બાજરીનો લોટ પરંપરાગત ઘઉંના લોટનો એક પૌષ્ટિક વિકલ્પ છે. તે વિવિધ પ્રકારના બાજરીના દાણાને પીસીને બનાવવામાં આવે છે, જેમ કે મોતી બાજરી, ફિંગર બાજરી અથવા ફોક્સટેલ બાજરી વગેરે. ભારતમાં બાજરીની ખેતી સદીઓથી કરવામાં આવે છે અને વિવિધ આબોહવાની પરિસ્થિતિઓમાં તેમની સ્થિતિસ્થાપકતા અને અનુકૂલનક્ષમતા માટે જાણીતી છે.
બાજરીના લોટના ફાયદાઓમાંનો એક તેની ગ્લુટન ફ્રી પ્રકૃતિ છે, જે તેની ગ્લુટન ફ્રીના લીધે સંવેદનશીલતા અથવા સેલિયાક રોગ (આ એન્ટિબોડી નાના આંતરડાના અસ્તરને નુકસાન પહોંચાડે છે. જ્યારે આંતરડાના અસ્તરને નુકસાન થાય છે, ત્યારે તે ખોરાકમાંથી પોષક તત્વોના શોષણને અસર કરે છે. જેના કારણે શરીરમાં પોષણની કમી થાય છે. સામાન્ય રીતે આ રોગ એવા લોકોને થાય છે જેમના પરિવારમાં આ સમસ્યા હોય એટલે કે તે વ્યક્તિના જનીનો પર નિર્ભર કરે છે.) ધરાવતા લોકો માટે ઉત્તમ વિકલ્પ બનાવે છે. તે ઘઉં-આધારિત ઉત્પાદનોને ટાળવા માંગતા વ્યક્તિઓ માટે વિકલ્પ તરીકે સેવા આપે છે બાજરીના લોટમાં થોડો મીંજવાળો અને માટી જેવો સ્વાદ હોય છે, જે બેકડ સામાન, બ્રેડ, પેનકેક અને અન્ય વાનગીઓમાં યુઝ થઇ શકે છે . તેની યુનિક રચનાને લીધે, અંતિમ ઉત્પાદનની રચના અને ભેજને સુધારવા માટે તેનો ઉપયોગ ઘણીવાર અન્ય ગ્લુટન ફ્રી લોટ સાથે કોમ્બિનેશનમાં થાય છે.
આ પણ વાંચો: ડાયાબિટીસ કન્ટ્રોલ ટીપ્સ : બ્લુડ સુગરને કન્ટ્રોલ કરવાના 4 નેચરલ ઉપાયો, બીમારીમાં ઝડપથી મળશે રાહત
માર્ચ 2021 માં આયોજિત યુનાઇટેડ જનરલ એસેમ્બલી (UN) ના 75મા સત્ર દરમિયાન, 2023 એ બાજરીનું આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ હોવાનું જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની યુ.એસ.ની પ્રથમ સત્તાવાર મુલાકાત પહેલા , શેફ વિકાસ ખન્ના સૌથી સરળ બાજરીની કૂકીઝ બનાવી છે. જો તમને સ્વીટ વધુ ભાવે છે, તો અહીં તમારા માટે આ ઇઝી રેસીપી છે:
મેથડ:
- માખણ લો અને તેને બાઉલમાં પીગાળો.
- ⅓ કપ ખાંડ( ગોળ) લો, તેને પીગાળેલા માખણમાં ઉમેરો અને તેને મિક્સ કરો.
- એક કપ બાજરીનો લોટ ઉમેરો, વરિયાળીના દાણા ઉમેરો જેથી મિશ્રણને સ્વાદ મળે અને તેને પણ સારી રીતે મિક્સ કરો.
- કણકને ફ્રીજમાં 30 મિનિટ માટે રેફ્રિજરેટ કરો.
- કણકને શેપ આપો, જો તમે ઇચ્છો તો થોડું કેસર ઉમેરો અને તેને 350°F પર 15 મિનિટ માટે બેક કરો.
- તે પીરસવા માટે તૈયાર છે, તમારી ઈચ્છા અનુસાર કોઈપણ કોઈ પણ સામગ્રી તમ મિક્ષ કરી શકો છો.
આ પણ વાંચો: યોગ દર્શન : પ્રાણાયામથી તન-મનના વિકારો દૂર થશે, શરીર સ્ફૂર્તિલું બનશે
સ્ટ્રીટ સ્ટોરીસ, બેંગલુરુના સહ-સ્થાપક શેફ નિશાંત ચૌબેએ જણાવ્યું હતું કે, “સામાન્ય લોટની સરખામણીમાં બાજરીના લોટમાં આયર્નનું પ્રમાણ વધુ હોય છે. તે ગ્લુટેન ફ્રી હોવાથી, પકવતી વખતે તે થોડું જટિલ છે તેથી તેને સંપૂર્ણ રીતે શેકવા માટે નિયમિત લોટના 25% પાણી ઉમેરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. બાજરીના લોટનો ઉપયોગ કરતી વખતે હંમેશા ગરમ પાણીનો ઉપયોગ કરો કારણ કે તે વધુ સારી રીતે નરમ પડવાની ખાતરી આપે છે. ઉપરાંત, તેને રોલ કરવું થોડું મુશ્કેલ છે અને તે ઝડપથી સુકાઈ જાય છે તેથી કણકને હંમેશા ઢાંકીને રાખો.”
તેમણે ઉમેર્યું હતું કે તે એવા લોકો માટે યોગ્ય છે જેમને ગ્લુટેનની એલર્જી છે. તે વજન ઘટાડવા માટે, હૃદયની સમસ્યાઓ ધરાવતા લોકો માટે અને ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે પણ અદ્ભુત છે. બાજરીના લોટને સામાન્ય લોટની જેમ જ વ્યવહાર કરવો જોઈએ. તેમણે તારણ કાઢ્યું હતું કે, “કોઈ તેને બેક કરી છે, સૂપ બનાવી શકે છે અથવા ફ્રાય કરી શકે છે. રોટલી બનાવવા અને બ્રેડ બનાવવા અથવા તો પિઝા બનાવવા માટે તેનો ઉપયોગ કરવાની શ્રેષ્ઠ રીત છે જેથી તે તમામ લોકોને ખૂબ જ ભાવે લાગે છે.”
