ઘણા લોકો ફેટી લીવર (fatty liver) ખાસ કરીને NAFLD (નોન-આલ્કોહોલિક ફેટી લીવર ડિસીઝ) થી પીડાય છે. આ સમસ્યા ત્યારે થાય છે જ્યારે લીવરમાં વધુ પડતી ચરબી જમા થાય છે, જેના કારણે બળતરા અને નુકસાન થાય છે.
ફેટી લીવરની સમસ્યા વિટામિન B12 સહિત અનેક વિટામિન્સની ઉણપને કારણે પણ થઈ શકે છે. પરંતુ શું તે ખરેખર સાચું છે? અને આ ઉણપ ખરેખર ફેટી લીવરની સમસ્યા તરફ દોરી શકે છે.
વિટામિન B12 ની ઉણપ ફેટી લીવરનું કારણ બની શકે?
વિટામિન B12 શરીર માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, ખાસ કરીને ચરબીના ચયાપચય માટે. તેથી, તેની ઉણપ સીધી લીવર પર અસર કરી શકે છે. વિટામિન B12 શરીરમાં ઘણી ચયાપચય પ્રક્રિયાઓને ટેકો આપવામાં મદદ કરે છે, જેમાં ચરબી તોડવી અને સ્વસ્થ લીવર જાળવવાનો સમાવેશ થાય છે.
જો B12 ની ઉણપ હોય, તો લીવર ચરબીને યોગ્ય રીતે પ્રક્રિયા કરી શકતું નથી, અને લીવરના કોષોમાં ચરબી એકઠી થવા લાગે છે. આ બળતરાનું કારણ બને છે અને લીવરને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. ઘણા અભ્યાસોમાં જાણવા મળ્યું છે કે NAFLD ધરાવતા દર્દીઓમાં સ્વસ્થ વ્યક્તિઓ કરતાં B12 નું સ્તર નોંધપાત્ર રીતે ઓછું હોય છે.
વધુમાં B12 ની ઉણપ શરીરમાં એમિનો એસિડ હોમોસિસ્ટીન વધારે છે, જે ઓક્સિડેટીવ તણાવ વધારે છે અને લીવરને સીધું નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. કેટલાક અભ્યાસોમાં એવું પણ જાણવા મળ્યું છે કે B12 સપ્લિમેન્ટ્સ લેવાથી હોમોસિસ્ટીન ઓછું થાય છે અને લીવર એન્ઝાઇમ્સમાં સુધારો થાય છે, જે લીવર રોગની પ્રગતિ ધીમી કરી શકે છે.
વિટામિન B12 ની ઉણપના લક્ષણો
જ્યારે શરીરમાં વિટામિન B12 ની ઉણપ હોય છે, ત્યારે થાક, નબળાઇ, હાથ-પગમાં ઝણઝણાટ અને ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મુશ્કેલી જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે. ફેટી લીવરના લક્ષણો ઘણીવાર રોગ પ્રગતિ ન કરે ત્યાં સુધી દેખાતા નથી. પરિણામે, લોકો B12 ની ઉણપને કારણે ફેટી લીવરના ભયને ઓળખતા નથી.
ઘણા કિસ્સાઓમાં, B12 ની ઉણપને પિત્તાશયમાં પથરી સાથે જોડવામાં આવી છે. કારણ કે B12 પિત્તની રચનામાં ભૂમિકા ભજવે છે. તેથી, વિટામિન B12 લીવર માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે.
નિવારણ અને સારવાર
B12 ની ઉણપને દૂર કરવા માટે, તમારા આહારમાં માંસ, માછલી, ઈંડા અને ડેરી ઉત્પાદનોનો સમાવેશ કરો. તમે ડૉક્ટરની સલાહ પણ લઈ શકો છો. સારવાર માત્ર વિટામિન B12 ની ઉણપને દૂર કરતી નથી, પરંતુ યકૃતમાં ચરબીના થાપણોને પણ ઘટાડે છે અને બળતરા ઘટાડે છે.
