bihar caste survey : બિહારમાં જાતિ આધારિત વસ્તી ગણતરીનો અહેવાલ આજે વિધાનસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ દરમિયાન મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમારે મોટી જાહેરાત કરી છે. મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમારે કહ્યું કે આરક્ષણનો વ્યાપ 50 ટકાથી વધારીને 65 ટકા કરવો જોઈએ. જ્યારે 10 ટકા આરક્ષણ EWS શ્રેણી માટે આરક્ષિત છે.
બિહારમાં ત્રીજા કરતા વધુ પરિવારો રોજના 200 રૂપિયા પર ગુજરાન ચલાવે છે. અનુસૂચિત જાતિઓમાં આ સંખ્યા 43.93% સુધી છે. જ્યારે 96% SC પાસે કોઈ વાહન નથી. બિહારના મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમારે આ અહેવાલને એક સીમાચિહ્નરૂપ ગણાવ્યો, જે સર્વસમાવેશક વિકાસનો માર્ગ મોકળો કરશે. તેમણે કહ્યું કે તેના તારણો દર્શાવે છે કે EBC અને OBC વસ્તી મળીને 63% છે.
જાતિ સર્વેક્ષણના અહેવાલ મુજબ, રાજ્યમાં લગભગ 2.97 કરોડ પરિવારો રહે છે, જેમાંથી 94 લાખ (34.13%) થી વધુ દર મહિને રૂ. 6,000 કે તેથી ઓછા પર જીવે છે. આ આંકડો બિહારમાં ગરીબી રેખા નીચેનો કટ-ઓફ છે. અનુસૂચિત જાતિઓમાં ગરીબી સૌથી વધુ છે. આમાં 43.93% પરિવારો BPLમાં છે, જ્યારે EBCમાં આ સંખ્યા 33.58% છે. ઓબીસીની સ્થિતિ થોડી સારી છે. 33.16% OBC પરિવારો દર મહિને 6,000 રૂપિયાથી ઓછી કમાણી કરે છે.
રાજ્યમાં 14% થી વધુ લોકો કચ્છના મકાનોમાં રહે છે, જેમાંથી લગભગ 15% ઝૂંપડાઓમાં અને અન્ય 26% ટીન શેડના મકાનોમાં રહે છે. ધોરણ 8 સુધી ભણેલા લોકો બિહારની વસ્તીના 37% થી વધુ છે. તેમાંથી 22.67% વિદ્યાર્થીઓએ માત્ર ધોરણ 5 સુધી જ અભ્યાસ કર્યો છે. અન્ય 14.71% લોકોએ ધોરણ 10 સુધી અભ્યાસ કર્યો છે. આનો અર્થ એ થયો કે રાજ્યની અડધાથી વધુ વસ્તી (લગભગ 52%)એ ધોરણ 10 અથવા તેનાથી નીચેનો અભ્યાસ કર્યો છે.
ધોરણ 11 સુધી અભ્યાસ કરનારા લોકોની સંખ્યા 9.19% છે, જ્યારે ધોરણ 12 પાસ કરનારા લોકોની સંખ્યા 7% કરતા વધુ છે. ઓબીસીમાં 3.11% અને યાદવોમાં 1.55% સરકારી નોકરીઓમાં છે. યાદવો રાજ્યમાં 14.3 ટકા સાથે સૌથી મોટો સમૂહ છે. સરકારી નોકરીઓમાં બનિયાઓનું પ્રતિનિધિત્વ 1.96% છે.
એક તૃતીયાંશ OBC પરિવારો એકંદરે ગરીબ છે. 35.87% યાદવ પરિવારો ગરીબ છે, જ્યારે કુશવાહા અને કુર્મીઓ માટે આ આંકડા 34.22% અને 29.62% છે. બનીયાઓમાં ગરીબીની ટકાવારી 24.62 છે. ગરીબી રેખાથી ઉપરના 67% OBC પરિવારોમાંથી 29% દર મહિને રૂ. 6,000 થી રૂ. 10,000 ની વચ્ચે કમાય છે. 18% રુ. 10,000 થી 20,000 ની વચ્ચે કમાય છે અને 10% રુ. 20,000 થી રુ. 50,000 ની વચ્ચે કમાય છે અને લગભગ 4% દર મહિને ₹50,000 થી વધુ કમાય છે.
EBCમાં ગરીબોનો હિસ્સો 34.56% છે. ટેલિસના 29.87% ગરીબ છે, આ આંકડો કનુસ માટે 32.99%, ધનુક માટે 34.75% અને નોનિયા માટે 35.88% છે. ચંદ્રવંશી અને વાળંદમાં અનુક્રમે 34.08% અને 38.37% ગરીબ છે.
ઉચ્ચ જાતિઓમાં, ભૂમિહારોએ ગરીબીનું ઉચ્ચતમ સ્તર (27.58%) નોંધ્યું છે, ત્યારબાદ બ્રાહ્મણો (25.3%), રાજપૂતો (24.89%) અને કાયસ્થ (13.83%) છે. સામાન્ય શ્રેણીમાં 9% 50,000 રૂપિયાથી વધુની કમાણી કરે છે. અન્ય જૂથોની તુલનામાં, ઉચ્ચ જાતિઓમાં સરકારી નોકરીઓમાં લોકોની સંખ્યા ઘણી વધારે છે. તેમાં 6.68% કાયસ્થ, 4.99% ભૂમિહાર, 3.81% રાજપૂત અને 3.60% બ્રાહ્મણોનો સમાવેશ થાય છે. મુસ્લિમોમાં 2.5% સૈયદ સરકારી નોકરીમાં છે.
બિહારમાં જાતિ સર્વેક્ષણના તારણો
બિહારના 2.97 કરોડ પરિવારોમાંથી 94 લાખથી વધુ અથવા 34.13% પરિવારો BPL છે. શ્રેણીમાં આવો. આ કેટેગરીમાં 43.93% SC પરિવારો, 33% EBC અને OBC પરિવારો અને 25.09% સામાન્ય વર્ગના પરિવારો છે. જ્યારે 17.26% મુસ્લિમ પરિવારો દર મહિને 6,000 રૂપિયાથી ઓછી કમાણી કરે છે. 52% વસ્તીએ 10મા ધોરણ સુધી અથવા તેનાથી નીચેનો અભ્યાસ કર્યો છે. સરકારી નોકરીઓમાં 1.55% યાદવ છે. 95.49% લોકો પાસે કોઈ વાહન નથી.
