રિતુ શર્મા | ગુજરાત લોકસભા ચૂંટણી 2024 : દસ લાખની સામે દસ લાખ મતનો તફાવત. ગુજરાતની ગાંધીનગર બેઠક પર એકતરફી લડાઈની રૂપરેખા કદાચ આનાથી સારી ન હોઈ શકે. આ બાજુ બીજેપી તરફ કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ છે, જે 1984 થી પાર્ટી જ્યાં ક્યારેય હારી નથી તે સીટ પરથી સતત બીજી જીતની રાહ જોઈ રહ્યા છે, તો બીજી બાજુ સોનલ પટેલ છે, જેમનો અત્યાર સુધીનો એકમાત્ર ચૂંટણી અનુભવ 2022ની ચૂંટણી છે. એ વિધાનસભાની ચૂંટણી, જેમાં તેમને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
શાહની જીત સાથે, ભાજપ ગાંધીનગરમાં પક્ષના મુખ્ય ચૂંટણી વ્યૂહરચનાકાર ઓછામાં ઓછા 10 લાખ મતો (તેના 2019 માર્જિનથી બમણા)થી જીતે તે સુનિશ્ચિત કરવાનું લક્ષ્ય રાખે છે. તો આ બાજુ, સોનલ પટેલ માત્ર ઉજ્જડ ખેતરમાં જ ખેડાણ કર્યું ન હતું, પરંતુ ભંડોળ એકત્ર કરવા માટે પણ સંઘર્ષ કર્યો હતો, એક દાનની ઝુંબેશ સાથે – તેમના સ્વયંની સ્વિક્રોતી અનુસાર મુશ્કેલીથી રૂ. 10 લાખ એકત્ર કર્યા હતા.
દેશભરમાં શાહની ચૂંટણીની જવાબદારીઓને જોતાં, રવિવારે ગાંધીનગરમાં પ્રચાર સમાપ્ત થતાંની સાથે તેમના પત્ની સોનલબેન, પુત્ર જય અને પુત્રવધૂ રિશિતા સહિત તેમના પરિવારે પણ મોટી જવાબદારી ઉપાડી હતી.
અમદાવાદના બોપલ વિસ્તારમાં મતદાર જાગૃતિ અભિયાનને સંબોધતા, જયે ભીડને પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા: જય શાહે કહ્યું કે, “છેલ્લી વખતે, તમારામાંથી ફક્ત 52% બોપલમાં મતદાન કર્યું હતું, અને અમને તેમાંથી 98% વોટ મળ્યા હતા. આ વખતે ખાતરી કરો કે તમે 85% લોકો મત આપો. શું તમે તે કરશો?”.
59-વર્ષીય શાહ માટે 10 લાખનો લક્ષ્યાંક ગુજરાત ભાજપના પ્રમુખ સીઆર પાટીલ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવ્યો હતો – જે 6.96 લાખ મતોના સર્વકાલીન ઉચ્ચ માર્જિન કરતાં 3 લાખ મતો વધુ છે, જે 2014 માં મહારાષ્ટ્રની બીડ બેઠક પર ભાજપના પ્રિતમ મુંડેએ જીત મેળવી હતી. પાટીલ, જે પોતે 2019 માં આ રેકોર્ડ થોડા માટે ચૂકી ગયા હતા, તેમણે હવે ગુજરાતની 24 બેઠકો માટે 5 લાખ અને ગાંધીનગર માટે 10 લાખનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો છે, જેમાં એક બેઠક (સુરત) બિનહરીફ જીતી છે.
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ, જે ગાંધીનગર હેઠળના ઘાટલોડિયા વિધાનસભા મતવિસ્તારનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, તે શાહ માટે પ્રચાર કરનારાઓમાં સામેલ હતા.
21.5 લાખ મતદારો ધરાવતી ગાંધીનગર બેઠકમાં 10 લાખ મતથી જીતના લક્ષ્યાંક સુધી પહોંચવા માટે ભાજપે તેમની તમામ સાત વિધાનસભા મતવિસ્તારોમાં પ્રભાવશાળી જીત નોંધાવેલી છે.
