Daksh Panwar : ગુજરાત, પંજાબ સહિત અને રાજ્યોમાંથી વિદ્યાર્થીઓમાં કેનેડા અને અમેરિકા જેવા દેશોમાં ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે જઇને ત્યાંજ સ્થાયી થવાનો ક્રેઝ છે. વિદ્યાર્થીઓમાં વિદેશની ઘેલછાના કારણે એજન્ટો અને વિદેશી કોલેજો પણ છેતરપિંડી કરી રહી છે. ત્યારે તાજેતરમાં કેનેડા ઇમિગ્રેશનનું રેકેડ બહાર આવતા વિદ્યાર્થી બેડામાં ખળભળાટ મચી ગયો હતો. કેનેડામાં જઇને અભ્યાસ કરી નોકરી મેળવનાર 700થી વધારે વિદ્યાર્થીઓનું ભવિષ્ય અંધકારમય દેખાઈ રહ્યું છે ત્યારે કેનેડા ઇમિગ્રેશન રેકેટ હજી પણ વધારે મોટું હોવાની સંભાવના વ્યક્ત થઈ રહી છે.
કરમજીત કોરને 2018માં એક આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થીના રૂપમાં પંજાબથી કેનેડા આવ્યાના તરત બાદ કોલ આવ્યો હતો. તેના એજન્ટે તેને એ કહીને ફોન કર્યો હતો કે ટોરન્ટોની મુખ્ય કોલેજમાં તેમને જે સીટ મળી હતી જે જતી રહી છે. કરમજીત કૌરને ઝાટકો લાગ્યો હતો. પરંતુ કમરજીત કૌરે પોતાને સંભાળીને અડમોન્ટનની એક કોલેજમાં અરજી કરીને એડમિશન મેળવ્યું હતું.
તેણે પોતાની કોલેજમાંથી સ્નાતકની પદવી લીધી હતી અને એક નોકરી મેળવી હતી. 2021માં સ્થાયી નિવાસ માટે અરજી કરી હતી. આ છેલ્લું સપનું જેના માટે દર છ મહિનામાં હજારો ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ કેનેડા ઉતરે છે. વિદ્યાર્થીથી પીએર સુધીની સફર એક હદ સુધી સહજ છે. કરમજીત માટે પોતાની અરજી જમા કરાવ્યા બાદ કરમજીતને જાણવા મળ્યું કે કેનેડાની સીમા અને સેવા એજન્સી (CBSA) એ તેણે નકલી પ્રવેશ પત્રનો ઉપયોગ કરીને કેનેડામાં પ્રવેશ કરવાની સૂચના આપી હતી. ટોરેન્ટો કોલેજ તરફથી એ સામે આવ્યું કે તેણે ક્યારેય કોઈ સ્વીકૃતિ પત્ર રજૂ કર્યું જ નહીં. જલંધરના તેના એજન્ટે તેને ફોટોશોફ કર્યું હતું.
હવે 25 વર્ષીય કરમજીતને કેનેડાથી નિષ્કાસનનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. આ પહેલા એક સુનાવણી અને ન્યાયીક સમીક્ષા પણ થઈ ગઈ છે. તે એકલી નથી રિપોર્ટમાં જણાવ્યા પ્રમાણે ભારતથી 700થી વધારે પૂર્વ આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થીઓ જે નકલી કોલેજ પ્રવેશ પત્રો માટે નિર્વાસનનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. બીજી તરફ સીબીએસએએ કેનેડાના ગોપનીયતા કાયદાનો હવાલો આપતા એક રિપોર્ટને સત્યાપિત કરવાથી ઇન્કાર કરી લીધો હતો. ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસે આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થી નેટવર્ક અને આખા કેનેડામાં આવ્રજન વકીલોના માધ્યમથી પુષ્ટી કરી છે કે વાસ્તવમાં આવા અનેક મામલા છે. કરમજીત અને અન્ય વિદ્યાર્થ માત્ર પોતાની દુર્દશા રજૂ કરે છે પરંતુ તેમના એજન્ટો પણ દુર્દશા વ્યક્ત કરે છે.
શમીલ જસવીર જે ગ્રેટર ટોરન્ટો એરિયામાં એક લોકપ્રિય પંજાબી રેડિયો ટોક શો હોસ્ટ કરે છે. શમીલ જસવીર પણ નકલી પ્રવેસ પર ચર્ચા ગત સપ્તાહે જ પોતાના સ્ટૂડિયોમાં એક ફોન લાઈન ઓપન કરી હતી. આ ફોન લાઇન ઉપર મિશ્રા સાથે પોતાના અનુભવો રજૂ કરવાવાળા પૂર્વ વિદ્યાર્થીઓના કોલ વધી રહ્યા છે.
