હીટવેવ : બાળકોને ગરમીથી બચાવવા શું કાળજી લેવી?

જેમ જેમ ભારતમાં સખત ગરમ ઉનાળોની શરૂઆત થાય છે, ત્યારે સુરક્ષિત રહેવું અને બોડીને હાઇડ્રેટેડ રાખવી અને હેલ્થની કાળજી લેવી ખુબજ જરૂરી છે. પરંતુ, તે કાળજી માત્ર આપણીજ નહિ, કાળઝાળ ગરમીથી નાના બાળકોને બચાવવા પણ વધુ મહત્વપૂર્ણ છે. ભારતના હવામાન વિભાગ (IMD) મુજબ, આ વર્ષે, સામાન્ય ઉનાળા કરતાં વધુ ગરમ થવાની ધારણા છે અને ભારત-ગંગાના મેદાનો અને પૂર્વીય ભારતના કેટલાક ભાગોમાં તાપમાન સામાન્ય કરતાં 2-3 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચવાની સંભાવના છે. તેથી, તમારા નાના બાળકોની સંભાળ કેવી રીતે રાખવી તે અંગેની સલાહ શેર કરતી વખતે, નેશનલ ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ ઓથોરિટી (NDMA) એ ટ્વિટર પર કેટલીક ટીપ્સ શેર કરી હતી.

તેઓએ પોસ્ટને કૅપ્શન આપ્યું હતું કે, “તમારા #બાળકોને #હીટવેવ માટે તૈયાર કરો.

પાર્ક કરેલી કારમાં બાળકોનું ધ્યાન રાખવું, કારણ કે વાહનો ઝડપથી ખતરનાક તાપમાન સુધી ગરમ થઈ શકે છે.તેમને પીવા માટે પુષ્કળ પ્રવાહી આપો. શિશુઓમાં ગરમી સંબંધિત બિમારીઓને કેવી રીતે ઓળખવી તે જાણો.બાળકના પેશાબનો કલર તપાસો, જે ડીહાઇડ્રેશન સૂચવી શકે છે.

આ પણ વાંચો: હેલ્થ અપડેટ : શું H3N2 પણ કોવિડ-19ની જેમ ઊંઘની ઉણપનું કારણ બની શકે છે?

હીટવેવ શું છે?

હીટવેવ એ અસાધારણ રીતે ઊંચા તાપમાનનો સમયગાળો છે, જે સામાન્ય મહત્તમ તાપમાન કરતાં વધુ છે, જે ભારતના ઉત્તર-પશ્ચિમ અને દક્ષિણ મધ્ય ભાગોમાં ઉનાળાની ઋતુ દરમિયાન થાય છે. અતિશય ગરમીના સંપર્કમાં આવવાથી, શરીર પર પ્રતિકૂળ અસરો થઈ શકે છે. પરંતુ, ગરમીની નેગેટિવ હેલ્થ ઈફેક્ટસને મોટે ભાગે અટકાવી શકાય છે.

indianexpress.com સાથે વાત કરતાં, યશોદા હોસ્પિટલ્સ હૈદરાબાદના લીડ કન્સલ્ટન્ટ-પેડિયાટ્રિક ક્રિટિકલ કેર એન્ડ પેડિયાટ્રિક્સ, ડૉ. સુરેશ કુમાર પાનુગંતિએ જણાવ્યું હતું કે, “હીટવેવ્સ થોડા સમયમાં મોટા પ્રમાણમાં લોકોને તીવ્ર અસર કરી શકે છે, ઘણી વખત જાહેર આરોગ્યની કટોકટી ઊભી કરે છે અને પરિણામે મૃત્યુદરમાં વધારો થાય છે, અને કાસ્કેડિંગ સામાજિક-આર્થિક અસરો (દા.ત. કામ કરવાની ક્ષમતા અને શ્રમ ઉત્પાદકતા ગુમાવવી). તેઓ આરોગ્ય સેવા વિતરણ ક્ષમતા (health service delivery capacity) માં પણ ઘટાડો કરી શકે છે, જ્યાં વીજળીની અછત, જે ઘણીવાર હીટવેવ સાથે હેલ્થ ફેસિલિટી, ટ્રાન્સપોર્ટેશન અને વૉટર ઇન્ફ્રાસ્ટક્ચરને વિક્ષેપિત કરે છે.”

ગરમી આરોગ્ય પર કેવી અસર કરે છે?

ગરમીમાં વધારો થવાથી શરીરની ક્ષમતા સાથે ચેડા થાય છે અને તેના પરિણામે ગરમીમાં ખેંચાણ, ગરમીનો થાક, હીટસ્ટ્રોક અને હાયપરથેર્મિયા સહિતની બિમારીઓ વધી શકે છે. ગરમીની મનુષ્યો પર પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ બંને અસરો થઈ શકે છે.

ડૉ. પાનુગંતી શેર કરે છે કે,

માનવીઓ પર હીટવેવની સીધી અસર: ગરમીની બિમારી, શ્વસન સંબંધી રોગથી ઝડપી મૃત્યુ, કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર રોગ, હોસ્પિટલમાં દાખલ થવું.

માનવીઓ પર હીટવેવની પરોક્ષ અસર: આડકતરી રીતે, તે હેલ્થકેર સર્વિસને અસર કરી શકે છે, ઉનાળા દરમિયાન ડૂબવા જેવા અકસ્માતોનું વધતું જોખમ પણ જોવા મળે છે, અન્ય પરોક્ષ અસરોમાં ખોરાક અને પાણીજન્ય રોગોના વધતા પ્રસારણનો સમાવેશ થાય છે અને તે પાવર, પાણી, પરિવહન અને પ્રોસીટીવીટીમાં વિક્ષેપ લાવી શકે છે.

આ પણ વાંચો: અમિતાભ બચ્ચનએ સ્મોકિંગ અને ડ્રિન્કીંગ છોડવાની ‘શ્રેષ્ઠ રીત’ કરી શેર

ગરમીની બીમારીના તબક્કાઓ

ગરમીની બીમારીના વિવિધ તબક્કામાં ગરમીમાં ક્રેમ્પસ, ગરમીનો થાક અને હીટ સ્ટ્રોકનો સમાવેશ થાય છે; તે ત્રણેય ખતરનાક અને બાળકના સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે. ડૉ. પાનુગંતી કહે છે કે, “કેટલાક મહત્વના લક્ષણોમાં થાક, અતિશય પરસેવો, ચક્કર અથવા ચક્કર, ઠંડી ત્વચા અને ચક્કર આવવાનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે સારવાર ન કરવામાં આવે તો, હીટ સ્ટ્રોક તે ગરમીની બિમારીના ગંભીર સ્વરૂપમાં આગળ વધી શકે છે.

ડૉ. પાનુગંતી સામાન્ય રીતે ઉનાળા દરમિયાન બાળકોમાં આરોગ્યની મુખ્ય ચિંતાઓ પણ શેર કરી છે.

• ગરમીની બીમારી
• ઝાડા થવા
• વાયરલ હેપેટાઈટીસ
• સ્કિન પર ફોલ્લીઓ
• નેત્રસ્તર દાહ (આંખની કીકી અને આંતરિક પોપચાના બાહ્ય પટલમાં બળતરા અથવા ચેપ)
• ચિકનપોક્સ જેવા વાયરલ એક્સેન્થેમ્સ