Article 370 : Can you buy a house and land in jammu Kashmir | કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયે 26 ઓક્ટોબરે એક મહત્વપૂર્ણ આદેશ જાહેર કર્યો હતો. આ અંતર્ગત અન્ય રાજ્યોમાં રહેતા લોકોને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં જમીન ખરીદવાની છૂટ આપવામાં આવી હતી. ગયા વર્ષે કેન્દ્ર સરકારે બંધારણના અનુચ્છેદ 370 અને 35Aને રદ્દ કરીને જમ્મુ-કાશ્મીરને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બનાવ્યું હતું. કલમ 35A ખાતરી આપે છે કે, રાજ્યની જમીન પર ફક્ત તેના કાયમી રહેવાસીઓનો જ અધિકાર છે. હવે કલમ 35A નથી રહી, તેથી નવા આદેશે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં જમીન ખરીદવાનો માર્ગ ખોલ્યો છે.
ખેતીની જમીન સિવાય તમામ પ્રોપર્ટી ખરીદી શકાય?
જમ્મુ અને કાશ્મીરના ચાર કાયદા હતા, જે ફક્ત કાયમી રહેવાસીઓને જ જમીનની માલિકી સુનિશ્ચિત કરે છે. આ કાયદાઓ હતા- જમ્મુ અને કાશ્મીર એલિયનેશન ઓફ લેન્ડ એક્ટ 1938, બિગ લેન્ડેડ એસ્ટેટ એબોલિશન એક્ટ 1950, જમ્મુ અને કાશ્મીર લેન્ડ ગ્રાન્ટ્સ એક્ટ 1960 અને જમ્મુ અને કાશ્મીર કૃષિ સુધારણા કાયદો 1976. ગૃહ મંત્રાલયના તાજેતરના આદેશ હેઠળ, આમાંથી પ્રથમ બે કાયદા રદ કરવામાં આવ્યા છે. બાકીના બંને કાયદાઓમાં, જમીન ભાડે આપવા અને ટ્રાન્સફર કરવા સંબંધિત શરતોમાંથી કાયમી નિવાસી કલમ દૂર કરવામાં આવી છે.
ખેતીની જમીન નહી ખરીદી શકાય
સવાલ એ ઊભો થઈ રહ્યો છે કે, શું હવે કોઈ ભારતીય જમ્મુ-કાશ્મીરમાં કોઈ જમીન ખરીદી શકશે? જવાબ એ છે કે કેટલીક જગ્યાએ હજુ પણ પ્રતિબંધો લાગુ રહેશે. જમ્મુ-કાશ્મીરના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર મનોજ સિન્હાએ સ્પષ્ટતા કરી હતી કે, બહારના લોકો ખેતીની જમીન ખરીદી શકશે નહીં. કાયદામાં ફેરફારનો હેતુ રોકાણ વધારવાનો છે. ખેતીની જમીન રાજ્યના ખેડૂતો પાસે જ રહેશે.
ભાડે પણ લઈ શકાશે
બહારના લોકો જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં ખેતી સિવાય કોઈપણ જમીન ખરીદી શકશે. એ જ રીતે, વિકાસ સત્તામંડળ હવે કેન્દ્રીય કાયદા હેઠળ જમીન સંપાદન કરશે અને પછી ભાડાપટ્ટે ફાળવણી અથવા આપવા માટે કાયમી નિવાસીનો નિયમ જરૂરી રહેશે નહીં.
એ જ રીતે જમ્મુ અને કાશ્મીર ઔદ્યોગિક વિકાસ નિગમ ઔદ્યોગિક વિસ્તારોમાં ઝડપથી ઉદ્યોગો સ્થાપવા અને તેમના માટે વ્યાપારી કેન્દ્રો બનાવવા પર કામ કરશે. ઔદ્યોગિક મિલકતોનું સંચાલન કરશે અને સરકાર દ્વારા નિયુક્ત ઔદ્યોગિક વિસ્તારોનો વિકાસ કરશે.
કાશ્મીરમાં આર્મી બેઝ સ્થાપવા માટે જમીનની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવામાં આવી છે. આ માટે એક્ટમાં મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. આ કાયદા હેઠળ, લશ્કરી દળોને એન્ક્લેવ બનાવવાની છૂટ છે.
શું કોઈ નબળા વર્ગના મકાનો ખરીદી શકશે? અત્યાર સુધી એફોર્ડેબલ હાઉસિંગનો નિયમ માત્ર આર્થિક રીતે નબળા વર્ગો અને જમ્મુ અને કાશ્મીરના કાયમી રહેવાસીઓમાં ઓછી આવક ધરાવતા વર્ગ માટે હતો. નવા ફેરફારથી દેશભરના કોઈપણ વિસ્તારમાંથી આર્થિક રીતે નબળા વર્ગો અને ઓછી આવક ધરાવતા જૂથોને જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં જમીન ખરીદવા અથવા મકાનો બાંધવાની મંજૂરી મળે છે. તાજેતરમાં કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશ સરકારે નવી હાઉસિંગ પોલિસી જાહેર કરી છે અને તે પાંચ વર્ષમાં એક લાખ યુનિટ બનાવવા જઈ રહી છે.
આ પણ વાંચો – Article 370 | કલમ 370 નાબૂદ કરવાના મામલો – મુખ્ય ઘટનાઓ પર એક નજર
એફોર્ડેબલ હાઉસિંગ અને સ્લમ ડેવલપમેન્ટ સ્કીમ હેઠળ ખાનગી-સરકારી જોડાણ કંપનીઓને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. બહારના લોકોના ખેતીની જમીન ખરીદવાના અધિકાર અંગેની નવી જોગવાઈઓ કહે છે કે, નવા કાયદા હેઠળ, ખેતીની જમીન એવી વ્યક્તિને વેચી શકાતી નથી જે ખેડૂત નથી. પરંતુ, એવી જોગવાઈ છે કે સરકાર અથવા તેના વતી નિયુક્ત અધિકારી કોઈ વ્યક્તિને ખેતીની જમીનના વેચાણ, ભેટ, વિનિમય અથવા ગીરોની મંજૂરી આપી શકે છે.
અહીં ખરીદી કરનાર વ્યક્તિ પાસે જમ્મુ અને કાશ્મીરનું કાયમી અથવા નિવાસી પ્રમાણપત્ર હોવું જરૂરી નથી. અગાઉ મહેસૂલ મંત્રીને જમીનનો ઉપયોગ બદલવાનો અધિકાર હતો, હવે કલેક્ટર પણ આ કરી શકશે.
