Health Tips : સારી લાઇફસ્ટાઇલ માટે પૌષ્ટિક આહાર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. પૌષ્ટિક ભોજન આપણે તેને કેવી રીતે તૈયાર કરીએ છીએ તેના પર આધાર રાખે છે. ખાસ કરીને રસોઈ બનાવતી વખતે કયું તેલ વાપરવું એ મોટો પ્રશ્ન છે. આ વિશે ન્યુટ્રિશનિસ્ટ લવલીન કૌર કહે છે, “શક્ય હોય એટલું ઓછું તેલ ખાઓ. કુકીંગ ઓઇલને બદલે, અન્ય ઓપ્શનનો ઉપયોગ કરો, જેમ કે રોટલી પર દેશી ઘી. પરાઠા પર ઘી લગાવો. કઠોળ કે શાકભાજીને તળવાને બદલે સરસવ, તલ કે સીંગ તેલનો ઉપયોગ કરો. સૂર્યમુખી જેવા શુદ્ધ તેલનો ઉપયોગ કરશો નહીં,
આ સંદર્ભમાં ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસે કેટલાક નિષ્ણાતોને ટાંકીને આ અંગે વિસ્તૃત માહિતી આપી છે. નારાયણ હોસ્પિટલના કન્સલ્ટન્ટ ઇન્ટરવેન્શનલ કાર્ડિયોલોજિસ્ટ અને ઇલેક્ટ્રોફિઝિયોલોજિસ્ટ ડૉ. મુન્ના દાસ કહે છે, “મોનોસેચ્યુરેટેડ અને ટ્રાન્સ ફેટને બદલે મોનોઅન સેચ્યુરેટેડ ફેટનું સેવન તમારા હૃદય માટે સારું છે. તમે રસોઈ માટે બિન-ઉષ્ણકટિબંધીય વનસ્પતિ તેલનો ઉપયોગ કરી શકો છો. આ એક સારો વિકલ્પ છે. નાળિયેર તેલનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળો, કારણ કે તેમાં વધુ ચરબી હોય છે.
રસોઈ બનાવામાં માટે કયું તેલ વાપરવું?
યશોદા હોસ્પિટલ, હૈદરાબાદના વરિષ્ઠ સલાહકાર. દિલીપ ગુડે કહે છે, “તમામ પ્રકારના તેલમાં કેટલાક સારા અને કેટલાક ખરાબ ગુણો હોય છે. કોઈપણ તેલ બીજા કરતાં વધુ સારું કે ખરાબ નથી. કયા તેલનો ઉપયોગ ક્યારે કરવો અને ખાસ કરીને ઓછી માત્રામાં તેલનો ઉપયોગ કરવો તે સમજવું અગત્યનું છે.”
ડૉ. ગુડે ઉમેરે છે, “સેફ્લાવર તેલમાં સેચ્યૂરેટેડ ફેટ ખૂબ જ ઓછી હોય છે અને તેથી તમે તેનો ઉપયોગ રસોઈ માટે કરી શકો છો, પરંતુ તેનો ઉપયોગ પ્રમાણસર કરવો મહત્વપૂર્ણ છે. કેસર તેલનો યોગ્ય માત્રામાં ઉપયોગ કરવામાં આવે તો બ્લડ શુગર, કોલેસ્ટ્રોલ અને સ્કિનની સમસ્યાઓ દૂર થાય છે.
ડૉ. ગુડે કહે છે કે, “સોયાબીન તેલ, તલ અને મકાઈનું તેલ સ્વાસ્થ્ય માટે બહુ સારું નથી. એવોકાડો અને ઓલિવ તેલ ફ્રાઈંગ અને બેકિંગ માટે સારી પસંદગી છે. જ્યારે તમે ઓલિવ તેલ ગરમ કરો છો, ત્યારે તે પોષક તત્વો ગુમાવે છે. જ્યારે તમે કોઈપણ તેલને ખૂબ ગરમ કરો છો, ત્યારે તે રેડિકલ બનાવે છે. જ્યારે તમે વારંવાર ગરમ કરેલા તેલનો ઉપયોગ કરો છો, ત્યારે તેલમાં ટ્રાન્સ-ફેટ્સ જમા થાય છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે જોખમી છે. તે ખાસ કરીને હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે સારું નથી.”
આ પણ વાંચો: Mental Health : સારા મિત્રો આપણા માનસિક સ્વાસ્થ્યની સમસ્યાઓને આ રીતે દૂર કરી શકે, જાણો
ડૉ. ગુડે કહે છે, “સૂર્યમુખીના તેલમાં વિટામિન ઇ અને ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ હોય છે. અન્ય તેલની જેમ, આ તેલનું વધુ સેવન કરવામાં આવે તો એથરોસ્ક્લેરોસિસ થઈ શકે છે. જ્યારે હૃદયની રક્તવાહિનીઓમાં ચરબી અથવા કોલેસ્ટ્રોલ જમા થાય છે, ત્યારે તેને એથરોસ્ક્લેરોસિસ કહેવામાં આવે છે. તેલ કરતાં માખણ વધુ પૌષ્ટિક છે. માખણમાં વિટામીન A, E અને K જેવા ઘણા પોષક તત્વો હોય છે, પરંતુ તેનું સેવન પ્રમાણસર કરવું જોઈએ.
એક્સપર્ટ અનુસાર “કોઈપણ વ્યક્તિ ઓલિવ તેલનો ઉપયોગ કરી શકે છે. રસોઈ માટે તે એક સારો વિકલ્પ છે. તેમાં મોનોઅનસેચ્યુરેટેડ ચરબી હોય છે, જે એચડીએલ (સારા) કોલેસ્ટ્રોલ લેવલને કંટ્રોલ અને એલડીએલ (ખરાબ) કોલેસ્ટ્રોલનું ઓછું કરવામાં મદદ કરે છે. આ તેલમાં એન્ટીઑકિસડન્ટની માત્રા વધુ હોય છે, જે તમારા સ્વાસ્થ્યને લાભ આપી શકે છે. આ સિવાય એવોકાડો તેલ પણ ખૂબ જ સારું છે. તેમાં મોનોઅનસેચ્યુરેટેડ ચરબી હોય છે અને તે રસોઈ માટે ઉત્તમ છે.
ડૉ. દાસ કહે છે, “જ્યારે તમે તેલ ગરમ કરો ત્યારે ધ્યાન રાખો કે ધુમાડો ન નીકળે. જો તેલમાંથી ધુમાડો નીકળતો હોય તો તેલને નુકસાન થઈ શકે છે. સૂર્યમુખી અને અન્ય વનસ્પતિ તેલને બદલે ઓલિવ તેલ અથવા એવોકાડો તેલનો ઉપયોગ કરો. તે કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને કંટ્રોલમાં રાખે છે અને હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકરાક છે.
