Blood Sugar | તમે સવારે ઉઠ્યા છો, કંઈ ખાધું નથી, અને તો પણ તમારું બ્લડ સુગર લેવલ ખૂબ ઊંચું છે. ડાયાબિટીસ (diabetes) ધરાવતા ઘણા લોકો માટે આ એક સામાન્ય અનુભવ છે. ઘણીવાર કંઈ ખાધા વિના પણ બ્લડ સુગર લેવલ વધી જાય છે. તમને લાગશે કે તમે રાત્રે જે ખોરાક ખાધો છે તે સમસ્યા છે. જો કે તે ઊંઘતી વખતે થતી કુદરતી પ્રક્રિયાઓ સાથે સંબંધિત છે. આવું શા માટે થાય છે, અને શું તેને અટકાવી શકાય છે? એક્સપર્ટ શું કહે છે?
સવારે બ્લડ સુગર કંટ્રોલ કરવાનું કારણ
ડાયેટિશિયન કનિકા મલ્હોત્રાએ IndianExpress.com ને જણાવ્યું કે, આ સવારે બ્લડ સુગરમાં કુદરતી વધારો થવાનું પરિણામ છે. આ સામાન્ય રીતે સવારે 2 થી 8 વાગ્યાની વચ્ચે થાય છે. શરીર રાત્રે કોર્ટિસોલ, ગ્રોથ હોર્મોન અને ગ્લુકોઝ જેવા હોર્મોન્સ મુક્ત કરે છે. આ ગ્લુકોઝ પ્રોડકશન અને ઇન્સ્યુલિન પ્રત્યે શરીરનો પ્રતિકાર વધારે છે, જે બંને ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકો માટે સમસ્યારૂપ છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે આવા કિસ્સાઓમાં લીવર શરીરને ગ્લુકોઝ પૂરો પાડે છે, પરંતુ ઇન્સ્યુલિન દ્વારા વધારાનું ગ્લુકોઝ સંતુલિત થતું નથી. ભોજન અથવા શારીરિક પ્રવૃત્તિ પછી થતા બ્લડ સુગરમાં વધારાથી વિપરીત સવારે ઉઠવું એ ખોરાક સાથે સંબંધિત નથી, પરંતુ બોડી ક્લોકમાં થતા ફેરફારો સાથે સંબંધિત છે.
શું ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોને આનો અનુભવ થવાની શક્યતા અન્ય લોકો કરતા વધુ હોય છે?
કનિકાના મતે, “ટાઈપ 1 અથવા ટાઈપ 2 ડાયાબિટીસ ધરાવતા 50% લોકો સવારની ઘટનાનો અનુભવ કરે છે.” જેમને બ્લડ સુગર ઓછી હોય, ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર વધારે હોય, વૃદ્ધો અને ઊંઘનો અભાવ હોય તેવા લોકો સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત હોય છે.
તેણે કહ્યું કે, ‘જેઓને પ્રીડાયાબિટીસ અથવા હાઈ બ્લડ સુગર લેવલ હોય છે તેનામાં પણ વહેલી સવારે થોડો વધારો થવાની શક્યતા છે. જો કે, ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોમાં આ અસર સૌથી વધુ જોવા મળે છે કારણ કે તેમના શરીર હોર્મોનલ ગ્લુકોઝ રિલીઝનો સામનો કરવા માટે પૂરતું ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરવામાં અથવા તેનો ઉપયોગ કરવામાં અસમર્થ હોય છે.’
કનિકા કહે છે કે અભ્યાસો સૂચવે છે કે તમે તમારી ડાયાબિટીસની દવાઓ અથવા ઇન્સ્યુલિન ઇન્જેક્શનના સમયને સમાયોજિત કરવા જેવા પગલાં લઈ શકો છો. સૂતા પહેલા કાર્બોહાઇડ્રેટયુક્ત ખોરાક અથવા નાસ્તો ખાવાનું ટાળો. રાત્રિભોજન વહેલું ખાવું અને સાંજે થોડી હળવી કસરત કરવી પણ મદદ કરી શકે છે. કેટલાક લોકો માટે ઇન્સ્યુલિન પંપ અથવા અન્ય દવાઓ સવારના ખાંડના વધારાને વધુ સારી રીતે નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. આ ઉપરાંત, ડોક્ટર સલાહ લો.