અદિતી રાજા, કમલ સૈયદ | Navratri 2023 Gujarat Garba : આજે રવિવારથી નવરાત્રીના નવ દિવસીય ઉત્સવનો પ્રારંભ થતાં ગુજરાત ગરબા માટે સજ્જ થઈ રહ્યું છે. મુખ્ય શહેરોમાં વિશેષ સુરક્ષા વ્યવસ્થા, કટોકટીની સ્થિતિનો સામનો કરવા માટે મેડિકલ વાન અને અસંખ્ય સુવિધાઓ – રાજ્યભરના અધિકારીઓ અને આયોજકો ઉત્તેજના ચરમ પર હોવાથી સુચારૂ કામગીરી સુનિશ્ચિત કરવા માટે કોઈ કસર છોડી રહ્યા નથી. આ વર્ષે થીમ આધારિત પેવેલિયન, ભીડનું સંચાલન, મહિલા સુરક્ષા અને સંસાધનોનો ટકાઉ ઉપયોગ ફોકસમાં છે. પ્રશિક્ષિત કર્મચારીઓની પણ અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે, તેઓ આનંદી લોકોમાં કાર્ડિયાક અરેસ્ટ વિશે વધતી જતી ચિંતાઓ વચ્ચે આધાર રાખે છે.
વડોદરા
રાજ્યની સાંસ્કૃતિક રાજધાની તરીકે ઓળખાતા વડોદરામાં નવરાત્રિ પૂર્વે જોરશોરથી તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. ઘટના મુક્ત ઉજવણી સુનિશ્ચિત કરવા માટે પોલીસ અને વહીવટીતંત્રએ તપાસ અને પગલાં લીધાં છે.
મહિલાઓની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે વડોદરા શહેર પોલીસની ‘શી ટીમ’ના 22 યુનિટના જવાનો ગરબા ખેલાડીઓના વેશમાં મેદાનમાં આવવા માટે તૈયાર છે. વધુ વિગતો આપતાં, મદદનીશ પોલીસ કમિશનર, મહિલા સેલ, રાધિકા ભારાઈએ જણાવ્યું હતું કે, “મહિલાઓની ઉત્પીડનની કોઈપણ સંભવિત ઘટનાઓ પર નજર રાખવા માટે ‘શી ટીમ’ના અમારા પોલીસકર્મીઓ ખેલાડીઓ સાથે જોડાશે… અમે ગત વર્ષે પણ ટીમો તૈનાત કરી હતી, અને કોઈ ઘટના નોંધાઈ ન હતી.”
20,000 થી વધુ દૈનિક નોંધાયેલા સહભાગીઓ સાથે, મોટા આયોજકોએ તબીબી કટોકટી માટે, ખાસ કરીને કાર્ડિયાક સમસ્યાઓને લઈ તૈયારી કરી છે. ઈમરજન્સી એક્ઝિટથી લઈને એન્ટ્રી પોઈન્ટ પરની બહુવિધ અસ્થાયી હોસ્પિટલો અને સ્થળ પર ડોકટરોની પેનલ, ગરબા આયોજકો એ સુનિશ્ચિત કરી રહ્યા છે કે, તબીબી સંભાળ સમયસર ગોઠવી શકાય.
CREDAI ના વડોદરા નવરાત્રી ફેસ્ટિવલ (VNF) એ તેના બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર (સંરક્ષક) ને તહેવારની શરૂઆત પહેલા ફિટનેસ સ્તરની ખાતરી કરવા માટે લિપિડ પ્રોફાઇલ અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ પરીક્ષણોમાંથી પસાર થવાની જરૂર છે. આપાતકાલીન પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે નવલખી મેદાનના બંને છેડે પાંચ પથારીની હોસ્પિટલ બનાવવામાં આવી છે. CREDAI (Confederation of Real Estate Developers Association of India) એ સમગ્ર દેશમાં 11,000 થી વધુ રિયલ એસ્ટેટ ડેવલપર્સનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી સર્વોચ્ચ સંસ્થા છે.
આ વર્ષે બોગનવિલે થીમ આધારિત સજાવટની સાથે, VNF એ 2022ની જેમ સંરક્ષકો માટે “આશ્ચર્ય”નું વચન પણ આપ્યું છે, જ્યારે ઓલિમ્પિક ચેમ્પિયન નીરજ ચોપરા ગરબા રમવા માટે એક સ્થળે પહોંચ્યા હતા. VNFના મયંક પટેલે જણાવ્યું હતું કે, “અમે 22 ઓક્ટોબરના રોજ ખાસ મહેમાનની અપેક્ષા રાખીએ છીએ અને તે આશ્ચર્યજનક હશે.” બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર માટે… નિયમિત દિવસો માટે, અમે તૈયાર છીએ. વાસ્તવમાં, આ વર્ષે અમારી સજાવટને પહેલાથી જ આકર્ષક સમીક્ષાઓ મળી ચૂકી છે.”
