વસંત પંચમીનો તહેવાર કેમ મનાવવામાં આવે છે, કેવી રીતે થઇ સરસ્વતી પૂજાની શરૂઆત? જાણો પૌરાણિક કથા

Vasant Panchami 2025 : વસંત પંચમી જે બસંત પંચમી તરીકે પણ ઓળખાય છે, તે હિંદુ ધર્મના મુખ્ય તહેવારોમાંથી એક છે. દર વર્ષે મહા સુદ પાંચમના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે વસંત પંચમી 2 ફેબ્રુઆરીએ ઉજવવામાં આવશે. જોકે કેટલાક સ્થળોએ 3 ફેબ્રુઆરીએ પણ ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસ ખાસ કરીને વસંતના આગમન અને દેવી સરસ્વતીની પૂજા માટે છે. આ દિવસે જ્ઞાન, જ્ઞાન અને કલાની દેવી સરસ્વતીની પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે.

વસંત પંચમીનો તહેવાર ભારતના વિવિધ ભાગોમાં જુદી જુદી રીતે ઉજવવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ તહેવાર કેમ ઉજવવામાં આવે છે? આવો જાણીએ તેની પાછળ છુપાયેલી પૌરાણિક કથાઓ.

વસંત પંચમીની ઉજવણી કેવી રીતે શરૂ થઈ?

વસંત પંચમીનો સીધો સંબંધ દેવી સરસ્વતી સાથે છે. પૌરાણિક કથા અનુસાર જ્યારે ભગવાન બ્રહ્માએ સૃષ્ટિની રચના કરી હતી ત્યારે સૃષ્ટિમાં કોઈ જીવન ન હતું, પરંતુ તે જીવન શાંત અને કોઈ અવાજ વિનાનું હતું. ભગવાન બ્રહ્માએ પોતાના કમંડળમાંથી પાણી છાંટ્યું જેમાંથી દેવી સરસ્વતી પ્રગટ થયા હતા. દેવી સરસ્વતીએ વીણા વગાડીને મીઠો અવાજ સમગ્ર વિશ્વમાં ફેલાવ્યો અને સૃષ્ટિમાં જીવનનો સંચાર થયો. ત્યારથી દેવી સરસ્વતીને જ્ઞાન, સંગીત અને કલાની દેવી માનવામાં આવે છે અને આ તિથિએ વસંત પંચમીની ઉજવણી થવા લાગી હતી.

ધાર્મિક માન્યતાઓ

વસંત પંચમીના દિવસે દેવી સરસ્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ દિવસ વિદ્યાર્થીઓ માટે ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે દેવી સરસ્વતીને જ્ઞાન અને વિદ્યાની પ્રાપ્તિ માટે પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત આ ખાસ દિવસે નાના બાળકોને અક્ષર જ્ઞાન પણ આપવામાં આવે છે, જેને ‘વિદ્યારંભ’ કહેવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો – વસંત પંચમી પર પીળા રંગના કપડાં કેમ પહેરવામાં આવે છે? જાણો કારણ

પ્રકૃતિની ઉજવણી

વસંત પંચમીને વસંતના આગમન તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસથી ઠંડીનું વાતાવરણ સમાપ્ત થવાનું શરૂ થાય છે અને હવામાનમાં ફેરફાર થાય છે. ખેતરોમાં પીળા સરસવના ફૂલો ખીલે છે, જે વસંત પંચમીના પીળા રંગને પ્રતિબિંબિત કરે છે. લોકો આ દિવસે પીળા રંગના કપડાં પહેરે છે અને ખીચડી અને હલવા જેવી પીળી વાનગીઓ બનાવે છે.

કામદેવ અને રતિની પૂજા

વસંત પંચમીને પ્રેમ અને સૌંદર્યનો તહેવાર પણ માનવામાં આવે છે. પૌરાણિક કથા અનુસાર આ દિવસે કામદેવે પોતાની પત્ની રતિ સાથે મળીને ભગવાન શિવની તપસ્યાને ભંગ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. આ કારણે તેને પ્રેમ અને સુંદરતાના તહેવાર તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે.

સરસ્વતી દેવીની પૂજા

વસંત પંચમીના દિવસે દેવી સરસ્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે. પૂજામાં સફેદ ફૂલ, પીળા વસ્ત્રો, સફેદ તલ અને સંગીત અર્પણ કરવામાં આવે છે. દેવી સરસ્વતીના ચરણોમાં વીણા અને પુસ્તક મુકવું શુભ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે, લોકો જ્ઞાન અને અધ્યયનની પ્રાપ્તિ માટે માતા પાસેથી આશીર્વાદ લે છે.

વસંત પંચમીના દિવસે દેવી સરસ્વતીની પૂજા કરવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર આ દિવસે કેટલીક વસ્તુઓનો આનંદ લેવાથી દેવી સરસ્વતી પ્રસન્ન થાય છે અને ધન અને યશની પ્રાપ્તિ થાય છે.

ડિસ્ક્લેમર- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની સચોટતા અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી જ્યોતિષીઓ, પંચાંગ, માન્યતાઓ કે શાસ્ત્રો જેવા વિવિધ માધ્યમોમાંથી એકત્ર કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પહોંચાડવાનો છે. અમે તેની ચોકસાઈ અને ઉદભવની પ્રામાણિકતા આપી શકતા નથી. કૃપા કરીને તેનો કોઈપણ પ્રકારનો ઉપયોગ કરતા પહેલા સંબંધિત નિષ્ણાંતની સલાહ લો.