જસવીરે ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું કે “અમારી પાસે જે જાણકારી છે તેના આધારે હું કહીશ કે આ એજન્ટ દ્વારા લગભગ 100-150 વિદ્યાર્થી સાથે છેતરપિંડી થઈ છે. પરંતુ એ સલાહ આપવી પણ ખોટી છે કે તે તત્કાલ નિષ્કાસનનો સામનો કરી રહ્યા છે. કેટલાક વિદ્યાર્થીઓને તાજેતરમાં જ સીબીએસએ દ્વારા જાણ કરવામાં આવી છે.આ એક લાંબી અને વધુ લાંબી કાયદાકીય પ્રક્રિયા છે જેનાથી નિર્ણય લેતા પહેલા બેથી ત્રણ વર્ષનો સમય લાગ છે.”
ઈમિગ્રેશન એટર્ની જસવંત મંગત આવા ત્રણ ડઝન કેસ સંભાળી રહ્યા છે. “ઇમિગ્રેશન વિભાગ આ વિદ્યાર્થીઓ સાથે એવું વર્તન કરે છે કે જાણે તેઓએ છેતરપિંડી કરી હોય. પરંતુ તેમનો ઈન્ટરવ્યુ લીધા પછી, હું કહી શકું છું કે આ વિદ્યાર્થીઓ ખરેખર પીડિત છે,” મંગતે કહ્યું, જેઓ બ્રેમ્પટન અને મિસીસૌગામાં કાયદાની પ્રેક્ટિસ કરે છે. “તેણે આટલા પૈસા ચૂકવ્યા છે. તેઓ ઉજ્જવળ ભવિષ્યની શોધમાં હતા, પરંતુ હવે તેમને જુઓ. મને લાગે છે કે ઈમિગ્રેશન મંત્રી (સીન ફ્રેઝર)એ વધુ દયા બતાવવી જોઈતી હતી.
તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે કેનેડિયન ઇમિગ્રેશન સત્તાવાળાઓ તરફથી પણ એક ક્ષતિ હતી: આ વિદ્યાર્થીઓને તેમના દસ્તાવેજોની ચકાસણી કર્યા વિના અભ્યાસ પરમિટ અને વિઝા આપવામાં આવ્યા હતા. “જ્યારે ઈમેલ મોકલીને ચકાસવું એટલું સરળ છે, તો શા માટે આ એજન્સીઓ તે જ કરી શકતી નથી,” મંગતે પૂછ્યું.
જો કે, અન્ય લોકો એવી દલીલ કરે છે કે કેનેડાના સતત વધતા ઇમિગ્રેશન અને આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થીઓને લક્ષ્ય બનાવવાથી તેની એજન્સીઓ પર તાણ આવી છે, કેમ કે અરજીઓના આવા પૂરથી કર્મચારીઓની ભરતી કરવામાં આવી નથી. કેનેડાના ઇમિગ્રેશન ડિપાર્ટમેન્ટ (IRCC) ના પ્રવક્તાએ ગોપનીયતા કાયદાને ટાંકીને વ્યક્તિગત કેસો પર ટિપ્પણી કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો, જણાવ્યું હતું કે “સંકળાયેલ વ્યક્તિઓને શું થયું તે સમજાવવાની તક આપવામાં આવશે, અને અધિકારીઓ નિર્ણય લેતી વખતે આને ધ્યાનમાં રાખશે.” મનમાં.”
ગયા વર્ષે કેનેડા પહોંચેલા 550,000 આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થીઓમાંથી અડધા ભારતના હતા. આ વર્ષે ભારતીય વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા 300,000ને પાર કરવાની તૈયારી છે. મંગત અને જસવીર બંનેએ ચેતવણી આપી હતી કે છેતરપિંડીનું પ્રમાણ ઘણું મોટું હોવાની શક્યતા છે. હકીકતમાં, કેનેડિયન સ્ટડી પરમિટ મેળવવા માટે બનાવટી દસ્તાવેજો માત્ર પંજાબમાં જ સમસ્યા નથી. ગયા વર્ષે કેનેડામાં એક ગુજરાતી પરિવાર યુએસ જવાના પ્રયાસમાં ઠંડીથી મૃત્યુ પામ્યો હતો.