2007માં અમિત શાહે આ વિધાનસભા બેઠકોમાંથી એક સરખેજમાં 2.35 લાખ મતોથી જીત મેળવી હતી, જે તે વર્ષની ચૂંટણીમાં રાજ્યમાં સૌથી વધુ હતી. શાહનું ગાંધીનગર લોકસભા બેઠક સાથે પણ જૂનું જોડાણ છે, જ્યારે લાલકૃષ્ણ અડવાણી અહીંના સાંસદ હતા ત્યારે તેઓ તેમના ચૂંટણી પ્રબંધક હતા. અડવાણી ગાંધીનગરથી 1991 થી 2014 સુધી છ વખત જીત્યા હતા, સિવાય કે 1996 માં, જ્યારે બીજેપીના અન્ય અગ્રણી અટલ બિહારી વાજપેયી ચૂંટણી લડ્યા હતા અને જીત્યા હતા.
2017માં રાજ્યસભાના સાંસદ બન્યા બાદ, શાહે 2019માં પ્રથમ વખત ગાંધીનગરથી ચૂંટણી લડી હતી અને 5.57 લાખ મતોથી જીત મેળવી હતી, જે આ બેઠક પર અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો વિજય માર્જિન છે. તાજેતરમાં, તેણે કહ્યું, આ વખતે તેનું માર્જિન “ઘણું વધારે હશે”.
ભાજપના મુખ્ય પ્રવક્તા ગુજરાત યમલ યયાસે ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું હતું કે, “નરેન્દ્ર મોદી અને અમિત શાહની લોકપ્રિયતા તેમજ ભાજપના કાર્યકરોની મહેનતને કારણે અમે લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે… ભાજપ ઘણા લાંબા સમયથી ગાંધીનગરનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. રહી છે.” સાંસદોએ, ખાસ કરીને અમિત શાહે તેને રૂ. 22,000 કરોડથી વધુના વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ સાથે એક મોડેલ મતવિસ્તાર બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે.
જો જય શાહ માટે જાહેર સભાઓને સંબોધિત કરે છે, અને પાટીદારો અને માલધારીઓ જેવા ચુનંદા જૂથો સાથે બેઠકો કરે છે, તો શાહની પત્ની અને પુત્રવધૂની ઝુંબેશ મહિલાઓ પર કેન્દ્રિત હતી.
ગાંધીનગર જિલ્લાના રામનગર ગામના 50 વર્ષીય સરપંચ સતીશ પટેલે જણાવ્યું હતું કે ચૂંટણી હોવા છતાં શાહના પરિવારની મહિલાઓ નિયમિતપણે આવતી રહે છે. “તેઓ આવે છે, ગ્રામજનો સાથે વાત કરે છે, તેમના પ્રશ્નો ઉકેલે છે.”
નારણપુરા વિસ્તારમાં અમિત શાહ જેવા એપાર્ટમેન્ટ કોમ્પ્લેક્સમાં રહેતા રાજેશકુમાર શાહે તાજેતરમાં સોસાયટીમાં થયેલી ચૂંટણીની મીટીંગ વિશે વાત કરી હતી, જેમાં સોનલબેન પણ હાજર હતા. “તે જૂના પડોશીઓની મુલાકાત લેતી રહે છે, ખાસ કરીને જ્યારે પરિવારમાં કોઈ બીમારી અથવા મૃત્યુ હોય.”
ભાજપ કાર્યાલય ખાતે પક્ષના એક કાર્યકર્તાએ કહ્યું: “સમગ્ર ગાંધીનગર મતવિસ્તારમાં કોઈપણ સમસ્યા હોય તે અમને સીધો ફોન કરી શકે છે અથવા મળી શકે છે. ફરિયાદથી લઈને તેના નિવારણ સુધી બધું જ દસ્તાવેજીકૃત છે.
ભાજપના નેતાઓ કહે છે કે તેમના વ્યસ્ત પોર્ટફોલિયો હોવા છતાં, શાહ પોતે શું થઈ રહ્યું છે તેના પર નજર રાખે છે.
પરંતુ ભલે તેનો અર્થ એ થતો હોય કે ગાંધીનગરમાં કોંગ્રેસને હંમેશા મુશ્કેલ કાર્ય કરવાનું હતું, તો પણ ઘણાને લાગે છે કે પાર્ટીએ સોનલ પટેલને મેદાનમાં ઉતારી લડ્યા વિના હાર માની લીધી. આ બેઠક પરથી અગાઉના કોંગ્રેસના ઉમેદવારોમાં પૂર્વ મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર ટી એન શેષન અને દિવંગત સુપરસ્ટાર રાજેશ ખન્નાનો પણ સમાવેશ થાય છે.
