Premankur Biswas : જૂન મહિનો, જેને વિશ્વભરમાં પ્રાઇડ મન્થ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, તે સમગ્ર ભારતમાં LGBTQIA+ સમુદાયની ઉજવણી માટે ઘણી ઇવેન્ટ્સ દ્વારા ચિહ્નિત થયેલ છે. અને તમે કદાચ નોંધ્યું હશે કે આમાંની મોટાભાગની ઇવેન્ટ ધ્વજ જે લાલ-થી-વાયોલેટ મેઘધનુષ્ય વાળા ધ્વજથી ચિહ્નિત થયેલ છે અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં, તેનું વધુ અપડેટ કરેલ ધ્વજથી, જે ઇન્ટરસેક્સ-સમાવિષ્ટ પ્રોગ્રેસ પ્રાઇડ ફ્લેગ તરીકે ઓળખાય છે, 2021 માં ઇન્ટરસેક્સ ઇક્વાલિટી રાઇટ્સ યુકેના વેલેન્ટિનો વેચીએટી દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે. આ ખરેખર ડેનિયલ ક્વાસર દ્વારા 2018 માં બનાવેલ અગાઉના પ્રોગ્રેસ પ્રાઇડ ફ્લેગનું નવું સંસ્કરણ છે.
જ્યારે ભારતમાં મોટાભાગની સંસ્થાઓ હજુ પણ તેમના કાર્યક્રમોમાં જૂના સપ્તરંગી પ્રાઇડ ફ્લેગનો ઉપયોગ કરે છે, ત્યારે તેની નવી વિવિધતા સમુદાય માટે વધુ સમાવિષ્ટ પ્રતિનિધિત્વ તરીકે વધુને વધુ સ્વીકારવામાં આવી રહી છે.
ગૌરવ ધ્વજ (Pride flag) શું છે?
પ્રાઇડ ફ્લેગ આવશ્યકપણે LGTQIA+ સામાજિક હિલચાલ સાથે સંકળાયેલા ગૌરવનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. સદીઓથી સમુદાયના લોકોને વિશ્વભરના દેશોમાં મૂળભૂત અધિકારો માટે લડવું પડ્યું છે. ઘણા દેશોમાં સંઘર્ષ ચાલુ છે. ઉદાહરણ તરીકે, યુગાન્ડાએ તાજેતરમાં LGBTQIA+ સમુદાયને અપરાધ કરતો કાયદો પસાર કર્યો છે.
આ પણ વાંચો: World Sickle Cell Day : શું એનિમિયા ધરાવતા દર્દીઓએ ઊંચાઈ પર મુસાફરી કરવાનું ટાળવું જોઈએ? જાણો અહીં
ભારતમાં પણ, તાજેતરમાં 2018માં ગે સેક્સને અપરાધ જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. પ્રતિરોધ અને સ્વીકૃતિના પ્રતીક તરીકે કાર્યકર્તાઓ, સમુદાયના સભ્યો અને સાથીઓ દ્વારા પ્રાઇડ ફ્લેગનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. તે પ્રખ્યાત અમેરિકન કલાકાર અને કાર્યકર્તા ગિલ્બર્ટ બેકરે ડિઝાઇન કર્યું હતું.
ગૌરવ ધ્વજનો ઇતિહાસ
બેકર દ્વારા ડિઝાઇન કરાયેલ સાદા રેઈન્બો પ્રાઈડ ફ્લેગની શરૂઆત 1978માં સાન ફ્રાન્સિસ્કો ગે ફ્રીડમ પરેડમાં થઈ હતી. નવો ધ્વજ આ જ ધ્વજ પર આધારિત છે. તેમના સંસ્મરણો, રેઈન્બો વોરિયરમાં, બેકરે ઉલ્લેખ કર્યો છે કે કેવી રીતે અગ્રણી ગે એક્ટિવિસ્ટ હાર્વે મિલ્ક અને ફિલ્મ નિર્માતા આર્ટી બ્રેસન જુનિયર દ્વારા “નવી ગે ચેતના અને સ્વતંત્રતાની શરૂઆત”નું પ્રતિનિધિત્વ કરતા પ્રતીક સાથે આવવા માટે તેમનો સંપર્ક કરવામાં આવ્યો હતો.
બેકર તેના સંસ્મરણમાં લખે છે કે,“ભૂતકાળમાં, જ્યારે મેં ધ્વજ વિશે વિચાર્યું હતું, ત્યારે મેં તેને દીવા કરવા માટેના બીજા ચિહ્ન તરીકે જોયો હતો… મેં તેમની શક્તિની ઊંડાઈ, તેમની અતીન્દ્રિય, પરિવર્તનશીલ ગુણવત્તાની શોધ કરી હતી. મેં તેઓના ભાવનાત્મક જોડાણ વિશે વિચાર્યું હતું. મેં વિચાર્યું કે મોટા ભાગના ધ્વજ સ્થાનને કેવી રીતે રજૂ કરે છે. તેઓ મુખ્યત્વે રાષ્ટ્રવાદી, પ્રાદેશિક, પ્રતિકાત્મક પ્રચાર હતા, બધી વસ્તુઓ જેની અમે 70 ના દાયકામાં પૂછપરછ કરી હતી. સમલૈંગિક લોકો આદિવાસી, વ્યક્તિવાદી, વૈશ્વિક સામૂહિક હતા જે કલા અને રાજકારણમાં પોતાને વ્યક્ત કરી રહ્યા હતા. અમને ધ્વજની જરૂર હતી.”
