) – ભારતની આઝાદી માટે લડનાર ક્રાંતિકારી હતા.
- અસદ ભોપાલી (1990) – પ્રખ્યાત ગીતકાર અને કવિ હતા.
- રાજ ખોસલા (1991) – હિન્દી ફિલ્મોના ટોચના દિગ્દર્શકો, નિર્માતાઓ અને પટકથા લેખક હતા.
- સતેન બોઝ (1993) – હિન્દી ફિલ્મ નિર્દેશક (ચલતી કા નામ ગાડી).
- ધીરેન્દ્ર બ્રહ્મચારી (1994) – ભારતીય યોગાચાર્ય હતા. તેમનું બાળપણનું નામ ‘ધીરચંદ્ર ચૌધરી’ હતું.
- એન.જી. રંગા (1995) – ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સેનાની, સંસદસભ્ય અને પ્રખ્યાત ખેડૂત નેતા
- મકબૂલ ફિદા હુસૈન (2011) – મહારાષ્ટ્રના પ્રખ્યાત ચિત્રકાર
