Mahashivratri Vrat Katha in Gujarati, મહાશિવરાત્રી વ્રત કથા: મહાશિવરાત્રીને ભગવાન શિવની આરાધનાનો સૌથી મોટો તહેવાર માનવામાં આવે છે. આજે દેશભરમાં લોકો શિવના નામનો જપ કરી રહ્યા છે. શાસ્ત્રો અનુસાર આ દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીના લગ્ન થયા હતા. આ કારણે આ દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજા કરવાની સાથે વ્રત રાખવાની પરંપરા છે. ફાગણ માસની મહાશિવરાત્રિ પર ભગવાન શિવની પૂજા કરવાથી દરેક પ્રકારના પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે. અને સુખ-સમૃદ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ સાથે મહાશિવરાત્રીનું વ્રત આ કથા વિના અધૂરું છે. આવો જાણીએ મહાશિવરાત્રીના ઉપવાસની સંપૂર્ણ કથા.
મહાશિવરાત્રી વ્રત કથા
શિવપુરાણ અનુસાર એક ગામમાં એક શિકારી રહેતો હતો. તે પ્રાણીઓની હત્યા કરીને પોતાનો પરિવાર ચલાવતો હતો. પરંતુ તેમ છતાં પૈસાના અભાવે તેણે એક શાહુકાર પાસેથી લોન લેવી પડી. પરંતુ તે તેની લોન સમયસર ચૂકવી શક્યો ન હતો. જેના કારણે શાહુકાર ગુસ્સે થયો અને શિવરાત્રીના દિવસે શિકારીને પકડીને શિવમઠમાં કેદ કરવામાં આવ્યો. શાહુકારના ઘરે શિવરાત્રીની પૂજા થતી હતી. શિકારી ધ્યાન માં શિવની ધાર્મિક વાતો સાંભળતો રહ્યો. ચતુર્દશી તિથિ પર તેમણે શિવરાત્રીની કથા પણ સાંભળી હતી. શાહુકારે શિકારીને બોલાવીને લોન ચૂકવવાની વાત કરી. બીજા દિવસે આખું દેવું ચૂકવવાનું વચન આપીને શિકારીએ પોતાની જાતને તેના બંધનમાંથી મુક્ત કરી.
દરરોજની જેમ શિકારી શિકાર માટે જંગલમાં ગયો. પરંતુ શાહુકારના કેદી હોવાને કારણે તે કંઈ ખાવા-પીવા માટે સક્ષમ ન હતો. આવી સ્થિતિમાં તે ખૂબ જ પરેશાન હતો. શિકાર કરવા માટે, તેણે તળાવના કિનારે ઉભેલા બેલપત્રના ઝાડ પર પોતાના માટે છાવણી બનાવવાનું શરૂ કર્યું. તે ઝાડ નીચે એક શિવલિંગ હતું, જે વેલાના પાંદડાઓથી ઢંકાયેલું હતું. શિકારીને એ શિવલિંગ વિશે ખબર ન હતી. પોતાનો પડાવ બનાવતી વખતે તેણે ડાળીઓ તોડી નાખી અને તે આકસ્મિક રીતે શિવલિંગ પર પડી. આ રીતે, ભૂખ્યા અને તરસ્યા શિકારીએ આખો દિવસ ઉપવાસ કર્યો અને યોગાનુયોગ તેણે શિવલિંગ પર બેલપત્ર પણ અર્પણ કર્યું.
રાત્રિના એક કલાક વીતી ગયા બાદ એક ગર્ભવતી હરણ તળાવમાં પાણી પીવા પહોંચી હતી. શિકારીએ ધનુષ્ય પર તીર મૂકીને દોરો ખેંચતાં જ હરણે કહ્યું, ‘હું ગર્ભમાંથી છું. હું જલ્દી જન્મ આપીશ. તમે એક સાથે બે જીવોને મારી નાખશો, જે યોગ્ય નથી. તેણીએ શિકારીને કહ્યું કે હું જલ્દી જ મારા બાળકને જન્મ આપીશ અને મારી જાતને તમારી સમક્ષ રજૂ કરીશ, પછી તમે મારો જીવ લઈ શકશો. આ સાંભળીને શિકારીએ તાર ઢીલો કર્યો અને હરણ ઝાડીઓમાં ગાયબ થઈ ગયું. દોરીને લહેરાવતી અને ઢીલી કરતી વખતે, આકસ્મિક રીતે કેટલાક બિલ્વ પાંદડા તૂટીને શિવલિંગ પર પડ્યા. આ રીતે પ્રથમ પ્રહરની આરાધના પણ અજાણતા પૂર્ણ થઈ ગઈ.
તેણે જોયું કે તરત જ તેણે ફરીથી ધનુષ્ય પર તીર મૂક્યું. ત્યારે તેને જોઈને હરણે નમ્રતાપૂર્વક વિનંતી કરી કે, ઓ પારધી, હું હમણાં થોડા સમય પહેલા જ ઋતુમાંથી નિવૃત્ત થયો છું. હું લંપટ બેચલર છું. હું મારા પ્રિયતમની શોધમાં ભટકી રહ્યો છું. હું મારા પતિને મળીશ અને જલ્દી તમારી પાસે આવીશ. શિકારીએ એ હરણને પણ જવા દીધું. બે વાર શિકાર ગુમાવ્યા પછી તે ચિંતિત બન્યો. રાત્રિનો છેલ્લો સમય પણ પસાર થઈ રહ્યો હતો. આ વખતે પણ તેમના ધનુષ્યનો સ્પર્શ થતાં શિવલિંગ પર કેટલાક બેલના પાન પડ્યા અને બીજા તબક્કાની પૂજા પણ પૂર્ણ થઈ.