63 વર્ષિય પટેલ એક આર્કિટેક્ટ અને ટાઉન પ્લાનર, નારણપુરા વોર્ડના પૂર્વ મ્યુનિસિપલ કાઉન્સિલરની પુત્રી છે, અને તેઓ AICC સેક્રેટરી અને ગુજરાત કોંગ્રેસ મહિલા પ્રમુખનો હોદ્દો પણ હોદ્દા ધરાવે છે. 2022 માં, જ્યારે ગાંધીનગર હેઠળ આવતી તમામ સાત વિધાનસભા બેઠકો ભાજપે જીતી ત્યારે તેણી પણ હારનારાઓમાં સામેલ હતી.
પટેલના પતિ અને પુત્ર, જેઓ આર્કિટેક્ટ પણ છે, તેમણે પણ અભિયાનમાં ફાળો આપ્યો. તેમણે મતવિસ્તારની મુલાકાત લીધી હતી અને ટૂંકી બેઠકો પણ કરી હતી.
પટેલે ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું કે, તેમણે ક્રાઉડ ફંડિંગ દ્વારા ભંડોળ એકત્ર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ પ્રોત્સાહક પ્રતિસાદ મળ્યો નહીં. “લોકો કદાચ રેકોર્ડ પર તેમનો ટેકો બતાવવાથી ડરતા હતા. કલેક્શન વધારે ન હતું, લગભગ રૂ. 10 લાખ જ હતુ”.
પટેલે શાહ માટેના 10 લાખ મત માર્જિન લક્ષ્યને અશક્ય ગણાવ્યું છે, જે દર્શાવે છે કે, ગાંધીનગરના 21.5 લાખ મતદારોમાંથી લગભગ 60% (અથવા લગભગ 12.9 લાખ) જ સામાન્ય રીતે મત આપવા આવે છે. તેમણે કહ્યું છે કે, “જ્યાં સુધી તેઓ EVM સાથે છેડછાડ નહીં કરે, ત્યાં સુધી આ લક્ષ્ય શક્ય નથી.”
શાહ અને પટેલ સહિત, 17 ઉમેદવારોએ તેમના નામ પાછા ખેંચ્યા બાદ હજુ પણ 14 ઉમેદવારો મેદાનમાં છે. જેમણે પોતાના નામ પાછા ખેંચ્યા છે, તેમાં અપક્ષ અને ‘ગુંજ સત્ય ની જનતા પાર્ટી’, ‘ભારતીય રાષ્ટ્રીય દળ’ અને ‘આપકી આવાઝ પાર્ટી’ જેવા પક્ષોના ઉમેદવારોનો સમાવેશ થાય છે. ડાબેરીઓમાં BSP ના મોહમ્મદનીશ દેસાઈ, ‘રાઈટ ટુ રિકોલ પાર્ટી’, ‘પ્રજાતંત્ર આધાર પાર્ટી’, ‘ઈન્સાનિયત પાર્ટી’ જેવા રજિસ્ટર્ડ પક્ષોના ઉમેદવારો અને આઠ અપક્ષોનો સમાવેશ થાય છે.
આ પણ વાંચો – Gujarat lok Sabha Election 2024 : ગુજરાતમાં 30 વર્ષમાં કોંગ્રેસ ક્યારેય ભાજપ કરતાં વધુ બેઠકો નથી જીતી શકી
પટેલનું કહેવું છે કે, 4 જૂને પરિણામ ગમે તે આવે, તેમને તે અનુભવનો કોઈ અફસોસ નથી. “શરૂઆતમાં કાર્યકર્તાઓ 2022 ના પરિણામો વિશે શંકાશીલ હતા, પરંતુ ધીમે ધીમે લોકો સ્વીકારવા લાગ્યા, મારા પરિવારના સભ્યોએ પણ મને ગૃહમંત્રી સામે ચૂંટણી લડતા રોકવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ મેં તેમને કહ્યું, ‘શા માટે નહીં? “કોઈએ તો કરવું પડશે.?”