આ દરમિયાન, યુનાઈટેડ વે ઓફ બરોડા (UWB) ગરબાએ 120 થી વધુ સ્વયંસેવકો અને સુરક્ષા કર્મચારીઓને કાર્ડિયોપલ્મોનરી રિસુસિટેશન (CPR) માટે તાલીમ આપી છે, જે હાર્ટ એટેકના દર્દીને બચાવવા માટે કટોકટીમાં જીવન બચાવ માટેની પ્રક્રિયા છે.
ગુજરાતમાં સૌથી અદભૂત ગરબા ઈવેન્ટ્સના આયોજકો, UWB એ આ વર્ષે “સસ્ટેનેબિલિટી” કોન્સેપ્ટ્સને અમલમાં મૂકવા માટે સમર્થકો માટે એક મોબાઈલ એપ પણ લોન્ચ કરી છે. UWB સ્વયંસેવક હર્ષ પટેલે ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું હતું કે, ગરબા મેદાન માત્ર એપ દ્વારા ગ્રાઉન્ડમાંથી એકત્ર કરવામાં આવેલી પાણીની બોટલોને રિસાઇકલ કરશે નહીં, પરંતુ તે ન વપરાયેલ પાણીનો ઉપયોગ દરરોજ મેદાન તૈયાર કરવા માટે પણ કરશે.
પટેલે જણાવ્યું હતું કે, “અમે જમીન પર વેચાતી પાણીની બોટલોમાં QR કોડ ઉમેરવાનું નક્કી કર્યું છે, જેને ગ્રાહકોએ એપથી સ્કેન કરવું પડશે. અમે રિસાયક્લિંગ માટે પ્લાસ્ટિક કચરો એકત્રિત કરીશું; બોટલોમાંથી પાણી – જેનો વપરાશ થતો નથી – અલગથી એકત્રિત કરવામાં આવશે અને જમીન તૈયાર કરવાની પ્રક્રિયામાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવશે. અમે વાહનોમાંથી કાર્બન ઉત્સર્જનની ગણતરી કરવા માટે એક સુવિધા પણ ઉમેરી છે, જેનો ઉપયોગ અમારા સમર્થકો દરરોજ ગરબા મેદાનમાં મુસાફરી કરવા માટે કરશે અને તેની ભરપાઈ કરવા માટે તેઓ પ્રમાણસર સંખ્યામાં વૃક્ષો વાવવામાં આવશે. અમારા આશ્રયદાતાઓ અમને દર બે મહિને છોડની વૃદ્ધિના ચિત્રો મોકલશે અને વર્ષના અંતે, તેઓને માન્યતાનું પ્રમાણપત્ર પ્રાપ્ત થશે.”
અન્ય મુખ્ય ગરબા આયોજકો જેમ કે સુભાનપુરામાં મા શક્તિ, આજવા રોડ પર આદિશક્તિ, કારેલીબાગ સ્પોર્ટ્સ એન્ડ કલ્ચરલ એસોસિએશન ગરબા, અને નવશક્તિ ગરબા મહોત્સવ ગ્રાઉન્ડ પણ સમર્થકોને આવકારવા માટે તૈયાર છે, જેઓ તેમની ઈચ્છા મુજબ સ્થળ પર રજિસ્ટર્ડ પાસ ખરીદી શકે છે. VNF, UWB અને લક્ષ્મી વિલાસ પેલેસ ગરબાથી વિપરીત રમત, જે ફક્ત પૂર્વ-નોંધાયેલ સમર્થકોને જ પ્રવેશની મંજૂરી આપે છે.
આ વર્ષે, વડોદરા મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (VMC) ના આરોગ્ય વિભાગે પણ એક જાહેરનામું બહાર પાડ્યું છે, જેમાં ગરબા મેદાનમાં ફૂડ સ્ટોલ માટે ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI) હેઠળ નવા લાઇસન્સ અથવા નોંધણી માટે અરજી કરવાનું ફરજિયાત બનાવ્યું છે. આરોગ્ય વિભાગે “અચાનક ઓચિંતી તપાસ” અને ખાદ્ય સુરક્ષા ધોરણોનું ઉલ્લંઘન કરનારાઓ સામે “કડક કાર્યવાહી” કરવાની ચેતવણી પણ આપી છે.
વિભાગે ઇવેન્ટના સ્થળો પર તમાકુ અને તમાકુ ઉત્પાદનોની જાહેરાતો પ્રદર્શિત કરવા સામે પણ ચેતવણી આપી છે.
