સાવધાન! મધ ગરમ પાણીમાં મિક્સ ન કરો, નહીં તો અમૃત ઝેર બની જશે, એક્સપર્ટ્સ પાસેથી જાણો કેવી રીતે સેવન કરવું

Heating Honey With Hot Water Side Effects : મધ એક સુપરફૂડ છે જે સ્વાસ્થ્ય માટે અમૃત તરીકે કામ કરે છે. દરરોજ એકથી બે ચમચી મધનું સેવન કરવાથી રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં સુધારો થાય છે અને બીમારીથી દૂર રાખે છે. જો દરરોજ સવારે ખાલી પેટે એક ચમચી મધ ખાવામાં આવે તો તે શરદી, ઉધરસ અને શરદીથી બચી શકાય છે. એક ચમચી મધ હૃદય રોગ સામે રક્ષણ આપે છે. ફ્લેવોનોઇડ્સ અને એન્ટીઓકિસડન્ટોથી ભરપૂર મધ બ્લડ પ્રેશર અને કોલેસ્ટરોલને નિયંત્રિત કરે છે અને હૃદય રોગો સામે રક્ષણ આપે છે.

આયુર્વેદ અનુસાર, જો તેનું યોગ્ય રીતે સેવન કરવામાં આવે તો તે સ્વાસ્થ્ય માટે અમૃત છે અને જો ખોટી રીતે ખાવામાં આવે છે, તો આ અમૃત શરીર માટે ઝેર બની જાય છે. ઘણી વાર લોકો મધ ખાવામાં ગડબડ કરે છે. સામાન્ય રીતે લોકો મધ ગરમ પાણીમાં નાંખી તેનું સેવન કરે છે, જે સંપૂર્ણપણે ખોટું છે. ચાલો જાણીએ કે મધનું સેવન ગરમ કરીને કેમ ન કરવું જોઈએ?

મધ ગરમ કરીને કેમ ન ખાવું જોઈએ?

તાજેતરમાં જ આયુર્વેદિક હેલ્થ કોચ ડિમ્પલ જાંગરાએ ઇન્સ્ટાગ્રામ પર એક રીલ દ્વારા લોકોને સમજાવ્યું છે કે, મધ ગરમ કરવું કે પકવવું જોખમી હોઈ શકે છે. તેમણે સમજાવ્યું કે, મધને ગરમ કરવાથી મેઇલાર્ડ રિએક્શન (Maillard reaction) થાય છે, જેનાથી એક ઝેરી સંયોજન બને છે, જેને 5 હાઇડ્રોક્સિમિથાઇલફ્યુરલ (એચએમએફ) (hydroxymethylfurfural (HMF) કહેવાય છે. આયુર્વેદિક ગ્રંથ ચરક સંહિતા પણ મધ ગરમ કરીને ખાવાની મનાઈ કરે છે. આયુર્વેદ અનુસાર, ગરમ કરેલા મધનું સેવન કરવાથી કરવાથી અપાચ્ય અવશેષો ઉત્પન્ન થાય છે, જે ઝેરની જેમ કામ કરે છે.

રામકૃષ્ણ કેર હોસ્પિટલ, રાયપુરના એચઓડી ડાયેટિક્સના વડા અને વરિષ્ઠ સલાહકાર ડો.પ્રિયંકા શુક્લાએ જણાવ્યું હતું કે, “જ્યારે મધને 60 ડિગ્રી સેલ્સિયસ (140 ડિગ્રી ફેરનહીટ) થી વધુ તાપમાને ગરમ કરવામાં આવે છે, ત્યારે તે એચએમએફનું ઉત્પાદન કરવાનું શરૂ કરે છે. આ તત્વ શરીર માટે મોટી માત્રામાં ઝેરી હોઈ શકે છે. ડો.શુક્લાના જણાવ્યા અનુસાર, મધને ગરમ કરવાથી તેના એન્ઝાઇમ, એન્ટીઓકિસડન્ટો અને બાયોએક્ટિવ સંયોજનોનો પણ નાશ થાય છે. નિષ્ણાતે કહ્યું કે જો તમારે મધમાંથી સંપૂર્ણ પોષણ મેળવવું હોય તો તમારે તેને ગરમ વસ્તુઓ સાથે ન લેવું જોઈએ. જો મધ થીજી ગયું હોય, તો તેને હળવું નવશેકું (40 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ઓછું) કરીને તરત જ સેવન કરી લો.

શું ફક્ત ગરમ કરવાથી મધ હાનિકારક બને છે?

ડો. શુક્લાએ જણાવ્યું હતું કે, કાચા મધમાં એન્ઝાઇમ્સ, એન્ટીઓકિસડન્ટો અને પરાગના કણ હોય છે, જે ફાયદાકારક છે. પરંતુ તેમાં ક્લોસ્ટ્રીડિયમ બોટ્યુલિનમ નામના બેક્ટેરિયા પણ હોઈ શકે છે, જે એક વર્ષથી નાના બાળકો માટે જોખમી છે. આ ઉપરાંત, તે એલર્જીની ફરિયાદ કરનારા લોકો માટે પણ હાનિકારક હોઈ શકે છે. મધ પર્યાવરણમાંથી ભારે ધાતુઓ અને જંતુનાશકોના અવશેષોને પણ શોષી શકે છે, જે તેમાં દૂષણનું જોખમ વધારે છે. પ્રોસેસ્ડ મધને પેશ્ચ્યુરાઇઝ્ડ અને ફિલ્ટર કરવામાં આવે છે, જે તેમાં હાજર મોટાભાગના સૂક્ષવાણુઓને દૂર કરે છે, પરંતુ કેટલાક પોષક તત્વો પણ ગુમાવે છે. તેથી, કાચું મધ સ્વાસ્થ્ય માટે વધુ ફાયદાકારક છે, પરંતુ ચેપ અથવા એલર્જીનું થોડું જોખમ રહે છે.

મધનો સલામત રીતે ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો?

ડો. શુક્લાના જણાવ્યા અનુસાર, જો તમે મધ ખાવા માંગતા હો, તો તેને ક્યારેય વધારે તાપમાને ગરમ ન કરો. જો તમે મધને ગરમ પાણી, કોફી અને ચા સાથે મિક્સ કરીને સેવન કરો છો, તો તેને થોડા સમય માટે ઠંડુ થવા દો અને પછી તેને ખાઓ. દહીં, સ્મૂધી અથવા સલાડમાં નેચરલ સ્વીટનર તરીકે મધને મિક્સ કરો, તે સંપૂર્ણ ફાયદાકારક રહેશે.