એટલામાં જ બીજું હરણ તેના બાળકો સાથે ત્યાંથી પસાર થયું. શિકારીએ ફરીથી તેના ધનુષ્ય પર તીર મૂક્યું અને તે તીર છોડવા જઈ રહ્યો હતો ત્યારે હરણે કહ્યું, ‘હે શિકારી!’ હું આ બાળકોને તેમના પિતાને સોંપીને પાછો આવીશ. આ વખતે મને મારશો નહીં. શિકારી હસ્યો અને તેને કહ્યું કે શિકારને તેની સામે છોડી દો. હું આવો મૂર્ખ નથી.મેં અગાઉ પણ બે વાર મારો શિકાર ગુમાવ્યો છે. મારા બાળકો ભૂખ્યા અને તરસ્યા હશે. જવાબ આપતા હિરાણીએ કહ્યું કે, જેમ તમે તમારા બાળકો પ્રત્યેના પ્રેમથી ત્રાસી રહ્યા છો, તે જ રીતે હું પણ છું. હે શિકારી! મારા પર ભરોસો કર, હું તેમને તેમના પિતા પાસે છોડી દઉં છું અને પાછા ફરવાનું વચન આપું છું.
હરણનો ગરીબ અવાજ સાંભળીને શિકારીને તેના પર દયા આવી. તેણે તે ચિકનને પણ ભાગી જવા દીધો શિકારના અભાવે ભૂખ અને તરસથી પરેશાન શિકારી અજાણતા વેલાનાં ઝાડ પર બેઠેલાં પાંદડાં તોડીને નીચે ફેંકી રહ્યો હતો. જ્યારે પ્રભાત થવાનો હતો ત્યારે તેણે તે જ જગ્યાએ એક હરણ રસ્તા પર જોયું. શિકારીએ વિચાર્યું કે તે ચોક્કસપણે તેનો શિકાર કરશે.
આ પણ વાંચોઃ- Mahashivratri Puja: મહાશિવરાત્રી પર ભગવાન શિવની પૂજા વિધિ સામગ્રી અને શિવ આહ્વાન મંત્ર, જાણો બધું જ
શિકારીની તાણવાળી દોરી જોઈને હરણે કહ્યું, હે શિકારી! જો તમે મારી સમક્ષ આવેલા ત્રણ હરણ અને તેમના વાછરડાઓને મારી નાખ્યા હોય, તો મને પણ મારવામાં વિલંબ કરશો નહીં, જેથી મને તેમના વિયોગમાં એક ક્ષણ માટે પણ પીડા ન ભોગવવી પડે. કેમ કે હું એ હરણોનો પતિ કેમ છું? જો તમે તેમને જીવન આપ્યું છે, તો મને પણ જીવનની થોડી ક્ષણો આપો. હું તેને મળીશ અને તમારી સમક્ષ મારી રજૂઆત કરીશ. હરણની વાત સાંભળતા જ આખી રાતની ઘટનાઓ શિકારી સમક્ષ ચમકી, તેણે હરણને આખી વાત સંભળાવી. ત્યારે હરણીએ કહ્યું, ‘જેમ મારી પત્નીઓ વચન પ્રમાણે ગઈ છે, તેમ મારા મૃત્યુથી તેઓ તેમના ધર્મનું પાલન કરી શકશે નહીં.
તેથી એવું લાગે છે કે તમે તેને વિશ્વાસુ તરીકે છોડી દીધો છે. તેવી જ રીતે, મને પણ જવા દો. હું એ બધાની સાથે તારી સમક્ષ હાજર થઈશ.’ શિકારીએ તેને પણ જવા દીધો. આમ સવાર પડી. શિકારીની શિવરાત્રી પૂજા અજાણતા ઉપવાસ, રાત્રિ જાગરણ અને યોગાનુયોગ શિવલિંગ પર બેલપત્ર અર્પણ કરીને પૂર્ણ થઈ હતી. અજાણ્યે કરેલી પૂજાનું પરિણામ તેને તરત જ મળી ગયું. શિકારીનું હિંસક હૃદય શુદ્ધ રહે તે ત્યાં ગયો અને તેનામાં ભગવાનની ભક્તિનો વાસ થયો.
શિકાર કરી શકે છે. પરંતુ આટલી સત્યતા, પ્રામાણિકતા અને જંગલી પ્રાણીઓ પ્રત્યેનો સામૂહિક પ્રેમ જોઈને શિકારીને ખૂબ જ દોષિત લાગ્યું. તેણે હરણ પરિવારને જવા દીધો. અજાણતાં શિવરાત્રિનું વ્રત કરીને પણ શિકારીને મોક્ષ મળ્યો. જ્યારે તેમના મૃત્યુ સમયે યમદૂત તેમને લઈ જવા આવ્યા ત્યારે ભગવાન શિવે તેમને પાછા મોકલ્યા અને તેઓ શિકારીને શિવલોક લઈ ગયા.
