Health News Gujarati : મૂળા શિયાળામાં સૌથી વધુ ખાવામાં આવતા શાકભાજીમાંથી એક છે. કચુંબર હોય, પરોઠા હોય, અથાણું હોય કે શાકભાજી હોય, મૂળા દરેક સ્વરૂપમાં પસંદ કરવામાં આવે છે. તે વિટામિન સી, ફાઇબર, પોટેશિયમ અને ઘણા મિનરલ્સનો ઉત્તમ સ્રોત છે. દરરોજ લગભગ 100 ગ્રામ મૂળા ખાવાથી પાચનમાં સુધારો થાય છે અને લીવરને સાફ કરવામાં મદદ મળે છે. તેના ડિટોક્સ ગુણો શરીરમાંથી ટોક્સિન બહાર કાઢે છે અને આંતરડાને સ્વચ્છ રાખે છે.
જોકે ઘણા લોકો માટે મૂળા ખાવું એ સમસ્યા બની જાય છે. મૂળા ખાવાથી તેઓ ખાટા ઓડકાર, પેટનું ફૂલવું, છાતીમાં ભારેપણું અથવા ગેસ બનવાની ફરિયાદ કરે છે. આ સમસ્યા દરેકમાં થતી નથી, પરંતુ તે લોકોમાં જોવા મળે છે જેમની પાચનતંત્ર નબળી હોય છે અથવા જેમના સલ્ફર સંયોજનો તેમના શરીરમાં ઝડપથી પ્રતિક્રિયા આપે છે. આયુર્વેદ અનુસાર, મૂળા શિયાળાના સૌથી વધુ ડિટોક્સિફાઇંગ શાકભાજીમાંનું એક છે, પરંતુ જો તેને ખોટા સમયે અથવા ખોટી રીતે ખાવામાં આવે તો તે વિપરીત નુકસાન પણ પહોંચાડી શકે છે.
મૂળા એ શિયાળાના સૌથી પૌષ્ટિક અને ડિટોક્સિફાઇંગ શાકભાજીમાંથી એક છે. આયુર્વેદિક નિષ્ણાત આચાર્ય બાલકૃષ્ણના જણાવ્યા અનુસાર જે લોકોનું પાચન નબળું હોય છે તેઓએ મૂળા ખાવાનો યોગ્ય સમય અને રીત જાણવી જોઈએ. જો મૂળા યોગ્ય રીતે ખાવામાં આવે તો તે પેટને સ્વચ્છ રાખે છે, ગેસ ઘટાડે છે અને લીવરને મજબૂત બનાવે છે. જો આ મૂળા ખોટી રીતે ખાવામાં આવે તો ગેસ, ડકાર અને અપચોનું કારણ પણ બની શકે છે.
મૂળા કેટલાક લોકોને કેમ પચતા નથી?
આચાર્ય બાલકૃષ્ણ સમજાવે છે કે મૂળા પેટને સાફ કરવામાં, ગેસ અને કબજિયાતથી રાહત મેળવવામાં મદદ કરે છે. પરંતુ તેમાં હાજર સલ્ફર કંપાઉન્ડ, ફાઇબર અને એન્ઝાઇમ્સ પાચન દરમિયાન ગેસની રચનાની પ્રક્રિયામાં વધારો કરી શકે છે. આ સલ્ફર આંતરડાના બેક્ટેરિયા સાથે પ્રતિક્રિયા આપે છે અને વધુ ગેસ ઉત્પન્ન કરે છે. જ્યારે પાચક ઉત્સેચકો ઓછા હોય ત્યારે મૂળાને તોડવામાં વધુ સમય લાગે છે. મૂળા નબળા પાચનવાળા લોકોમાં ભારેપણું, ઓડકાર અને એસિડિટીનું કારણ બની શકે છે.
આ પણ વાંચો – શિયાળામાં શરીરને ગરમ રાખશે, એકવાર બનાવો અને આખો મહિનો ખાઓ આ દેશી નાસ્તો
મૂળા પ્રકૃતિમાં એક આલ્કલાઇન શાકભાજી છે, જે શરીરના પીએચને અસંતુલિત કરી શકે છે અને ખોટા સમયે ખાવાથી ગેસમાં વધારો કરી શકે છે. મૂળા ગેસ વધારતો નથી પરંતુ ગેસનો ઉપચાર કરે છે, પરંતુ જે લોકોનું પાચન નબળું હોય છે તેઓ યોગ્ય રીતે ન ખાય તો પેટમાં ગેસ પેદા કરી શકે છે. જો મૂળા યોગ્ય સમયે ખાવામાં આવે તો તે પેટ માટે દવા જેવું કામ કરે છે.
આયુર્વેદ અનુસાર મૂળા ખાવાની સાચી રીત
- મૂળા હંમેશા બપોરના ભોજનમાં ખાઓ, કારણ કે આ સમયે પાચન સૌથી મજબૂત હોય છે.
- સવારે ખાલી પેટ અને રાત્રે મૂળા ખાવાનું ટાળો, તેનાથી અપચો વધી શકે છે.
- જો મૂળા સલાડના રૂપમાં ખાવ છો તો તેને ભોજનના અંતે ખાઓ.
- ઉદાહરણ તરીકે જો તમે 4 રોટલી ખાઓ છો, તો પ્રથમ રોટલી પછી મૂળા ખાવાનું શરૂ કરો.
- નાસ્તામાં મૂળા ખાધા પછી એક કલાક સુધી કંઈપણ ન ખાવું.
મૂળાને સરળતાથી પચાવવા માટે આયુર્વેદિક ઉપાય
- મૂળા પર સેંધા મીઠું, લીંબુનો રસ અથવા કાળા મરી નાખીને ખાઓ તો તેનાથી ગેસ બનતો નથી.
- જમ્યા પછી થોડું ગોળ અથવા વરિયાળી ચાવો, તે પાચનને શાંત કરે છે.
- ગેસની સમસ્યા ધરાવતા લોકોએ મૂળાને હળવા બાફેલા અથવા શેકેલા ખાવા જોઈએ, તેનાથી ફાઇબર નરમ બને છે અને પેટ પર બોજ પડતો નથી.
