Raksha bandhan 2025 Essay : ભારત ઘણીવાર તહેવારોના દેશ તરીકે ઓળખાય છે અને દર મહિને અનેક પ્રકારના તહેવારો જોવા મળે છે. આ તહેવારોમાંથી એક રક્ષાબંધનનો તહેવાર છે, જેને ભાઈ અને બહેન વચ્ચેના સંબંધની ઉજવણી તરીકે જોવામાં આવે છે. રક્ષાબંધનને ભાઈ અને બહેન વચ્ચેના પ્રેમ અને રક્ષણના અતૂટ બંધન તરીકે જોવામાં આવે છે. રક્ષાબંધનનો દોરો સમર્પણ, વિશ્વાસ અને સ્નેહના દોર જેવો છે, જે ભાઈને હંમેશા તેની બહેનનું રક્ષણ કરવા માટે તૈયાર રાખે છે.
રક્ષાબંધનના તહેવાર નિમિત્તે શાળાઓમાં અલગ અલગ સ્પર્ધાઓ પણ થતી હોય છે. જેમાં નિબંધ લેખન પણ હોય છે. ત્યારે રક્ષાબંધન પર કેવી રીતે નિબંધ લખવો એ અહીં જણાવાયું છે.
રાખડીનું બદલાતું સ્વરૂપ
રક્ષાબંધનના તહેવારની જેમ, રાખડીનું સ્વરૂપ પણ સમય સાથે બદલાયું છે. પહેલા, રાખડી માટે મળી તરીકે સુતરાઉ દોરાનો ઉપયોગ થતો હતો, પરંતુ હવે રંગબેરંગી રાખડીઓ આવી ગઈ છે.
બજારમાં રંગબેરંગી ડિઝાઇનર રાખડીઓ આવી ગઈ છે અને તેની સાથે ડિજિટલ, ઇકો-ફ્રેન્ડલી રાખડીઓ પણ ટ્રેન્ડી છે. કાર્ટૂન કેરેક્ટર અને સુપરહીરો થીમ પર રાખડીઓ પણ આવવા લાગી છે.
રક્ષાબંધન તહેવારનું મહત્વ
જો આપણે ‘રક્ષાબંધન’ શબ્દના અર્થ દ્વારા જોઈએ તો, રક્ષાનો અર્થ રક્ષણ થાય છે, એટલે કે, રાખડી એક એવું બંધન છે જે રક્ષણનું વચન આપે છે. બહેનો તેમના ભાઈઓના કાંડા પર રાખડી બાંધે છે અને તેમને સ્વસ્થ, સુખી અને લાંબા આયુષ્યની શુભેચ્છા પાઠવે છે. બદલામાં, ભાઈઓ તેમની બહેનોને ભેટ આપે છે અને તેમનું રક્ષણ કરવાનો સંકલ્પ લે છે.
રાખીની પૌરાણિક કથાઓ
પ્રાચીન કાળથી ચાલી આવતી રક્ષા બંધનની પરંપરાની એક વાર્તા મહાભારત સાથે સંબંધિત છે, જેમાં શ્રી કૃષ્ણની આંગળીમાંથી વહેતું લોહી જોઈને, તેણીએ પોતાની સાડી ફાડીને તેના હાથ પર બાંધી દીધી હતી. આ પછી, શ્રી કૃષ્ણએ ચીર હરણ દરમિયાન તેણીનું રક્ષણ કર્યું હતું. આમ, આ તહેવાર ફક્ત ભાઈ અને બહેન પૂરતો મર્યાદિત નથી, પરંતુ રક્ષણ અને પ્રેમનું સાર્વત્રિક પ્રતીક છે.
ઇતિહાસમાં ચિત્તોડની રાણી અને હુમાયુની વાર્તા
પછીના ઇતિહાસમાં, ચિત્તોડની રાણી કર્ણાવતી અને મુઘલ સમ્રાટ હુમાયુ સાથે સંબંધિત એક વાર્તા પણ ઉભરી આવે છે. જ્યાં રાણી કર્ણાવતીએ હુમાયુને પત્ર સાથે રાખડી મોકલી હતી અને તેને પોતાનો ભાઈ માનીને મદદ માટે વિનંતી કરી હતી. વાસ્તવમાં ૧૫૩૩ માં ગુજરાતના સુલતાન બહાદુર શાહે ચિત્તોડ પર હુમલો કર્યો હતો. હુમાયુએ તેની મદદ માટે આવવાનું વચન આપ્યું હતું, પરંતુ તે સમયસર ચિત્તોડ પહોંચી શક્યો નહીં.
રાણી કર્ણાવતીએ જૌહર કર્યો, એટલે કે સન્માન સાથે મૃત્યુ પામવાનું પસંદ કર્યું, કારણ કે તે ચિત્તોડનું રક્ષણ કરવામાં અસમર્થ હતી. બહાદુર શાહે ચિત્તોડગઢ જીતી લીધું પરંતુ જ્યારે હુમાયુને આ વાતની ખબર પડી, ત્યારે તેણે બહાદુર શાહ સાથે યુદ્ધ કર્યું અને તેને યુદ્ધમાં હરાવ્યો અને યુદ્ધ પછી કર્ણાવતીના પુત્રોને રાજ્ય સોંપ્યું.
આધુનિક સંદર્ભમાં રક્ષાબંધન
આજે રક્ષા બંધનનું સ્વરૂપ બદલાઈ રહ્યું છે અને તેનો હેતુ સંબંધોને મજબૂત બનાવવાનો છે. આજે બહેનો પણ તેમના ભાઈઓનું રક્ષણ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લે છે. ઘણી જગ્યાએ છોકરીઓ સૈનિકો, ડોકટરો, પોલીસકર્મીઓને રાખડી બાંધે છે અને સમાજનું રક્ષણ પણ કરે છે. આ તહેવાર એક વ્યાપક સામાજિક ભાવના પણ દર્શાવે છે.
આ પણ વાંચોઃ- ભારતનું અનોખું મંદિર જે વર્ષમાં માત્ર રક્ષાબંધનના દિવસે જ ખુલે છે, જાણો કયા ભગવાનની થાય છે પૂજા? શું છે માન્યતા
રક્ષા બંધન માત્ર એક તહેવાર જ નહીં પણ લાગણીઓ વ્યક્ત કરવાની એક રીત પણ છે. આ એક એવો દિવસ છે જે ભાઈ-બહેનના સંબંધની મીઠાશને વધુ ગાઢ બનાવે છે અને તે જ સમયે, બદલાતા સમયમાં, પ્રેમ, રક્ષણ અને વિશ્વાસ તેનો આત્મા રહ્યો છે. આ તહેવાર શીખવે છે કે સ્નેહ અને આદર એ કોઈપણ સંબંધમાં સૌથી મોટી ભેટ છે.
