આપણે ભોજનમાં વ્યાપકપણે મેંદો,અથવા શુદ્ધ ઘઉંનો લોટ ઉપયોગ કરીએ છીએ. જેમ કે, મેંદોએ બ્રેડ, બિસ્કિટ, પેસ્ટ્રી અને નાસ્તા જેવી ઘણી વાનગીઓનો આવશ્યક ભાગ છે. મેંદાની વૈવિધ્યતા અને નરમ રચનાને વિવિધ વાનગીઓ માટે લોકપ્રિય પસંદગી છે. જો કે તેનું વધુ પડતું સેવન સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે. મેંદામાં આવશ્યક પોષક તત્ત્વો અને ડાયેટરી ફાઇબરનો અભાવ છે, જે ખાલી કેલરીનું સેવન તરફ દોરી જાય છે, જે વજન વધારવા અને સંબંધિત સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓમાં ફાળો આપી શકે છે.
શું તમારે ડાયટમાં મેંદાનું સેવન કરવાનું બંધ કરવું જોઈએ? જ્યારે તમે તેને એક મહિના માટે છોડી દો છો ત્યારે તમારા શરીરમાં શું થઈ શકે છે, અહીં જાણો એક્સપર્ટ શું કહે છે?
ન્યુટ્રિશનિસ્ટ નુપૂર પાટીલના જણાવ્યા અનુસાર, જ્યારે તમે એક મહિના માટે મેંદાનો સંપૂર્ણ ત્યાગ કરો છો, ત્યારે તમારા શરીરમાં કેટલાક ફેરફારો સંભવિતપણે આવી શકે છે:
પાચનમાં સુધારો: રિફાઈન્ડ લોટમાં ઘણી વખત ફાઈબર અને પોષક તત્ત્વો ઓછા હોય છે, જેનાથી તે પચવામાં મુશ્કેલ બને છે. તેને છોડી દેવાથી પાચનમાં સુધારો થઈ શકે છે અને પેટનું ફૂલવું ઓછું થઈ શકે છે. આખા ઘઉંનો લોટ, બદામનો લોટ, નારિયેળનો લોટ અને બાજરીના લોટ ( જુવાર , બાજરી , રાગી વગેરે) જેવા વિકલ્પોમાં ફાઈબર વધુ હોય છે, જે પાચનમાં મદદ કરે છે.
આ પણ વાંચો: Health Tips : અભ્યાસ કહે છે કે આ 8 આદતો અનુસરવાથી તમારું આયુષ્ય વધી શકે
બ્લડ સુગર કંટ્રોલ: રિફાઈન્ડ લોટ ઝડપથી શરીરમાં ગ્લુકોઝમાં રૂપાંતરિત થાય છે, જેનાથી બ્લડ સુગર લેવલમાં વધારો થાય છે. મેંદાનું સેવન ન કરવાથી લોહીમાં શર્કરાના સ્તરને સ્થિર કરવામાં અને ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકારનું જોખમ ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે.
વજન ઘટાડવામાં મદદ : રિફાઈન્ડ લોટના ઉત્પાદનો કેલરી વધુ હોય છે અને વજન વધારવામાં ફાળો આપી શકે છે. તેથી મેંદોના સેવન ન કરવાથી વજન ઘટી શકે છે અથવા કંટ્રોલ થઇ શકે છે, ઉ.દા તરીકે, બાજરીના લોટમાં ફાઇબરનું પ્રમાણ વધુ હોય છે અને તે સંપૂર્ણતાની લાગણીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મદદ કરી શકે છે, વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
વધારો પોષક તત્ત્વો: મેંદાના લોટને બદલે આખા અનાજ જેવા કે બાજરી ( જુવાર , બાજરી , રાગી , વગેરે) અને અન્ય આરોગ્યપ્રદ વિકલ્પોથી, શરીરને ફાઇબર, વિટામિન્સ અને ખનિજો જેવા વધુ જરૂરી પોષક તત્વો મળી શકે છે.
શરીરને ઉર્જા પ્રદાન કરે: આખા અનાજ અને રિફાઈન્ડ લોટના વિકલ્પો સતત ઉર્જા પ્રદાન કરી શકે છે.
