ચોમાસા (Monsoon) ની ઋતુમાં બજારમાં મળતી કંટોલા (Spiny Gourd) એક એવી શાકભાજી છે જે દેખાવમાં ભલે નાની અને કાંટાળી હોય, પરંતુ તેના સ્વાસ્થ્ય લાભો અગણિત છે. કંટોલા ને કંકોડા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે અને આયુર્વેદમાં તેને ઔષધીય ગુણોથી ભરપૂર માનવામાં આવે છે. અહીં કંટોલા ના ફાયદા (Kantola na fayda) વિગતવાર જાણો
કંટોલા (Spiny gourd)
કંટોલા વિટામિન્સ, મિનરલ્સ અને એન્ટીઑકિસડન્ટ્સનો ઉત્તમ સ્ત્રોત છે. તેમાં ખાસ કરીને વિટામિન A, વિટામિન C, વિટામિન B6, આયર્ન, કેલ્શિયમ અને ડાયેટરી ફાઈબર ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. આ ઉપરાંત, તેમાં ફિનોલિક સંયોજનો અને ફ્લેવોનોઈડ્સ જેવા શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ્સ પણ હોય છે જે શરીરને ફ્રી રેડિકલ્સથી થતા નુકસાનથી બચાવે છે.
કંટોલા ખાવાના ફાયદા (kantola khava na fayda)
- બ્લડ પ્રેશર નિયંત્રણ: કંટોલામાં પોટેશિયમ અને આયર્ન ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, જે રક્ત સંચાર સુધારવામાં મદદ કરે છે. પોટેશિયમ બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં અને હૃદય રોગના જોખમને ઘટાડવામાં મદદરૂપ થાય છે.
- ડાયાબિટીસમાં ફાયદાકારક: ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે કંટોલા ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તેમાં રહેલા પ્લાન્ટ ઇન્સ્યુલિન અને ફાઈબર બ્લડ સુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. ફાઈબરની વધુ માત્રા આંતરડાના સ્વાસ્થ્યને સુધારીને પાચનને મજબૂત બનાવે છે.
- વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ: કંટોલા ઓછી કેલરીવાળી શાકભાજી છે અને તેમાં ભરપૂર ફાઈબર હોય છે. ફાઈબર પેટને લાંબા સમય સુધી ભરેલું રાખે છે, જેનાથી અનહેલ્ધી ખોરાક ખાવાથી અને વધુ પડતું ખાવાથી બચી શકાય છે, જે વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
- પાચન સુધારે: કંટોલામાં રહેલું ડાયેટરી ફાઈબર પાચન સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં મદદ કરે છે. તે નિયમિત આંતરડાની ગતિને પ્રોત્સાહન આપે છે અને કબજિયાત જેવી પાચન સમસ્યાઓથી રાહત આપે છે. કંટોલા શરીરમાંથી ઝેરી તત્વોને બહાર કાઢીને શરીરને ડિટોક્સ કરવામાં પણ મદદ કરે છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો : કંટોલામાં વિટામિન C અને અન્ય એન્ટીઑકિસડન્ટ્સ હોય છે જે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે. તે શરદી, ઉધરસ અને અન્ય વાયરલ ચેપ સામે લડવામાં મદદ કરે છે.
- આંખો માટે સારા : કંટોલામાં વિટામિન A અને લ્યુટીન, ઝેન્થાઈન્સ જેવા કેરોટીનોઈડ્સ હોય છે, જે આંખોના સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તે દ્રષ્ટિ સુધારવામાં અને આંખોને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
- સ્કિનના સ્વાસ્થ્ય અને એન્ટી-એજિંગ ગુણધર્મો: કંટોલામાં હાજર બીટા કેરોટિન, લ્યુટીન અને ઝેન્થાઈન્સ જેવા ફ્લેવોનોઈડ્સ ત્વચાને સ્વસ્થ અને યુવાન રાખવામાં મદદ કરે છે. તેમાં એન્ટી-એજિંગ ગુણધર્મો પણ હોય છે જે ત્વચાને લાંબા સમય સુધી યુવાન જાળવી રાખવામાં મદદ કરી શકે છે.
- મુક્ત રેડિકલ્સથી રક્ષણ: શરીરમાં મુક્ત રેડિકલ્સ કોષોના વિકાસ અને અસ્તિત્વમાં અવરોધે છે. કંટોલામાં રહેલા એન્ટીઑકિસડન્ટો અને ફ્લેવોનોઈડ્સ આ મુક્ત રેડિકલ્સને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે, જેના પરિણામે આયુષ્યમાં વધારો થાય છે.
કંટોલાનું સેવન કેવી રીતે કરવું?
કંટોલાનું શાક ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક હોય છે. તેને જુદી જુદી રીતે બનાવી શકાય છે, જેમ કે સૂકું શાક, રસાવાળું શાક, ભરેલું શાક વગેરે. કુમળા કંટોલાનું શાક વધુ સ્વાદિષ્ટ હોય છે. ગરમ મસાલા અથવા લસણ સાથે કંટોલાનું શાક બનાવીને ખાવાથી વાયુ થતો નથી. આ ઉપરાંત, કંટોલાના મૂળનો ઉપયોગ આયુર્વેદિક દવા તરીકે પણ થાય છે, ખાસ કરીને કંટોલાને મધ કે ખાંડ સાથે લેવામાં આવે છે.
આમ, કંટોલા એક અત્યંત ગુણકારી શાકભાજી છે જે અનેક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી બચાવવામાં મદદરૂપ થાય છે. તેને ચોમાસામાં આહારમાં શામેલ કરીને તમે તંદુરસ્ત અને નિરોગી રહી શકો છો.