વડોદરા ટ્રાફિક પોલીસે ગુજરાત પોલીસ અધિનિયમ અને ગુજરાત મોટર વાહન અધિનિયમ, 1999 હેઠળ એક જાહેરનામું બહાર પાડ્યું છે, જેમાં ભીડ વચ્ચે અકસ્માતોને રોકવા માટે શહેરની હદમાં ભારે વાહનોના પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.
આ નોટિફિકેશનમાં ઇમરજન્સી સેવાઓ સાથે જોડાયેલા વાહનો સિવાયના ભારે વાહનોને 15 થી 23 ઓક્ટોબરની વચ્ચે સાંજે 4 થી 2 વાગ્યાની વચ્ચે શહેરની સીમામાં પ્રવેશવા પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે, આ ઉપરાંત દરરોજ સવારે 7 વાગ્યાથી બપોર 1 સુધી ભારે વાહન પર પ્રતિબંધ છે. “ગરબા ખેલૈયાઓ મધ્યરાત્રિએ ગરબા મેદાનમાંથી પાછા ફરતા જોવા મળે છે અને તહેવારો પૂરા થયા પછી પણ… એટલે કે, નવરાત્રિ દરમિયાન રાત્રે 8 વાગ્યાથી ભારે ટ્રાફિક જોવા મળે છે અને શહેરની હદમાં નાના-મોટા અકસ્માતો થવાની શક્યતાઓ વધુ હોય છે. તેથી, નવરાત્રિના તહેવારને ધ્યાનમાં રાખીને, જાહેરનામું 15 થી 23 ઓક્ટોબર સુધી અમલમાં રહેશે.” પોલીસે ભારે વાહનો માટે લાદવામાં આવેલા 15 જટિલ બ્લોકેજ માટે ડાયવર્ઝન રૂટ પણ સૂચિબદ્ધ કર્યા છે.
અમદાવાદ
રાજ્ય સરકાર 2003 થી અમદાવાદમાં નવરાત્રી ઉત્સવનું આયોજન કરી રહી છે. આ વર્ષે પણ રાજ્ય સરકારના પ્રવાસન વિભાગ દ્વારા ગુજરાત યુનિવર્સિટી ગ્રાઉન્ડ ખાતે નવરાત્રી મહોત્સવનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. જેનું ઉદ્ઘાટન મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ, અનેક મંત્રીઓ અને અમદાવાદના મેયર પ્રતિભા જૈન કરશે.
ઉત્સવના ભાગરૂપે, પરંપરાગત શેરી ગરબાનું આયોજન સ્થળ પર દરરોજ રાત્રે 9 વાગ્યાથી મધ્યરાત્રિ દરમિયાન કરવામાં આવશે. સ્થળ પર દરરોજ રાત્રે 11.45 કલાકે મહા આરતી પણ થશે. આ સ્થળ પર થીમ પેવેલિયન, ક્રાફ્ટ માર્કેટ, ફૂડ સ્ટોલ અને આનંદ નગરી, બાલ નગરી, સાબરમતી આશ્રમ, અટલ બ્રિજ અને દાંડિયા દ્વાર જેવા થીમ આધારિત ગેટ જેવા આકર્ષણો પણ હશે. આ સાંજના 5 વાગ્યાથી મધ્યરાત્રિ વચ્ચે ખુલ્લી રહેશે.
ગુજરાતના હસ્તકલા અને કારીગરોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, રાજ્યની સમૃદ્ધ હસ્તકલાનું પ્રદર્શન કરતા વિવિધ સ્ટોલ પણ ઉભા કરવામાં આવશે. આ સ્ટોલ કારીગરોને ઉત્સવ દરમિયાન તેમના ઉત્પાદનો વેચવા માટે પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડશે.
સુરત
અગ્રણી ખેલાડીઓની સાથે સુરતની વિવિધ ક્લબો પણ પ્રથમ વખત તેમના રજિસ્ટર્ડ સભ્યો માટે ગરબા કાર્યક્રમોનું આયોજન કરી રહી છે. શહેરમાં પ્રથમ વખત 20 પ્રોફેશનલ ગરબા ઈવેન્ટ્સ પણ યોજાશે.
સુરત ડિસ્ટ્રિક્ટ ક્રિકેટ એસોસિએશન પીપલોદ ખાતે ગરબા, સુરત ટેનિસ ક્લબ અઠવાલાઈન્સ ખાતે ગરબા, તેમજ પેરાસો ક્લબ, બાગબાન ક્રેટોસ ક્લબ અને સિટી જીમખાના, મેડિકલ ઈમરજન્સી રિસ્પોન્સ સહિતની તમામ સુવિધાઓ સાથે તેમના આશ્રયદાતાઓ માટે ગરબાના કાર્યક્રમો તૈયાર કરી રહ્યા છે.
