તમે જોયું હશે કે જ્યારે પણ કોઈ ડુંગળી (onion) કાપે છે, ત્યારે તેની આંખોમાંથી આપમેળે આંસુ આવવા લાગે છે. આ એક સામાન્ય ઘટના છે, પરંતુ તેની પાછળ એક વૈજ્ઞાનિક કારણ છે. ઘણા લોકો આ અગવડતાથી બચવા માટે ડુંગળી કાપવાનું ટાળે છે. અહીં જાણો આવું કેમ થાય છે અને ડુંગળી આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે કેટલી ફાયદાકારક છે.
ડુંગળી કાપતી વખતે આંસુ આવવાનું વૈજ્ઞાનિક કારણ
- આંસુ આવવાનું સાચું કારણ એ છે કે જ્યારે આપણે ડુંગળી કાપીએ છીએ, ત્યારે તેની અંદરના કોષો તૂટી જાય છે. આ કોષોમાં એલીનેઝ નામનું એન્ઝાઇમ હોય છે.
- આ ઉત્સેચક ડુંગળીમાં રહેલા સલ્ફર સંયોજનો સાથે પ્રતિક્રિયા કરીને સિન-પ્રોપેનેથિયલ-એસ-ઓક્સાઇડ નામનો ગેસ બનાવે છે. આ ગેસ હવામાં ભળીને આપણી આંખો સુધી પહોંચે છે.
- આંખોમાં ભેજના સંપર્કમાં આવવા પર, તે હળવો એસિડ બનાવે છે, જે બળતરા પેદા કરે છે, અને રક્ષણ તરીકે, આંખો ગેસને બહાર કાઢવા માટે આંસુ ઉત્પન્ન કરવાનું શરૂ કરે છે.
- ડુંગળીના પોષક તત્વો ડુંગળી માત્ર સ્વાદિષ્ટ મસાલો જ નથી, તે પોષક તત્વોથી ભરપૂર સુપરફૂડ પણ છે. તેમાં વિટામિન સી અને બી6, ફોલેટ, આયર્ન અને પોટેશિયમ, ફાઇબર અને એન્ટીઑકિસડન્ટ હોય છે. આ બધા પોષક તત્વો સ્વસ્થ શરીર માટે ફાળો આપે છે.
ડુંગળીના સ્વાસ્થ્ય ફાયદા
- ડુંગળીમાં પોટેશિયમ અને એન્ટીઑકિસડન્ટ હોય છે જે બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં અને હૃદય રોગનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. નિયમિતપણે ડુંગળી ખાવાથી કોલેસ્ટ્રોલ નિયંત્રણમાં રહે છે.
- ડુંગળીમાં આયર્ન હોય છે, જે શરીરમાં હિમોગ્લોબિન વધારવામાં મદદ કરે છે. દરરોજ તમારા સલાડ અથવા ભોજનમાં ડુંગળીનો સમાવેશ કરવાથી એનિમિયા અટકાવવામાં મદદ મળી શકે છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત બનાવે છે બદલાતી ઋતુઓ આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડે છે. ડુંગળીમાં રહેલું વિટામિન સી ચેપ સામે લડવામાં મદદ કરે છે અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે.
આંસુ ટાળવાના સરળ રસ્તાઓ જો તમને ડુંગળી કાપતી વખતે આંસુ આવવાની ચિંતા હોય, તો આ ઘરેલું ઉપાયો મદદરૂપ થઈ શકે છે. ડુંગળી કાપતા પહેલા તેને રેફ્રિજરેટરમાં ઠંડી કરો. કાપતી વખતે ધારદાર છરીનો ઉપયોગ કરો. તમારી આંખો અને ડુંગળી વચ્ચે અંતર રાખો. જો તમે ઇચ્છો તો, ડુંગળીને પાણીમાં કાપી લો; આનાથી ગેસનું ઉત્સર્જન ઓછું થશે.
