ગોપાલ કટેસિયા : રાજકોટ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (RMC) એ રખડતા ઢોરના જોખમને નિયંત્રિત કરવા માટે રાજ્ય સરકારની માર્ગદર્શિકા અપનાવવા માટે મંજૂરી આપી છે અને પશુપાલકો કે, જેમના પશુઓ માનવ ઇજા કે મૃત્યુનું કારણ બને છે તેમની સામે ફોજદારી અને નાગરિક જવાબદારી નક્કી કરીને અને ઢોર પકડવાની કામગીરીમાં અવરોધ લાવનારાઓ સામે ફોજદારી કેસ દાખલ કરી રહ્યા છે.
“માલિક સામે વળતર/દાવા/નુકસાન મેળવવા માટે સિવિલ/ફોજદારી કાર્યવાહી શરૂ કરી શકાય છે, જો તેના રખડતા ઢોરને કારણે નાગરિકો/રાહદારીના જીવન અને મિલકતને નુકસાન થાય છે તો. સંબંધિત નગરપાલિકાઓને આવા કિસ્સાઓમાં ચૂકવવાપાત્ર નાણાકીય વળતર સંબંધિત બાબતો નક્કી કરવાની સત્તા હશે. અન્ય મુખ્ય ફેરફારોમાં ઢોરને છૂટા કરવા માટેના દંડમાં ત્રણ ગણો વધારો નક્કી કરાયો છે., અમુક વિસ્તારોને નો-કેટલ ઝોન તરીકે જાહેર કરવા અને તેમના માલિકો દ્વારા દાવો ન કરાયેલ પશુધનની હરાજી કરવાનો સમાવેશ થાય છે.
મંગળવારે મળેલી બેઠક દરમિયાન, RMC સ્ટેન્ડિંગ કમિટીએ નાગરિક સંસ્થાના પશુ ઉપદ્રવ નિયંત્રણ વિભાગ (ANCD) ના કેટલાક ફેરફારો સાથે, શહેરી વિસ્તારોમાં પ્રાણીઓના ઉપદ્રવ નિયંત્રણ માટેની માર્ગદર્શિકા (GANCUA), 2023 અપનાવવા માટેની દરખાસ્તને મંજૂરી આપી હતી. દરખાસ્ત હવે અમલમાં આવશે. ચર્ચા અને મંજૂરી માટે RMC જનરલ બોર્ડને મોકલવામાં આવશે.
એકવાર મંજૂર થયા પછી, રાજ્યની તમામ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનોએ રાજ્ય સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલ માર્ગદર્શિકા અપનાવતા હશે, એમ RMC સ્ટેન્ડિંગ કમિટીના ચેરમેન જયમીન ઠાકરે જણાવ્યું હતું. “રાજ્ય સરકારની માર્ગદર્શિકા અપનાવવાની દરખાસ્ત છેલ્લી સ્થાયી સમિતિની બેઠક (4 ઓક્ટોબરે) ના એજન્ડામાં હતી. જો કે, અમે એ એજન્ડાની આઇટમ પેન્ડિંગ રાખી હતી, કારણ કે માલધારી (પશુપાલક) સમુદાયે માંગ કરી હતી કે, તેઓને પહેલા સાંભળવામાં આવે. અમે તેમને સાંભળ્યા અને તેમની ચિંતાઓને દૂર કરી અને તેથી, સ્થાયી સમિતિએ માર્ગદર્શિકા અપનાવવા માટે મંગળવારે દરખાસ્તને મંજૂરી આપી.
GANCUA, 21 ઑગસ્ટના રોજ જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું, જે એપ્રિલ 2022 માં વિધાનસભા દ્વારા પસાર થયા પછી માલધારીઓના વિરોધ વચ્ચે રાજ્ય સરકારે શહેરી વિસ્તારો બિલ, 2022 માં ગુજરાત પશુ નિયંત્રણ (રાખવું અને ખસેડવું) પાછું ખેંચ્યું તેના બરાબર એક વર્ષ પછી આવ્યું છે.
એકવાર માર્ગદર્શિકા અમલમાં આવ્યા પછી, માલધારીઓ માટે વર્તમાન રૂ. 25 પરમિટ ફીના બદલે ચાર ઢોર-ઢાંખર રાખવા માટે RMC પાસેથી રૂ. 250 માં પરમિટ મેળવવી ફરજિયાત રહેશે. પરમિટ વર્તમાન એક વર્ષની સામે ત્રણ વર્ષ માટે માન્ય રહેશે. ચારથી વધુ પશુઓ રાખવાને વાણિજ્યિક પ્રવૃતિ ગણવામાં આવશે અને આવા કિસ્સાઓમાં માલધારીએ લાયસન્સ ફી પેટે રૂ. 500 ભરીને લાઇસન્સ મેળવવાનું રહેશે.