આયોજક કેવલ જાસોલિયાએ જણાવ્યું હતું કે, કેસરિયા નવરાત્રી ગ્રુપ દ્વારા SGCCI હોલ, સરસાણા ખાતે આઠ દેવીઓની થીમને સમર્પિત ગરબા કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. “અમારી નોંધણી ઓનલાઈન થઈ ગઈ છે. અમે સહભાગીઓના આરામ માટે 80,000 ચોરસ ફૂટ વિસ્તારમાં જાડી કાર્પેટ બિછાવી છે અને મેક-અપ અને સલૂનની સુવિધા સાથે ચેન્જિંગ રૂમ પણ બનાવ્યો છે. અમારી પાસે વિવિધ સ્થળોએ મોબાઈલ ચાર્જિંગ પોઈન્ટ પણ છે, જેથી સહભાગીઓને તેમના મોબાઈલ ફોનની બેટરી વિશે ચિંતા ન કરવી પડે.”
ડેસ્ટિની ગ્રુપે ગરબા ઈવેન્ટ માટે સુરત ઈન્ડોર સ્ટેડિયમ બુક કર્યું છે અને ગુજરાતી કલાકારો સિદ્ધાર્થ રાંદેરિયા, રૌનક કામદાર અને વ્યોમ નંદી સાથે પ્રમોશનલ એક્ટિવિટીનું પણ આયોજન કર્યું છે, જેમણે કેટલાક સહભાગીઓ સાથે ડાન્સ કર્યો હતો.
ડેસ્ટિની ગ્રૂપના ચિરાગ શાહે જણાવ્યું હતું કે, “અમે પાર્કિંગ ફ્રી રાખ્યું છે અને ડિસ્કાઉન્ટેડ રેટ પર રિફ્રેશમેન્ટ્સ ઉપલબ્ધ રહેશે. અમારા જજ દરરોજ પુરસ્કારો માટે ટોચના 50 ની પસંદગી કરશે. સ્થળ પર તબીબી ટીમો સાથે, અમે તબીબી કટોકટીમાં હાજરી આપવા માટે ખાનગી હોસ્પિટલ સાથે પણ જોડાણ કર્યું છે.
રાજકોટ
રાજકોટમાં PDU સરકારી હોસ્પિટલે ગયા અઠવાડિયે CPR તાલીમ વર્કશોપનું આયોજન કર્યું હતું. રાજકોટ પોલીસ કમિશનર રાજુ ભાર્ગવે પણ ગરબા આયોજકો સાથે બેઠક યોજી હતી અને તેમને ગરબા સ્થળ પર CPR કરવા માટે પ્રશિક્ષિત વ્યક્તિઓને તૈનાત કરવા વિનંતી કરી હતી.
કેટલાક ગરબા આયોજકોએ ગરબા સ્થળોએ તેમનો સ્ટાફ તૈયાર રાખવા માટે ખાનગી હોસ્પિટલો સાથે જોડાણ કર્યું છે. રાજકોટના સૌથી મોટા આધુનિક ગરબા પૈકીના એક સહિયર રાસોત્સવનું આયોજન કરતી સહિયર ક્લબના પ્રમુખ સુરેન્દ્રસિંહ વાલાએ જણાવ્યું હતું કે, “ગરબા દરમિયાન કોઈપણ મેડિકલ ઈમરજન્સીનો સામનો કરવા માટે અમે ગોકુલ હોસ્પિટલ સાથે જોડાણ કર્યું છે. અમારા ગરબા સ્થળ પર એક મેડિકલ ઓફિસર અને બે નર્સ એમ્બ્યુલન્સ સાથે હાજર રહેશે અને અમે રેવેલરી ગ્રાઉન્ડને એવી રીતે ડિઝાઈન કર્યું છે કે, મેડિકલ સ્ટાફ એમ્બ્યુલન્સને સીધી રેવેલરી ગ્રાઉન્ડમાં લઈ જઈ શકાશે.
મહિલાઓ માટે ગોપી રાસનું આયોજન કરતી એનજીઓ સરગમ ક્લબના પ્રમુખ ગુણુભાઈ ડેલાવાલા કહે છે કે, તેઓ મેડિકલ સ્ટાફને પણ સ્ટેન્ડબાય પર રાખશે. ડેલાવાલાએ જણાવ્યું હતું કે, “અમારી પાસે અમારા પોતાના ડૉક્ટરો અને એમ્બ્યુલન્સ છે અને તેઓ નવરાત્રિ દરમિયાન ડીએચ આર્ટસ કોલેજના મેદાનમાં અમારા ગરબા સ્થળ પર કોઈપણ કટોકટીનો સામનો કરવા માટે તૈયાર રહેશે, તેમ છતાં સ્ત્રીઓમાં હાર્ટ એટેકનો દર તુલનાત્મક રીતે ઓછો છે.”