સોજા ઘટાડે : રિફાઈન્ડ લોટ શરીરમાં બળતરામાં ફાળો આપી શકે છે, જ્યારે બાજરી સહિત આખા ખોરાકમાં સમૃદ્ધ ખોરાક એકંદર બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
પરંતુ, શું ખરેખર તમારા આહારમાંથી મેંદાને સંપૂર્ણપણે દૂર કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે? હાવડાના નારાયણા સુપરસ્પેશિયાલિટી હોસ્પિટલના કન્સલ્ટન્ટ, મેડિકલ ગેસ્ટ્રોએન્ટેરોલોજી, ડૉ. શ્રીકાંત મોહતાએ જણાવ્યું હતું કે, એકંદર આરોગ્ય માટે તમારા રિફાઇન્ડ લોટ (મેંદા)ના વપરાશને ઘટાડવા અથવા મર્યાદિત કરવાનો સામાન્ય રીતે સારો વિચાર છે. “એક મહિના માટે તેને સંપૂર્ણપણે છોડી દેવાથી ઘણા ફાયદાઓ મળી શકે છે, જેમ કે પાચનમાં સુધારો , બ્લડ સુગરનું વધુ સારું સંચાલન અને સંભવિત વજન ઘટાડવું. રિફાઈન્ડ લોટમાં પોષક તત્વોનો અભાવ હોય છે અને તે ઘણી વખત બળતરા અને નકારાત્મક સ્વાસ્થ્ય અસરો સાથે સંકળાયેલા હોય છે.”
જો કે, ડૉ. મોહતાએ ઉમેર્યું હતું કે આ મહિના દરમિયાન તમને અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી પૂરતા પોષક તત્વો સાથે સંતુલિત આહાર મળી રહ્યો છે તેની ખાતરી કરવી જરૂરી છે. “જો તમે મેંદાને દૂર કરવાનું નક્કી કરો છો, તો તમારા ભોજનમાં આખા અનાજ, શાકભાજી, ફળો, દુર્બળ પ્રોટીન અને તંદુરસ્ત ચરબીનો સમાવેશ કરવાનું સુનિશ્ચિત કરો,”
આ પણ વાંચો: Contact lenses : આ સિઝનમાં કોન્ટેક્ટ લેન્સ પહેરતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબતો
વધુમાં, રિફાઈન્ડ લોટના ઘણા સ્વાસ્થ્યપ્રદ વિકલ્પો છે જેને તમે તમારા આહારમાં સામેલ કરી શકો છો. “આખા ઘઉંનો લોટ એ એક સામાન્ય વિકલ્પ છે જે વધુ પોષક તત્વો અને ફાઇબરને જાળવી રાખે છે. અન્ય વિકલ્પોમાં ચણાનો લોટ, મકાઈનો લોટ અને ઓટ્સના લોટનો સમાવેશ થાય છે, જે તમારી વાનગીઓમાં અનન્ય સ્વાદ અને ટેક્સચર ઉમેરી શકે છે. ક્વિનોઆ, બ્રાઉન રાઈસ અને શક્કરિયા એ કાર્બોહાઈડ્રેટ્સના ઉત્તમ સ્ત્રોત છે જે રિફાઈન્ડ લોટ કરતાં વધુ પોષક તત્વો પૂરા પાડે છે.
બદામનો લોટ, નાળિયેરનો લોટ, ઓટનો લોટ, ક્વિનોઆ લોટ, ચણાનો લોટ, બાજરીના લોટ અથવા બ્રાઉન રાઈસ લોટ સાથે મેંદાને બદલવાનું પણ સૂચન કર્યું હતું. “યાદ રાખો કે દરેક વિકલ્પની તેની વિશિષ્ટ લાક્ષણિકતાઓ હોય છે અને તેને વાનગીઓમાં ગોઠવણોની જરૂર પડી શકે છે. તમારા આહારમાં આ વિવિધ વિકલ્પોનો સમાવેશ કરવાથી રિફાઈન્ડ લોટ પરની તમારી નિર્ભરતા ઘટાડીને પોષક તત્ત્વો અને સ્વાદની વિશાળ શ્રેણી મળી શકે છે.