એક માલધારીએ પશુધનના માથા દીઠ રૂ. 200 નોંધણી ફી ચૂકવીને તેના પ્રત્યેક પશુને આરએમસીમાં નોંધણી કરાવવી પડશે. તેણે આ માર્ગદર્શિકા લાગુ થયાના બે મહિનાની અંદર, પશુધનના માથા દીઠ રૂ. 200 ના દરે પ્રાણીઓમાં મૂકેલી માઇક્રો રેડિયો ફ્રીક્વન્સી આઇડેન્ટિફિકેશન (RFID) ચિપ્સ પણ મેળવવી પડશે, જે વર્તમાન રૂ. 100 ની છે. બે મહિના પછી ફી રૂ. 1,000 થશે. “જો કોઈ માલધારી ચાર મહિનામાં તેના ઢોર માટે RFID મેળવવામાં નિષ્ફળ જાય, તો આવા પશુઓને RMC દ્વારા જપ્ત કરવામાં આવશે.” પ્રસ્તાવમાં જણાવાયું હતું.
દરખાસ્તોમાં શહેરના અમુક વિસ્તારોને નો-કેટલ ઝોન તરીકે જાહેર કરવાનો પણ પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે. ઠાકરે ઉમેર્યું કે, “આ એક વ્યાપક નીતિ છે અને માલધારીઓ પાસે પહેલાથી જ આરએમસી દ્વારા ચલાવવામાં આવતી એનિમલ હોસ્ટેલમાં તેમના ઢોર રાખવાનો વિકલ્પ છે.” “માલધારીઓ માટે શહેરની હદથી દૂર સમર્પિત વસાહત વિકસાવવાની પણ એક દરખાસ્ત વિચારણા હેઠળ છે.”
આ ઉપરાંત, જો કોઈ ઊંટ, ગાય, ભેંસ, બળદ અથવા ઘોડો ANCD દ્વારા છોડવામાં આવે અને જપ્ત કરવામાં આવે, તો તેના માલિકે દૈનિક જાળવણી માટે રૂ. 3,000, રૂ. 500 અને દૈનિક વહીવટી ચાર્જ પેટે અન્ય રૂ. 500 નો દંડ ચૂકવવો પડશે. પેટા-પુખ્ત ભેંસ અથવા માદા-ભેંસ માટે આ આંકડા અનુક્રમે રૂ. 2,000, રૂ. 300. તો બકરી, ઘેટાં, ગધેડા, ગાય અથવા ભેંસ વાછરડાના કિસ્સામાં, દંડ 1000 રૂપિયા હશે, જ્યારે જાળવણી અને વહીવટી ચાર્જ 100 થી 200 રૂપિયાની રેન્જમાં હશે.
નવા ચાર્જ હાલના શુલ્ક કરતા બે થી ત્રણ ગણા વધારો દર્શાવે છે. બીજા, ત્રીજા અને ચોથા પુનરાવર્તિત ગુના માટે દંડ અનુક્રમે 1.5 ગણો, બે અને ત્રણ ગણો વધારવામાં આવશે.
માર્ગદર્શિકામાં એવા દૂધાળા પશુઓની હરાજી કરવાની પણ દરખાસ્ત કરવામાં આવી છે, જે તેમના માલિક દ્વારા જપ્ત થયાના સાત દિવસની અંદર યોગ્ય ફી ચૂકવ્યા પછી તેમના માલિક દ્વારા દાવો કરવામાં આવતો નથી. નાના વાછરડા અને બળદ ખેડૂતોને વિનામૂલ્યે અને માન્ય એનજીઓને નિશ્ચિત કિંમતે આપવામાં આવશે.
આ પણ વાંચો – અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન : રખડતા ઢોરના ત્રાસ મામલે કડક નીયમો બનાવાયા, પશુ રાખવા લાયસન્સ-પરમિટ-ટેગ હવે ફરજિયાત
હાલમાં, RMC ગાય અથવા તેના સંતાનોને તેની એનિમલ હોસ્ટેલમાં જ્યાં ભેંસ અથવા અન્ય પશુધનને મંજૂરી નથી, ત્યાં રાખવા માટે પશુઓના માથા દીઠ રૂ. 500 નો એક વખતનો વહીવટી ચાર્જ વસૂલ કરે છે. પરંતુ નવી માર્ગદર્શિકા ગાયો અને તેમના સંતાનો અને બકરા અને ઘેટાં માટે આ ચાર્જ વધારીને રૂ. 1,000 અને ભેંસ માટે રૂ. 2,500 કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂકે છે.
નિયમોમાં રસ્તાની બાજુએ ઘાસચારાના વેચાણ પર પણ પ્રતિબંધ મૂકે છે અને ઘાસચારો વેચવા માટે લાયસન્સ મેળવવું ફરજિયાત બનાવે છે. તે RMC સાથે દાન જમા કરવા માટે લોકો માટે “ઢોર મિત્ર” યોજના શરૂ કરવાની દરખાસ્ત કરે છે, જે બદલામાં, તેમના વતી ઢોરને ખવડાવશે.