બેકરના મતે, રેઈન્બો ફ્લેગ “સભાન પસંદગી, કુદરતી અને જરૂરી” હતો કારણ કે તે ઘણી સંસ્કૃતિઓમાં આશાનું પ્રતીક હતું. ત્યારથી, સમાવેશની ભાવનાથી, આ ધ્વજમાં નવા તત્વો ઉમેરવાની પરંપરા છે. આ મેઘધનુષ્ય ધ્વજનું સૌથી નોંધપાત્ર અપડેટ 2017 માં હતું, જ્યારે સામાજિક ન્યાયના હિમાયતી એમ્બર હાઇક્સે રંગના લોકોનું પ્રતિનિધિત્વ કરવા માટે કાળા અને ભૂરા પટ્ટાઓ સાથે ધ્વજના નવા સંસ્કરણની કલ્પના કરી હતી.
2018 માં, અમેરિકન ગ્રાફિક ડિઝાઈનર ડેનિયલ ક્વાસરએ ટ્રાન્સજેન્ડર ધ્વજ, વાદળી, આછો ગુલાબી અને સફેદ રંગનો સમાવેશ કરવા માટે ધ્વજને ફરીથી ડિઝાઇન કર્યો હતો. ક્વાસારે આગળની હિલચાલને રજૂ કરવા માટે શેવરોન આકારમાં કાળા અને ભૂરા રંગો (રંગના લોકોનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા) સાથે ટ્રાન્સજેન્ડર રંગો ઉમેર્યા હતા.
ધ્વજનું સૌથી તાજેતરનું વર્ઝન 2021માં વેલેન્ટિનો વેચીએટી દ્વારા ઇન્ટરસેક્સ-સમાવિષ્ટ પ્રાઇડ ફ્લેગ તરીકે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું હતું. પીળા ત્રિકોણ પર જાંબલી વર્તુળ ગૌરવ ધ્વજના શેવરોન ભાગમાં શામેલ હતું. આ ઈન્ટરસેક્સ પ્રાઈડ ફ્લેગનો સંદર્ભ છે.
શા માટે તેને ઈન્ટરસેક્સ-સમાવિષ્ટ પ્રોગ્રેસ પ્રાઈડ ફ્લેગ કહેવામાં આવે છે?
વ્યાપક કથામાં ઇન્ટરસેક્સને મોટાભાગે ઓછું રજૂ કરવામાં આવ્યું છે. યુનાઇટેડ નેશન્સ અનુસાર, ઇન્ટરસેક્સ લોકો સેક્સ લાક્ષણિકતાઓ (જનનાંગ, ગોનાડ્સ અને રંગસૂત્ર પેટર્ન સહિત) સાથે જન્મે છે જે પુરુષ અથવા સ્ત્રી શરીરની લાક્ષણિક બંનેવ ધારણાઓ સાથે બંધબેસતા નથી.
2021માં, ઈન્ટરસેક્સ ઈક્વાલિટી રાઈટ્સ (યુકે) એ ઈન્ટરસેક્સ ધ્વજને સમાવિષ્ટ કરવા માટે પ્રાઈડ પ્રોગ્રેસ ફ્લેગ ડિઝાઇનને નક્કી કરી હતી, ઈન્ટરસેક્સ-સમાવિષ્ટ ગૌરવ ધ્વજ બનાવ્યો હતો. ઇન્ટરસેક્સ ઇક્વાલિટી રાઇટ્સ એક્ટિવિસ્ટે રિડિઝાઇનિંગ કર્યું હતું. પીળા અને જાંબલી રંગોનો ઉપયોગ ઇન્ટરસેક્સ ધ્વજમાં વાદળી અને ગુલાબીના કાઉન્ટરપોઇન્ટ તરીકે થાય છે જે પરંપરાગત રીતે જાતિગત રંગો તરીકે જોવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો: Sickle Cell Disease : સિકલ સેલ એનિમિયા અંદાજ કરતા 11 ગણો ઘાતક, અભ્યાસ દ્વારા જાણવા મળ્યું
નવા ધ્વજના રંગો શું સૂચવે છે?
લાલ = લાઇફઓરેન્જ = હીલિંગયલો = નવા વિચારોલીલા = સમૃદ્ધિવાદળી = શાંતિવાયોલેટ = સ્પિરિટ ( ભાવના)કાળો અને ભૂરો = કલરના લોકોસફેદ, વાદળી અને ગુલાબી = ટ્રાન્સ લોકોજાંબલી વર્તુળ સાથે ટ્રાન્સપોપલ પીળો = ઇન્ટરસેક્સ લોકો
