આજના વ્યસ્ત જીવનમાં, આપણા ડાયટ પર સૌથી વધુ અસર પડે છે. ઘણી વખત સ્વાદ અને સુવિધાને કારણે આપણે પૌષ્ટિક ખોરાક લઈ શકતા નથી. ખાસ કરીને પ્રોટીનની ઉણપ ઘણી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું મૂળ કારણ બની જાય છે. પ્રોટીન આપણા શરીરના સ્નાયુઓ, હાડકાં, હોર્મોન્સ, ત્વચા અને વાળ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેની ઉણપ આપણને ઘણી રીતે સંકેતો આપીને ચેતવણી આપે છે.
પ્રોટીન શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
પ્રોટીન શરીર માટે એક બિલ્ડીંગ બ્લોક તરીકે કામ કરે છે. તે સ્નાયુઓને સુધારવામાં, હાડકાંને મજબૂત રાખવામાં, હોર્મોન્સ ઉત્પન્ન કરવામાં અને ત્વચા અને વાળના સ્વાસ્થ્યને જાળવવામાં મદદ કરે છે. તેથી, દૈનિક આહારમાં પ્રોટીન હોવું જરૂરી છે.
પ્રોટીનની ઉણપના સંકેતો (Protein Deficiency Signs)
શરીરમાં સોજો : જો તમારા ચહેરા, હાથ કે પગમાં અચાનક સોજો આવવા લાગે, તો તે પ્રોટીનની ઉણપનો સંકેત હોઈ શકે છે. પ્રોટીનની ઉણપને કારણે, શરીરમાં આલ્બ્યુમિનનું સ્તર ઘટે છે અને પ્રવાહી સંતુલન ખલેલ પહોંચે છે, જેના કારણે સોજો અથવા સોજો આવી શકે છે.વારંવાર બીમાર પડવું : પ્રોટીન રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે. તેની ઉણપ શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઘટાડે છે, જેના કારણે વારંવાર શરદી અને ચેપ લાગે છે અને સ્વસ્થ થવામાં વધુ સમય લાગે છે.મૂડ સ્વિંગ અને ચિંતા : પ્રોટીનમાં હાજર એમિનો એસિડ ડોપામાઇન અને સેરોટોનિન જેવા ન્યુરોટ્રાન્સમીટર બનાવવામાં મદદ કરે છે, જે મૂડને નિયંત્રિત કરે છે. જો પ્રોટીન ઓછું હોય, તો ચીડિયાપણું, તણાવ અને હતાશા અનુભવવી સામાન્ય છે.સ્કિનના રંગ અને રચનામાં ફેરફાર : પ્રોટીનના અભાવે ત્વચા શુષ્ક, નિર્જીવ અને ઢીલી બની જાય છે. ક્યારેક ત્વચાનો રંગ પણ બદલાઈ શકે છે અને ચહેરાનો ચમક ખોવાઈ જાય છે. નખ સરળતાથી તૂટવા લાગે છે અને વાળ ખરવાની સમસ્યા વધે છે.વજન ઘટાડવામાં સમસ્યા: પ્રોટીનના અભાવે ચયાપચય ધીમો પડી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, શરીર ચરબી બાળવાને બદલે તેને સંગ્રહિત કરવાનું શરૂ કરે છે. આ જ કારણ છે કે પ્રોટીનના અભાવે વજન ઘટાડવું ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે.મીઠા અને જંક ફૂડ ખાવાની ઇચ્છા : પ્રોટીન બ્લડ સુગરને સ્થિર રાખવામાં મદદ કરે છે. જો તે ઘટે છે, તો શરીરમાં વારંવાર ઉર્જાનો અભાવ અનુભવાય છે અને મીઠા અથવા પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ખાવાની ઇચ્છા વધે છે.
પ્રોટીનનું પ્રમાણ કેવી રીતે વધારવું?
તમારા રોજિંદા આહારમાં દાળ, રાજમા, ચણા, સોયાબીન, ફણગાવેલા અનાજ, મગફળી અને બદામનો સમાવેશ કરો. ઈંડા, દૂધ, ચીઝ, દહીં અને કઠોળ સારા સ્ત્રોત છે. શાકાહારીઓ ટોફુ અને કઠોળનું સેવન કરી શકે છે. માંસાહારી લોકો માટે માછલી, ચિકન અને ઈંડા ઉત્તમ વિકલ્પો છે.
